Canto Ostinato werd tussen 1976-1979 oorspronkelijk gecomponeerd voor toetsinstrumenten , maar is sindsdien op veel verschillende instrumenten uitgevoerd en opgenomen. Deze cd is de eerste opname, uitgevoerd door acht saxofoons.

Canto Ostinato is een compositie bestaande uit 106 secties van de Nederlandse componist Simeon Ten Holt (1923-2012). Terwijl begin jaren zeventig veel componisten in de ban waren van seriële, atonale of elektronische muziek, keerde Simeon Ten Holt terug naar de tonaliteit. Het was niet zo dat Ten Holt de moderne complexe muziektechnieken niet beheerste, hij had tussen 1950 en 1970 zelf verschillende goed geschreven stukken in een post-seriële stijl gecomponeerd, maar modern was nooit echt zijn idioom en taal. Begin jaren ‘70 begon Ten Holt te twijfelen aan de muziek die hij componeerde, raakte in een soort crisis en realiseerde zich dat zijn aanpak moest veranderen.

Op een avond zat hij achter de piano en herontdekte het fysiek aspect van componeren. Zo verschenen de eerste noten van wat “Canto Ostinato” zou worden, een avondlange compositie voor toetsinstrumenten, een compositie zonder begin of einde. Het motief (canto) bestaat uit een beperkt aantal muzieknoten en het aantal spelers is onbepaald, evenals de totale lengte en het aantal vrij te bepalen herhalingen van de verschillende selecties waarop de compositie is gebouwd. Op deze cd staat de bewerking voor twee sopraan-, twee alt-, twee tenor- en twee baritonsaxofoons van de altsaxofonist Stefan de Wijs.

Op een organische manier worden ritme en melodie complexer en weer eenvoudig, luidruchtiger en weer kalm, nadrukkelijk en weer sereen. De musici volgen elkaar of nemen juist eigen initiatief in een schijnbaar eindeloos spel. De speelduur kan variëren van zestig minuten tot enkele uren. Volgens dezelfde op herhaling en tonaliteit gebaseerde gedachte ontstonden overigens nog meer lange pianostukken, Lemniscaat (1983), Horizon (1985), Incantatie IV (1990) en Méandres (1999).

Ten Holt schreef in de inleiding van de partituur, “Er zijn andere combinaties mogelijk waarbij toetsinstrumenten aan de orde zijn. Maar de uitvoering met vier piano’s heeft de voorkeur”. Deze versie werd uitgevoerd en opgenomen door het Rondane Kwartet, (het vroegere Bergen Kwartet), bestaande uit de pianisten Daphne Keune, Robert Lambermont, Petra van Oort en Laura Sandee. De compositie wordt weliswaar ook uitgevoerd op één piano (bv. door Ivo Janssen en Wim te Groen), of op piano-vierhandig (Zwaan Stam en Eric Langedijk), en variërend van twee tot zes piano’s. Daarnaast zijn er uitvoeringen door o.a. marimba (Peter Elbertse), kerkorgel (Aart Bergwerff, Toon Hagen), synthesizer (Sandra en Jeroen van Veen), harp (Assia Cunego), harp met elektronische muziek (InnerAct), strijkinstrumenten (Cello8ctet Amsterdam, Matangi Quartet), geprepareerde piano’s (Sandra en Jeroen van Veen), beiaard (Arie Abbenes, Rosemarie Seuntiëns, Malgosia Fiebig) en orkest (Victor Kraus Group).

Canto Ostinato werd in april 1979 in première gespeeld in de 15^de -eeuwse Ruïnekerk (foto) in het Noord-Hollandse Bergen, waar Ten Holt woonde. Na zijn studie bij de Bergense componist Jacob van Domselaer vertrok Ten Holt in 1949 weliswaar naar Parijs, waar hij aan de École Normale de Musique de Paris les kreeg van Arthur Honegger en Darius Milhaud, maar in 1954 keerde hij terug naar Bergen.

