Lange tijd werd gedacht dat een groot deel van Händels vroege opera “Rodrigo” verloren was gegaan. Het was immers pas in 1974 dat het gedrukt libretto weer opdook en negen jaar later werd de derde akte gevonden in de collectie van Lord Ashley/Earl of Shaftesbury in St Giles House in Wimborne St Giles in East Dorset. Op 29 augustus 1984 werd het werk uiteindelijk nieuw leven ingeblazen tijdens het Innsbruck Festival en dit jaar staat het op het programma van het prestigieus Göttingen International Händel Festival. 
De oorspronkelijke titel van Rodrigo, een Dramma per musica in drie akten, was “Vincer se stesso è la maggior vittoria” (“Zichzelf overwinnen is de grotere overwinning”). De opera is gebaseerd op de historische figuur van Rodrigo, de laatste Visigotische koning van Hispania/Spanje. Het libretto was gebaseerd op Francesco Silvani’s “II duello d’Amore e di Vendetta” (“Het conflict tussen liefde en wraak”).
(St Giles House)
Over het leven van Francesco Silvani (1660 -1744) is weinig bekend. Hij begon zijn carrière als librettist rond 1682 onder zijn pseudoniem Frencasco Valsini. Zijn eerste twee werken waren “Ottone Il Grande” (1682) en “Marzio Coriolano” (1683). Tussen 1691 en 1716 schreef hij enkele libretti voor verschillende Venetiaanse theaters onder zijn echte naam. Van 1699 tot 1705 was hij in dienst van Carlo IV Gonzaga, hertog van Mantua; het lijkt er echter op dat hij in deze periode voornamelijk in Venetië woonde. Het hoogtepunt van zijn carrière was in de jaren 1708 tot 1714 wanneer hij voor het San Giovanni Grisostomo-theater werkte, dat toebehoorde aan de rijke patriciërsfamilie Grimani die doges en kardinalen leverden, en dat het meest prestigieuze Venetiaans theater was. Een verzameling met 24 van zijn libretti werd postuum gepubliceerd in 1744 onder de titel “Opere drammatiche del signor Abate Francesco Silvani”.
In 1709 logeerde Händel trouwens in Venetië bij de kardinaal, Napolitaanse vicekoning en opera librettist, Vincenzo Grimani en componeerde er voor het carnaval de opera “Agrippina”. Deze grandioze opera op een libretto van kardinaal Grimani, die nota bene eigenaar was van het theater San Giovanni Grisostomo (nu bekend als het “Teatro Malibran”) in Venetië, beleefde wel 27 opvoeringen! “Il caro Sassone” Händel, was er beroemd.
Daterend uit 1707, was “Rodrigo” de eerste opera van Händel gecomponeerd in Italië. Zijn allereerste opera, “Almira” of “Der in Kronen erlangte Glücks-Wechsel” op een libretto van Friedrich Christian Feustking (1678-1739), daterend uit 1705, (Händel was toen amper 20 jaar oud), was de eerste van vier opera’s, gecomponeerd voor de opera (“Oper am Gänsemarkt”) in Hamburg. De andere drie waren “Nero” of “Die Durch Blut und Mord erlangte Liebe”, “Florindo” of “Der beglückte Florind”, en “Daphne” of “Die verwandelte Daphne”. De muziek van deze vier opera’s voor Hamburg is helaas verloren gegaan.
Tijdens zijn vierjarig verblijf in Italië componeerde de jonge Händel er nl. reeds twee opera’s, “Rodrigo” en “Agrippina”, prachtige, wereldlijke cantaten en instrumentale werken. Händel bezocht in 1707-1708 Rome, maar als gevolg van een pauselijk verbod op opera keerde Händel in de zomer van 1707 terug naar Firenze om er “Rodrigo” te componeren. De eerste opvoering van “Rodrigo” vond plaats in het Teatro Cocomero (later Teatro Niccolini) (foto) in Firenze, eind 1707. De combinatie van de Duitse oorsprong van Händel met de nieuwe, Italiaanse stijl die hij in zijn vroege carrière in Florence, Venetië en Rome had leren kennen, leidde tot zijn unieke stijl. De instrumentale partijen in “Rodrigo” zijn twee blokfluiten, twee hobo’s, strijkers en continuo (cello, luit, klavecimbel).
De opera werd in 1984 nieuw leven ingeblazen in Innsbruck. Een verloren fragment uit de derde akte werd gevonden in 1983, en een vollediger productie werd gegeven door de Handel Opera Society onder Charles Farncombe in Sadler’s Wells Theatre in Londen in 1985. Rodrigo werd o.a. opgevoerd in Karlsruhe in 1987, op het Händel Festival in Halle in 2002, en op het prestigieus “Festival international d’opéra baroque de Beaune” in Bourgogne, in 2018. In Beaune staat sedert 1982, de maand juli nl. in het teken van barokmuziek. Opera’s, concerten, recitals en zangateliers (Académie de Chant baroque) vinden er plaats in een unieke historische omgeving, nl. in de “Hospices de Beaune” (foto) en in de “Collégiale Notre-Dame de Beaune”.
