Van de componisten die de hoogste posities bekleedden in de San Marco-basiliek in Venetië, is Natale Monferrato (1610-1685) vandaag duidelijk grondig vergeten. Paulin Bündgen en het Ensemble Céladon brengen daar met deze cd even grondig verandering in.
Na met de toonaangevende musici van dit prestigieus instituut te hebben samen gewerkt, volgde Monferrato in 1676, Francesco Cavalli op als maestro di cappella van de SanMarco. Zijn oeuvre, uitsluitend bestaand uit religieuze muziek, omvat een twintigtal collecties die werden gepubliceerd tussen 1647 en 1681. Hoewel hij veel polyfone muziek componeerde, produceerde hij ook drie collecties “Motetti a voce sola”. Heel ongewoon is dat deze drie boeken een belangrijke plaats toekenden aan composities voor de vaak verwaarloosde altstem. Ze zijn zo omvangrijk dat alleen de negen motetten uit Libro Terzo van 1666 werd gebruikt voor deze opname. Het zijn “Sic ergo Jesu de Sacramento”, “Ad sonos pro quotlibet Sancto”, “Regina Caeli”, “Jubilate Deo de Beata Maria Virgine”, “Salve Regina”, “Vigila mortalis in omni tempore”, “Propera Domine de Sacramento”, “Convenite terrigenae de Beata M. Virgine”, en “Clamo ad te de Beata Maria Virgine”.
De motetten zijn onderverdeeld in gevarieerde en contrasterende secties die variëren van recitatief tot aria, met behulp van zeer diverse vormen op een manier die herinneren aan de operamodellen zoals die zich vanaf 1637 in Venetië ontwikkelden. Deze wereldpremière baant het pad voor de herontdekking van een onverdiend verwaarloosde componist.
Natale Monferrato was een leerling van Giovanni Rovetta en was zanger in de Basiliek van San Marco in Venetië. Dirigent in die tijd was Claudio Monteverdi. Door zijn vriendschap met Francesco Cavalli werd hij er maestro di Coro (1647-1676). Op 30 april 1676 werd hij daar directeur, ondanks de zware concurrentie van Giovanni Legrenzi. Verder was hij maestro op de “Mendicanti” . Na zijn overlijden volgde Gian Domenico Partenio (1685-1689) hem op als maestro di Coro. Partenio werd op zijn beurt opgevolgd door Antonio Biffi (1689-1730).
Naast zijn activiteiten in de Basiliek van San Marco was Monferrato koordirigent aan het Ospedale dei Mendicanti (Bedelorden of mendicanten) (foto) en Kapelmeester aan S. Giovanni Crisostomo (foto), waar hij ook zijn woonplaats had. In samenwerking met Giuseppe Sala leidde hij een muziekuitgeverij, waarin de meeste van zijn composities en vele van andere componisten werden gedrukt, en gaf ook privé-klavecimbel lessen. Als gevolg van deze kwaliteitsverbetering streden de verschillende kapellen van Europa om de beste Venetiaanse zangers. De werken van Monferrato kwamen overeen met de Venetiaanse kerkmuziek uit de vroege tweede helft van de 17de eeuw en zijn dank verschuldigd aan zijn voorgangers Claudio Monteverdi en Giovanni Rovetta.
Paulin Bündgen (° 1977) studeerde zang aan het Conservatoire national supérieur de musique et de danse in Lyon. Hij behaalde er een eerste prijs in 2002 en sindsdien zingt en neemt hij op als solist met ensembles als le Concert de l’Hostel Dieu (Franck-Emmanuel Comte), Vox Luminis (Lionel Meunier), Clematis, Akadêmia (Françoise Lasserre), de Paladins (Jérôme Correas), Doulce Mémoire (Denis Raisin-Dadre), Les Jardins de Courtoisie (Anne Delafosse-Quentin), Elyma (Gabriel Garrido), Les Traversées Baroques (Etienne Meyer), en la Fenice (Jean Tubéry), de Cappella Mediterranea (Leonardo Garcia Alarcon) en le Concert Spirituel van Hervé Niquet.
