“Le Fabuleux voyage” door o.a. Les Musiciens de Saint-Julien, Joel Grare en Le Poème Harmonique, een magnifieke 10 cd box op het label Alpha.

Muziek heeft de kracht om in de dubbele figuurlijke betekenis van het woord, een boodschap over te brengen, nl. open het oor en de geest voor andere werelden, andere culturen, andere praktijken, en verhef de zintuigen. Dit zijn sublieme opnames die eerder afzonderlijk verschenen, van emblematische artiesten van het label Alpha zoals Le Poème Harmonique, Les Musiciens de Saint-Julien of Cappella Mediterranea, nu verzameld in een box met 10 cd’s. Niet te missen! 

Welke geografische kaart zou voldoende de fantastische reis voorgesteld in deze box kunnen voorstellen? Geen, want als deze odyssee u uitnodigt om over een groot deel van de wereld te reizen, via de muziek van Ierland en de Britse eilanden, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië, van Noord-Afrika, van Turkije en de Balkan tot in Azië, gaat het net zo goed over een denkbeeldige reis en de innerlijke reis van de uitvoerders als over van het verlangen naar een geografische of tijdelijke reis.

Het repertoire op de cd “The High Road to Kilkenny, sfeervolle muziek uit de 17de en 18de eeuw, bestaat uit dansen, liederen in Gaelic en gevarieerde instrumentale stukken. Ze vertellen verhalen over oorlogen, over liefde, over drinken en tabak, over kinderen en barden. François Lazarevitch is een toonaangevende specialist in de fluit- en doedelzakfamilie en opende op deze cd nieuwe horizonten van kleuren en klanken.

Het programma van de cd “Storie di Napoli” met Napolitaanse muziek van de Renaissance tot de 20ste eeuw, in Guido Morini’s arrangementen, is bijzonder aantrekkelijk. Bovendien biedt het een originele samenhang door ‘bruggen’ te bouwen tussen genres die soms muzikaal tegenover elkaar staan, maar die elkaar blijven voeden. Voor het eerst verkent de muzikant de paden van crossover in de breedste zin van het woord en zonder complexen. Hier bevestigt de tenor, Marco Beasley (foto) zijn bijnaam ‘de barokke crooner’ con brio. Hij opent ook nieuwe wegen, stelt originele orkestraties voor en maakt deel uit van het kolossaal erfgoed dat de moderne culturen van de westerse wereld heeft beïnvloed.

Vincent Dumestre en Le Poème Harmonique hebben voor hun cd “Aux Marches du Palais”, gewijd aan oraal overgeleverde muziek uit Frankrijk, anonieme romances en complaintes (15de– tot 19de eeuw), nauwgezet bronnenonderzoek verricht. Spot-, drink- en schurkenliederen wisselen af met plechtstatige vertellingen over koningen, prinsen en maagden. Ontdek op deze cd, “J’ai vu le loup, le renard chanter”, een parodie op het liturgische Dies Irae. Niet uitstellen!

Quito Gato studeerde in eerste instantie gitaar en piano aan het conservatorium in Buenos Aires. Na deze studies ging hij in het buitenland verder (Brazilië en de VS) verder met orkestdirectie, compositie, blokfluit en percussie. Vanaf 1992 spitste hij zijn werk toe op het gebied van de oude muziek en specialiseerde zich in luit, barokgitaar, vihuela en theorbe. Hij studeerde bij Hopkinson Smith, Eduardo Egüez en Dolores Costoyas. Op zijn cd “De Vez en Cuando la vida” arrangeerde Quito Gato de nummers voor Cappella Mediterranea. De orkestratie heeft typische 17de eeuwse instrumenten: blokfluiten, cornetten, violen, viola da gamba, celli, luiten, harp, klavecimbel, orgel, percussie en een contrabas. Met deze historische instrumenten kunnen we terug in de tijd reizen en de romances van Serrat vergelijken met de Ensaladas van Mateo Flecha (1481-1553), de polyfonie van Guillaume Dufay en een compositie van Juan Cabanilles. De Xacaras, een satirisch genre uit de Spaanse Gouden Eeuw-dialogen en de werken van Serrat, net als de Música callada van de Catalaanse componist, Frederic Mompou, werden hier getranscribeerd voor harp.

