Ontdek op deze cd opvallende filmmuziek van de Oost-Duitse componist Hanns Eisler, gedeeltelijk gereconstrueerd aan de hand van beschikbaar materiaal uit zijn oeuvre.
Na 1933 werd het werk van Hanns Eisler (1898-1962) (foto) en Bertolt Brecht door het nazibewind in de ban gedaan. Eisler zocht daarop zijn toevlucht in de Verenigde Staten. In Los Angeles waar hij zich kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog vestigde, schreef hij de muziek voor verschillende Hollywood-films. Eisler keerde in 1948, vervolgd omwille van zijn communistisch sympathieën, terug naar Duitsland en vestigde zich in Oost-Berlijn.
In 1945 componeerde Hanns Eisler de muziek voor de Amerikaanse piratenfilm “The Spanish Main” van Frank Borzage. Zijn muziek, zo bleek, had een beslissende invloed op de film. In 1956 kreeg Eisler de opdracht om de filmmuziek te componeren voor de Frans-Oost-Duitse film “Die Hexen von Salem” (“Les sorcières de Salem”). Het was een verfilming van het drama “The Crucible” uit 1953 van Arthur Miller. Het script werd geschreven door Jean-Paul Sartre en de regie was van de Belgische cineast, Raymond Rouleau. Simone Signoret speelde Elisabeth Proctor en Yves Montand had de rol van John Proctor. Eisler componeerde deze muziek in maart 1957 in Parijs. In 1958 werd dit gevolgd door de muziek voor de film, “Geschwader Fledermaus”, geregisseerd door Erich Engel en eind 1959, de muziek voor de film “Trübe Wasser” naar “La Rabouilleuse” van Balzac, ook een Frans-Oost-Duitse coproductie in een regie van Louis Daquin, die Eisler nog kende uit Wenen. Daarnaast componeerde Eisler muziek voor verschillende hoor- en televisiespelen voor de Duitse radio en televisie in Oost-Berlijn.
In zijn late jaren concentreerde Hanns Eisler , een gewezen leerling van Arnold Schönberg, zich meer en meer op het adapteren van zijn filmmuziek voor de concertzaal. Dat is ook het geval met zijn vitalistische “Leipzig Symphony” met als finale de opvallende “Marsch ohne Worte”, die niet voltooid was toen hij overleed. De destijds jonge, Duitse componist, muziekpedagoog en musicoloog, Thilo Medek (1940-2006) (foto) voltooide de symfonie met verschillende fragmenten uit Eislers filmmuziek.
De compilatie van de negen Funeral-stukken uit filmmuziek werd in 2015 gerealiseerd door Tobias Faßhauer (°1966) (foto), (Internationale Hanns Eisler Gesellschaft en Eisler Gesamtausgabe), en Jürgen Bruns met filmmuziek uit de film ‘So Well Remembered’, een Britse dramafilm uit 1947 onder regie van Edward Dmytryk, gebaseerd op de gelijknamige roman uit 1945 van Britse auteur James Hilton. De film werd destijds in Nederland uitgebracht onder de titel “Terugblik”.
Eind 1955 componeerde Eisler de beklemmende, Mahleriaanse muziek voor de KZ Documentaire “Nuit et brouillard” van de Franse filmregisseur Alain Resnais (1922–2014). Na vele succesvolle concertuitvoeringen met en zonder film is deze muziek nu voor het eerst op cd te beluisteren. In de jaren vijftig behoorde Alain Resnais naast François Truffaut en Jean-Luc Godard, tot de Franse “Nouvelle Vague”. Voor zijn films gebruikte hij scenario’s van Jean Cayrol, Marguerite Duras en Alain Robbe-Grillet. In 1959 kreeg hij grote bekendheid door zijn speelfilm “Hiroshima mon amour”.
