Op dit eerste volume in de nieuwe reeks, gewijd aan de muziek van Gabriel Fauré, neemt Louis Lortie u als luisteraar mee doorheen de verschillende creatieve periodes van Fauré, van gemakkelijk aansprekende vroege stukken zoals de Pavane en de mélodie’ Après un rêve, tot de late en ten onrechte verwaarloosde Préludes, modernistische meesterwerkjes van harmonische en melodieuze durf.“Après un rêve
Dans un sommeil que charmait ton image
Je rêvais le bonheur, ardent mirage,
Tes yeux étaient plus doux, ta voix pure et sonore,
Tu rayonnais comme un ciel éclairé par l’aurore”
De pianomuziek van Fauré bestaat o.a. uit 3 “Romances sans paroles” op. 17 (uit ca.1863), 13 Nocturnes (1875-1921) en 13 Barcarolles (1881-1913), 5 Impromptu’s (1881-1910), 4 Valses-Caprices (1882-1894), “Dolly” (1893-1896) (suite), georkestreerd door Henri Rabaud, Thema & variaties in cis-klein, op. 73 (1895), 8 Pièces brèves (1899-1902) en 9 Préludes (1909-1910). Op de cd staan de Barcarolles nrs. 5 in fis klein op. 66, 6 in Es op. 70 en 7 in re klein op. 90, de Nocturnes nrs. 4 in Es op. 36 en 6 in Des, op. 63, Pavane, op. 50, “Pelléas et Mélisande”, op. 80 (suite) en de 9 Préludes, op. 103.
De Barcarolles waren van oudsher populaire liedjes gezongen door de gondeliers in Venetië. Fauré hield niet van de fantasievolle titels die uitgevers aan zijn stukken gaven. Hij zou er de voorkeur aan gegeven hebben om zijn Nocturnes, Impromptu’s en zelfs zijn Barcarolles eenvoudig weg te omschrijven als Pianostukken. Echter, na het precedent van Chopin en Mendelssohn, gebruikte Fauré de term Barcarolle als een evocatie van het wisselend ritme van kabbelend water rond lyrische melodieën, de reflectie van licht in water. Zoals het het geval was met de nocturnes, componeerde Fauré zijn leven lang barcarolles die dan ook eenzelfde stijlevolutie vertonen.
De nocturnes worden samen met de barcarolles over het algemeen beschouwd als Fauré’s beste piano werken. Fauré had grote bewondering voor de muziek van Chopin en componeerde daarom gelijkaardige vormen volgens het patroon van Chopin met rustgevende buitendelen en contrasterende meer turbulente, centrale episoden. Van de zoon van de componist weten we dat de nocturnes niet noodzakelijkerwijs op basis van dromen of emoties waren geïnspireerd. Het waren verheven stukken, sommige lyrisch, angstig of elegisch.
De Negen Préludes op. 103 behoren tot de minder bekende pianowerken van Fauré. Ze combineren de ontmoedigende uitdagingen van virtuoze Etudes met een heldere, elliptische intimiteit. Fauré componeerde ze wanneer hij worstelde met de gedachte dat hij zijn toenemende doofheid moest aanvaarden. Deze bijzondere preludes werden tussen 1909 en 1910 gecomponeerd, te midden van de periode waarin hij zijn opera “Penelope” componeerde, de barcarolles 8 tot 11, en de nocturnes 9 t.e.m.11. Deze preludes behoren tot de subtielste en meest ongrijpbare pianowerken ooit gecomponeerd. Ze uiten gemengde emoties met een maximale terughoudendheid en een mysterieuze eenvoud. Ze zijn ascetisch maar magisch inventief.
Naast enkele nocturnes, barcarolles en de 9 préludes, ontdekt u op deze cd ook Lortie’s eigen pianotranscriptie van Fauré’s bekende “Pavane” uit 1887, opgedragen “à Madame la comtesse Elisabeth Greffulhe” (Élisabeth de Riquet, comtesse de Caraman-Chimay) (foto), er is ook Percy Graingers arrangement uit 1939 van één van Fauré’s bekendste Mélodies, ‘Après un rêve’ uit Trois mélodies op.7, en, er zijn de 4 heel mooie, oorspronkelijke pianostukken die Fauré als toneelmuziek componeerde en later orkestreerde, bij Maeterlincks “Pelléas et Mélisande”.
De sonore wereld van Fauré is een wereld van intimiteit en subtiliteit, van het versluierde en onuitgesprokene. Fauré verkende de uitersten van traditionele harmonie en verfijnde polyfonie, terwijl hij in zijn latere muziek een verbazingwekkende synthese van emotie, integriteit van vorm en een ingetogen transcendentie bereikte. Louis Lortie heeft er voor gekozen om periode, stijl en genre te mengen. De pianist begrijpt het soort discretie dat nodig is om deze muziek te laten zingen, hij kent de versluierde kleuren en hij heeft de specifieke techniek om de kenmerkende fragiele ongrijpbaarheid van Fauré weer te geven. Magnifiek.
Louis Lortie (°1959) studeerde in Montreal (Quebec) bij Yvonne Hubert (1895-1988) (een ex-leerlinge van de legendarische Alfred Cortot en die Fauré nog goed gekend heeft), bij Beethoven-specialist Dieter Weber (1931-1976) in Wenen, en vervolgens bij Leon Fleisher (°1928), een gewezen leerling van Arthur Schnabel. In 1984 won hij de eerste prijs op de Busoni-wedstrijd en datzelfde jaar was hij prijswinnaar op de Leeds-wedstrijd. In recital- en kamermuziek verschijnt Louis Lortie in ’s werelds meest prestigieuze concertzalen en festivals, waaronder de Wigmore Hall in Londen, de Philharmonie de Paris, Carnegie Hall en de Chicago Symphony Hall, het Beethovenfest Bonn en het Liszt Festival Raiding.
Louis Lortie is medeoprichter en artistiek directeur van het LacMus International Festival aan het Comomeer en Master in Residence aan de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Argenteuil/Waterloo, nabij Brussel. Samen met zijn Canadese collega-pianiste, Hélène Mercier (°1960), heeft hij als het “Lortie-Mercier-duo” (foto), ook nieuw licht geworpen op het repertoire voor vier handen en twee piano’s, zowel in de concertzaal als op verschillende opnames.
Après un rêve A Fauré Recital, Vol. 1 Louis Lortie cd Chandos CHAN 10915