Stefan de Wijs (°1987) (foto) volgde zijn vooropleiding aan het Fontys Conservatorium in Tilburg bij Jean Pennings en Ties Mellema. Na 4 jaar behaalde hij zijn Bachelor of Music graad met de minors Onderwijskunde en Directie. Daarna studeerde hij een jaar aan het Conservatoire de Lyon bij Jean-Denis Michat en aan het Conservatorium van Amsterdam bij Arno Bornkamp. In 2007 behaalde hij een eerste prijs op het Prinses Christina Concours in ’s Hertogenbosch en een eervolle vermelding op de Dag van de Genomineerden in Den Haag. In april 2012 won hij De Linkprijs, een prijs voor vertolkers van hedendaagse muziek, in Tilburg. In juli 2012 won hij de eerste prijs tijdens de 10th International Music Competition Premio Citta’ di Padova in het Italiaanse Padua. Tijdens zijn studie volgde hij onder andere lessen en masterclasses bij Vincent David, Claude Delangle, Jan Schulte-Bunert en Martijne Janssen-Van Dijk.

Lees zeker het boek “Canto Ostinato, Simeon ten Holt over zijn meesterwerk” van Wilma de Rek (°1963) (uitg. Balans) en “Over Simeon. Een vriendschap met Simeon ten Holt” van de Nederlandse schrijfster en vertaalster, Rita Verschuur (°1935) (uitg. Cossee, Amsterdam) (foto’s). Rita Verschuur portretteerde hem, als buurvrouw en vriendin van Ten Holt, op indringende wijze via hun gesprekken en ze heeft haar verslag van hun ontmoetingen aangevuld met brieven die hij aan haar stuurde. “Over Simeon” is daardoor niet alleen een liefdevol portret van de componist, maar ook een treffend beeld van een bijzondere vriendschap. In 2012 voerde Wilma de Rek op haar beurt een tiental gesprekken met Simeon ten Holt over zijn leven, zijn liefdes en zijn werk. Ze sprak ook met uitvoerders van Canto Ostinato (Polo de Haas en Kees Wieringa, Sandra en Jeroen van Veen, Ivo Janssen) en bewonderaars als Paul Witteman, Joke Hermsen en Angela Groothuizen. Naast het commentaar van kenners en liefhebbers bevat dit boek de integrale bladmuziek van Ten Holts meesterstuk.

Bekijk misschien voor de gelegenheid ook eens de documentaire, ‘Over Canto’ (foto) uit 2011 van de Nederlandse acteur, filmregisseur en scenarioschrijver, Ramón Gieling (°1954). Deze film ging in première tijdens het IDFA in 2011 en was daar genomineerd in de categorieën “VPRO IDFA Award for Best Feature-Length Documentary” en “Dioraphte IDFA Award for Dutch Documentary”.Het Nederlands Saxofoon Octet (NS8) werd in 2014 in Amsterdam opgericht door een groep afgestudeerde saxofonisten. Ze wilden verder gaan dan het standaard saxofoonkwartet en besloten een saxofoon octet te vormen. Het ensemble heeft een breed scala aan saxofoons die interessante aanpassingen mogelijk maken aan een scala aan muziek, variërend van kamermuziek tot symfonieën. De NS8 werkt ook samen met componisten van hedendaagse muziek. Ze gingen in première via Via Dolorosa van Bernard van Beurden en werkten mee aan een groots project ter gelegenheid van het twintigjarig jubileum van het Guggenheim Museum in Bilbao. In Nederland heeft de NS8 onder meer opgetreden in het Concertgebouw Amsterdam en Muziekgebouw Eindhoven. Een van de eerste stukken die de NS8 speelde was Canto Ostinato van Simeon Ten Holt. Saxofonist Stefan de Wijs creëerde het arrangement en kreeg de goedkeuring van de nakomelingen van Ten Holt.

Canto Ostinato Nederlands Saxofoon Octet Simeon Ten Holt COBRA0074