Met hun cd “Rayon de lune” brachten de Franse percussionist Michel Claude en het ensemble Aromates, een vervolg op hun succesalbum “Summer of the Myrtle” (ALP515) in de zomer van 2005, toen ze zelfs met hun onweerstaanbare arabo-andalusische ritmes en melodieën, de pop-hitlijsten veroverden in Frankrijk. Het succesvol samenspel van Europese en Arabische instrumenten, maar vooral de fusie van Arabische en Europese muziekstijlen, die oude muziek en wereldmuziek perfect combineert, fascineerde opnieuw.

Het programma op de cd “La Porte de Felicite – Constantinople 1453 Entre Orient et Occident” vertelt een verhaal over de relaties tussen de muzikanten aan het Ottomaanse hof en de Europese muzikanten, op de heuvel van Galata, een stadsdeel in het district Beyoğlu in Istanboel. Het programma opent langs christelijke zijde met het “motet de déploration”, “Lamentatio sanctae matris ecclesiae Constantinopolitanae”, van Guillaume Dufay uit 1453. Langs Ottomaanse zijde, reageren de muzikanten met een ongelooflijk repertoire, synthese van alle invloeden aanwezig in de sublieme Porte. Na de tijd van oorlog en verovering kwam de tijd van de uitwisselingen. Ter plaatse was de relatie tussen christelijke en moslimgemeenschappen trouwens niet slecht. In Galata grijpen de Italiaanse Pifari-spelers het repertoire aan van Janitsaren-muziek geschreven voor de Zurna (Ottomaanse hobo). Fluitisten luisteren, inspireren en dialogeren met de preludes (taksim) die op de ney worden gespeeld en luitspelers reageren op de oud.

De Franse percussionist en componist, Joel Grare (°1961), “explorateur de la route des métaux” (France musique) en een ensemble bestaande uit Chinese viool, theorbe, bas en percussie, nodigen op de cd “Paris – Istanbul – Shanghai”, uit om op reis te gaan. De gasten, zoals de Franse sopraan, Claire Lefiliâtre, bekend van het ensemble “Le Poème Harmonique”, dragen hun steentje bij door zowel geleerde als populaire thema’s aan te pakken. Deze groep, ergens tussen een kamermuziekensemble en een traditioneel ensemble in, speelt muziek rond thema’s uit Spanje, Turkije en China. Melodieën tot ver buiten hun grenzen, werden geanalyseerd om ze beter te kunnen interpreteren, er op te improviseren en ze te her componeren, al dan niet in de stijl van hun land of een periode, volgens hun humeur, de smaak van thee, het moment. Welkom in de wereld van…Joël Grare, “paysan de la musique”.

Na 18 jaar reizen, ontmoetingen, composities, herschrijven en het Jiddisch en zigeuner-repertoire als “rockn’roll nomade” spelen, was het tijd voor wat herinneringen. Kort voor ze gingen samen zitten om het programma van de cd “Tiganeasca” samen te stellen, vonden de violisten, Eric en Olivier Slabiak (“Les Yeux Noirs”), enkele geluidsarchieven bij hun oom Leo en oma Esther, die Jiddische liedjes speelden en zongen.

Het programma van de cd “Bach privat” beweegt zich in de muzikale kring van de Bach-familie. We zijn bekend met Johann Sebastian Bach als geniaal componist, maar we weten weinig over zijn gezinsleven, met uitzondering van het beroemd Clavierbüchlein dat de veertigjarige componist in 1725 cadeau gaf aan zijn zestien jaar jongere, tweede vrouw, Anna Magdalena. Dit manuscript is een uniek document van de muziek die de familie samen speelde. Het biedt een referentiepunt voor de ‘programma’s’ van hun concerten en het bevat korte klavierwerkjes en liedjes naast uitgebreide aria’s uit kerkcantates, evenals kamermuziek.

Bach en zijn twee oudste zonen waren niet alleen virtuoze klavecinisten, maar ook uitstekende violisten, terwijl de schoonzoon van Bach, J.C. Altnickol, de echtgenoot van zijn dochter, Elisabeth Juliane Friederica, cello speelde en een uitstekende contrabassist was. Anna Magdalena Bach en haar oudste stiefdochter droegen allebei bij als zangeressen. En de nog jonge kinderen van het tweede huwelijk namen deel door gemakkelijke stukken te spelen op de verschillende toetsenbordinstrumenten van hun vader. De musici en zangers op deze opname, allen eminente exponenten van Bach en van barokmuziek in het algemeen, zijn hier samengekomen om deze uitzonderlijke momenten weer tot leven te brengen.