De opera vertelt een vrij aangepaste versie van het einde van het regentschap van de laatste Visigoten Koning, Roderich. In het libretto van Francesco Silvani is de reden erachter weliswaar minder de machtswellust van zijn tegenstanders dan wel de dorst naar wraak van zijn afgewezen minnares.
Roderik of Rodrigo, de laatste koning van de Visigoten in Spanje, die regeerde van 710 tot 711, werd in 710 na het overlijden van koning Vittiza, door de raad van edelen en prelaten gekozen als troonopvolger, ten nadele van de destijds zeer jonge Achila II, de zoon van de overleden koning. Deze keuze verdeelde het rijk. Roderik werd in 711 tijdens de Slag bij Guadalete in het zuiden van het Iberisch Schiereiland, verslagen door de Omajjadische moslimtroepen, die onder aanvoering van Tariq ibn Zijad, vanuit Noord-Afrika Spanje waren binnengevallen. Roderik verdronk daarbij in de rivier, de Guadalete (foto).
Vóór het begin van het verhaal in de opera nam Rodrigo de plaats in van de vorige koning, Vitizza, maar eenmaal op de troon, beging hij ook dezelfde ondeugden. Hij verkrachtte bijvoorbeeld Florinda la Cava, die daarop de geboorte gaf aan een zoon. Rodrigo beweerde dat hij van zijn steriele vrouw Esilena zou scheiden om met Florinda te trouwen, maar heeft die belofte nooit waargemaakt.
De opera begint met het nieuws van Giuliano’s overwinning op Vitizza’s zonen in de strijd. Ondanks het verraad van haar man, blijft Esilena loyaal aan Rodrigo. De laatste beveelt de executie van Evanco, de laatste levende zoon van Vitizza. Esilena vraagt echter dat hij gespaard blijft en dat hij onder het regentschap van Giuliano wordt geplaatst. Giuliano verneemt het verraad van Rodrigo en stopt daarop met hem te steunen om een alliantie aan te gaan met Evanco. Evanco is echter zelf verliefd op Florinda. Daarop onthult Rodrigo aan Esilena zijn ontrouw met Florinda. Esilena verklaart weliswaar dat ze klaar is om de troon op te geven ten behoeve van Florinda als dit tot vrede kan leiden.
In de tweede akte in het militair kamp, belooft Giulano de troon aan Evanco als hij met Florinda trouwt. Fernando had stiekem zijn hulp aangeboden aan Giulano tegen Rodrigo en Giulano accepteert dit aanbod ondanks waarschuwingen. Esilena vraagt Florinda om vrede te stichten en is bereid om de troon en haar man op te geven. Florinda weigert echter, vastbesloten om Rodrigo’s verraad te wreken. Rodrigo wil dat Giuliano wordt geëxecuteerd, maar Fernando en Elisena verzetten zich daartegen want dit zou een opstand van het leger veroorzaken. 
Rodrigo stuurt Fernando een bericht naar Evanco, volgens welke de enige manier om hem te vergeven is, zich over te geven. De enige manier voor Florinda om haar broer te redden, is het koninkrijk op te geven. Evanco’s leger valt vervolgens de stad aan. Bij binnenkomst zien ze Giuliano omringd door Rodrigo’s soldaten, met Fernando klaar om hem te doden. Fernando verzendt vervolgens het bericht van Rodrigo, maar het voorstel wordt afgewezen. Evanco slaagt erin Fernando te doden en redt Giuliano.
In de derde akte vechten strijdkrachten van Rodrigo tegen deze van Giuliano en Evanco, en Rodrigo wordt verslagen en gevangen genomen. Giuliano en Evanco willen Rodrigo terechtstellen, maar Florinda eist die taak voor zichzelf. Voor ze Rodrigo echter kan doden, komt Esilena met de zoon van Florinda binnen, en zegt dat als Florinda de vader wil doden, ze ook de zoon moet doden. Dit doet Florinda afzien van haar plan, die vervolgens aanbiedt om Rodrigo te sparen. Rodrigo wordt aangemaand afstand te doen van de troon en vrijwillig in ballingschap te gaan met Esilena. Evanco komt op de troon en trouwt met Florinda. Ze zijn van plan de zoon van Florinda en Rodrigo op te voeden als de troonopvolger. Giuliano wordt ondertussen regent.
De alweer schitterende uitvoerders/personages zijn Rodrigo (Erica Eloff (sopraan)) (foto), Esilena (Fflur Wyn (sopraan)), Florinda Anna Dennis (sopraan)) (foto), Giuliano (Jorge Navarro Colorado (tenor)), Evanco (Russell Harcourt (contatenor)) en Fernando (Leandro Marziotte (contratenor)). Het FestspielOrchester Göttingen staat o.l.v. Laurence Cummings. Regie :Walter Sutcliffe. Niet te missen!
Händel Rodrigo Eloff Wyn Dennis Navarro Colorado Harcourt Marziotte Festspielorchester Göttingen Laurence Cummings 3 cd Accent ACC26412