“Nacht und Nebel” was de naam van de instructie van de nazi’s om iedereen die in de bezette gebieden een bedreiging was voor het Derde Rijk, te transporteren naar Duitsland om ze daar in het absolute geheim te laten verdwijnen. “Nuit et Brouillard”, naar “Nacht und Nebel”, is een documentaire uit 1956 die zowel zwart-wit beelden als kleurenbeelden gebruikte. Het eerste deel van de documentaire laat de resten zien van het concentratiekamp in Auschwitz, terwijl de verteller Michel Bouquet de opkomst van het nazisme beschrijft.
Vervolgens wordt het leven van de SS’ers tegenover de stervende gevangenen in de kampen geplaatst. Bouquet vertelt daarna over de folteringen, de medische experimenten, de executies en de prostitutie in de kampen. Dan toont de film afbeeldingen van de gaskamers en stapels lichamen. Ten slotte vertelt Bouquet hoe de geallieerden bij de bevrijding de gruwelen van de kampen aantroffen…
Jürgen Bruns (°1966) is een Duitse dirigent uit Greifswald in de Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren. Hij is artistiek directeur van de Kammersymphonie Berlijn en chef dirigent van het orkest van de Sloveense componistenunie, KOS Ljubljana. Aandachtspunten van zijn werk zijn uitvoeringen van herontdekte werken van klassiek modernisme en Verfemter-Musik. Hij verscheen verschillende keren met wereldopnamen en dirigeerde tal van werken van Europese componisten in première. Jürgen Bruns wordt vooral gewaardeerd om zijn thematisch georiënteerde concertprogramma’s en vanwege de samenwerking met andere kunsten (theater, video, dans, literatuur).
Hij volgde zijn opleiding van 1983 tot 1988 aan de Muziekuniversiteit “Hanns Eisler” in Berlijn met als hoofdvak viool en volgde directie bij Rolf Reuter en Gilbert Varga in Florence, Charles Bruck in Parijs en aan de Pierre Monteux School in Maine/USA. Met de Kammersymphonie Berlin, die hij in 1991 oprichtte met de KOS Ljubljana en als vaste gastdirigent met orkesten en podia in heel Europa, cultiveert Jürgen Bruns voornamelijk het repertoire van de 20ste eeuw, van neoklassiek tot hedendaagse muziek. Naast reguliere concertopnamen voor Deutschlandradio Kultur, heeft Jürgen Bruns meer dan een dozijn cd’s uitgebracht (inclusief voor EDA, Signum, Quadriga, Lynor, Capriccio, Hännsler Classics, Sony, Deutsche Grammophon). Hij heeft werken opgenomen van bekende componisten zoals Richard Strauss, Kurt Weill, Franz Schreker, Ernst Toch, Lars-Erik Larsson, Mikis Theodorakis, Ennio Morricone, Nino Rota, maar ook herontdekkingen zoals Kurt Hessenberg, Gerhard Frommel, Alexandre Tansman, Mieczysław Karłowicz, Szymon Laks , Eugeniusz Morawski, Jerzy Fitelberg en Karol Rathaus.
Jürgen Bruns werkte met gerenommeerde componisten als Alfred Schnittke, Jean Françaix en Dietrich Erdmann, stond in voor de Duitse premières van werken van Franz Schreker, Alexander Glazunov, Darius Milhaud, Marko Mihevc en Ursula Mamlok, en dirigeerde wereldpremières van werk van Detlef Glanert, Victor Bruns, Anatol Vieru, Carlo Domeniconi en Atle Halstensen. Jürgen Bruns kreeg de “Förderpreis Musik” van de Musikakademie Rheinsberg en de deelstaat Brandenburg en won verschillende prijzen, uitgereikt door de Ernst-von-Siemens-Musikstiftung.
Eisler Leipzig Symphony World premiere recording Leipzig Symphony Original motion Picture Score Funeral Pieces Nuit et Broulliard WDR Sinfonieorchester Kammersymphonie Berlin, Jurgen Bruns cd Capriccio C5368