Op de cd “Nobody’s Jig – Mr. Playford’s English Dancing Master” leiden wilde jigs en melancholische liedjes u zowel naar de sfeer van het hof als naar die van tavernes. Dit toont nog maar eens aan in welke mate de barokke esthetiek uit zowel erudiete kunst als uit populaire kunst bestond. Deze opname toont “Les Witches” op hun Britse best! Niet te missen!

Inhoud :

1.CD Ierland “The High Road to Kilkenny (ALPHA 234) – Gaelic Songs and Dances of the 17th and 18th Centuries” – Werk van O’Carolan, Peacock, Thomas & William Connellan, Murphy, Oswald. Les Musiciens de Saint-Julien, Francois Lazarevitch.

2.CD Italië “Storie di Napoli” (ALPHA 532) – Werk van Falconieri, Morini, Valente, Willaert, Latilla e. a. door Marco Beasley, Guido Morini, Ensemble Accordone.

3.CD Frankrijk “Aux Marches du Palais, Romances & complaintes de la France d’autrefois” (ALPHA 500) Le Poeme Harmonique, Vincent Dumestre.

4.CD Spanië “De Vez en Cuando la vida” (ALPHA 412) – Serrat: Romance de Curro “El Palmo”; Mediterraneo; De Vez En Cuando La Vida; Pare; Aquellas Pequenas Cosas; Valls: Esta Vez, Cupidillo; Ribayaz: Xacaras Por La E; Anonymus: La Canco Del Lladre; La Preso De Lleida; Cabanilles: Mortales Que Amais; Flecha: La Bomba; Mompou: Musica Callada. Cappella Mediterranea, Leonardo Garcia Alarcon.

5.CD Noord Afrika “Rayon de lune” (ALPHA 340) – Rayon de Lune. Michèle Claude, Aromates.

6.CD Turkije “La Porte de Felicite – Constantinople 1453 Entre Orient et Occident” (ZZT 314) – werken van Dufay, Velut, Loqueville, Binchois, Faugues, Anonymus. Doulce Memoire, Ensemble Kudsi Erguner.

7.CD Azië “Paris – Istanbul – Shanghai” (ALPHA 523) – Joel Grare.

8.CD Balkan “Tiganeasca” (ZZT101101) – Lomier zikh iberbetn; Dod Kelbl;Tiganeasca; Sirba dili; Dobri dien Romale; Asun daje mori; Brider Tanz; Batuta; Vu bistu geven; Doina si joc de Marian; Anii mei si Tineretea; Balkanski Cocek; Muro Muj; Lomir zikh iberbetn (Remix Smadj); A Brivele di Mame (Mémé Esther). Les Yeux Noirs.

9.CD Duitsland “Bach privat” (ALPHA 241) – Bach: Präludium D-Dur BWV 936 für Cembalo; Sarabande aus Cellosuite BWV 1011; Violinsonate BWV 1019a; Wer nur den lieben Gott lässt walten für Cembalo aus Notenbüchlein für AM Bach BWV 691 Nr. 11; Vergiss mein nicht BWV 504 aus Schemellis Gesangbuch; Komm süsser Tod BWV 478 aus Schemellis Gesangbuch; Gib dich zufrieden und sei stille BWV 460 aus Schemellis Gesangbuch; Arien aus den Kantaten BWV 6, 21, 27, 36, 49, 82, 92, 158. Georg Nigl, Anna Lucia Richter, Petra Müllejans, Roel Dieltiens, Andreas Staier.

10.CD Britse eilanden “Nobody’s Jig (ALPHA 307) – Mr. Playford’s English Dancing Master” – Nobody’s Jig, Mr. Lane’s Maggott; Stingo; Virgin Queen, Bobbing Joe; Daphne; Paul’s Steeple; Prince Rupert March, Masco; Sheperd’s Holiday; Confess his tune; An Italian Rant; Stanes Morris; Al Health to Betty; A Mask, No. 6; Drive the cold winter away; A Division on a ground; Woodycock; Wallom green; Bravade, Argiers; A piece without title; Hey to the camp, Schottischer Tanz; Rights of Man. Les Witches.

LE FABULEUX VOYAGE Les Musiciens de Saint-Julien Marco Beasley François Lazarevitch Guido Morini Le Poème Harmonique, Vincent Dumestre 10 CD Alpha 435

https://www.stretto.be/2017/10/04/gezellig-ten-huize-van-de-familie-bach/