In 1999 richtte hij het ensemble Céladon op, gespecialiseerd in de interpretatie van oude muziek, met wie hij twee cd’s opnam voor Arion, “Soledad tenguo de ti” (Portugese renaissancemuziek) en “Absalone” (cantates van Cazzati). Een derde, “Funeral Teares de Coprario”, werd uitgebracht door Zig-Zag Territoires in maart 2009. Het vierde album, “Deo Gratias Anglia” (veertiende-eeuwse profane en religieuze, Engelse liederen), werd uitgebracht door het AEON-label in 2012. “Nuits Occitanes”, gewijd aan de lyrische kunst van de Troubadours, werd in 2014 uitgegeven door Ricercar. Het zesde project van het ensemble, gewijd aan de chansons van de Troivère, van Jehan de Lescurel, werd eveneens voor Ricercar. opgenomen in 2015. “No Time in Eternity”, samengesteld uit Consort Songs uit de Engelse Renaissance en met werk van Michael Nyman, verscheen in 2017 bij Aeon. Paulin Bünigen dirigeert sinds 2009 ook het concertseizoen “Les Rendez-vous de Musique Ancienne” in Lyon.
Paulin Bündgen is te gast op festivals in Ambronay, Beaune, Sablé-sur-Sarthe, Utrecht, La Chaise-Dieu, het Ile-de-France festival, Innsbruck, e.a. evenals op prestigieuze locaties zoals de Cité de la Musique, het Théâtre du Chatelet en de Salle Gaveau in Parijs, het Gérard-Philippe Theater in Saint-Denis, het Arsenal in Metz, het Grimaldi Forum in Monaco en het Teatro Arriaga in Bilbao. Hij zong in de operahuizen van Lyon, Rennes, Massy, Versailles, Reims, Tours en het Théatre de Namur, evenals in de Engelse Nationale Opera in Londen.
Het ensemble Céladon ontleent zijn naam aan de held van “Astrée” van Honoré d’Urfé, markies van Valromey en graaf van Châteauneuf (1568-1625) (foto) uit Marseilles, een Franse romanschrijver, die in de 17de eeuw een grote invloed had op de ontwikkeling van de moderne roman. Zijn pastorale roman (“roman pays”), “L’Astrée”, die zich afspeelt in Forez, een oud graafschap en een voormalige Franse provincie (nu het centraal deel van het Loiredepartement en delen van de Haute-Loire en de Puy-de-Dôme), verscheen tussen 1607 en 1633, gaat over de liefde tussen de 12-jarige herderin Astrée en de 14-jarige herder Celadon, die zich heel wat moeite moet getroosten haar liefde te winnen. Het verhaal speelt in de 5de eeuw, na de val van het Romeinse Rijk, toen er nog geen koningen in Frankrijk waren en Gallische stammen in een bloedige strijd verwikkeld waren met de Hunnen in de Slag op de Catalaunische velden of Campus Mauriacus, op 20 juni 451, in het noordoosten van het huidige Frankrijk.
Céladon onderzoekt met charme en fantasie het repertoire van oude muziek. Onder leiding van Paulin Bündgen wil Celadon ontsnappen aan de gebaande paden en geniet hij van het register van zijn contratenor timbre, tussen middeleeuwse muziek, renaissance en barok. Sinds de oprichting in 1999 heeft het ensemble Céladon concertprogramma’s gemaakt met een sterke en originele identiteit, zoals Barokland, Muziek in Castle Tavern, Deo Gratias Anglia en Nuits Occitanes. Sinds 2015 is Céladon ook geïnteresseerd in hedendaagse creaties met programma’s ls “No Time in Eternity” (Consort Songs Elisabéthaines en werken van Michael Nyman), of ΙΕΡΟΣ | HIEROS (Conductus composities van de School van Notre Dame en composities van Jean-Philippe Goude). In residentie in het centre scolaire Saint Louis-Saint Bruno (foto) in Lyon, leidt en organiseert het Céladon-ensemble het concertseizoen “Rendez-vous de Musique Ancienne”. Een heuse herontdekking en een meerwaarde binnen de receptie van de prachtige muziek van San Marco in de 17de eeuw. Warm aanbevolen.
NATALE MONFERRATO SALVE REGINA Paulin Bündgen Ensemble Céladon cd Ricercar RIC405