De gewoonte om de naamdag van prinses Esterházy (geb. prinses Marie von Liechtenstein) te vieren met een nieuw gecomponeerde mis, begon in de jaren 1790 en was jarenlang de taak van Joseph Haydn. In 1807 kreeg Beethoven de opdracht en reageerde met zijn Mis in C.
Joseph Haydn had het grootste deel van zijn carrière als kapelmeester gediend bij de familie Esterházy in Eszterháza, in een paleis dat in grootsheid kon wedijveren met Versailles. In de laatste jaren van de 18de eeuw woonden de opeenvolgende prinsen Esterházy, weliswaar voornamelijk in Eisenstadt, dichter bij Wenen. Haydn, die met gedeeltelijk pensioen was, vestigde zich in Wenen, waar hij in 1809 zou overlijden. De functie van Kapellmeister van Prins Nikolaus Esterházy II, kwam in handen van Hummel, die eerst benoemd werd tot Konzertmeister, tot het overlijden van Haydn hem toestond om de volledige titel van Kapellmeister te krijgen, de functie die Haydn zoveel jaren had bekleed. In 1807 werd aan Beethoven een mis besteld, die “naar behoren” zou worden uitgevoerd op de zondag bij de dichtstbijzijnde naamdag van prinses Esterházy op 8 september.
Beethoven, die in deze periode grotendeels afhankelijk was van zijn inkomen als componist omdat doofheid zijn mogelijke carrière als uitvoerend pianist ernstig had beperkt, schreef prins Nikolaus Esterházy in juli en verontschuldigde zich voor eventuele vertragingen bij het aanbieden van de nieuwe Mis. Het was nl. een moeilijk jaar geweest voor Beethoven. Hij was vooral bezorgd geweest over de zaken van zijn broer Johann, van wie hij geld had geleend dat moest worden terugbetaald via onderhandelingen van Beethoven met zijn uitgevers. Johann had geld nodig om hem te helpen een apotheek in Linz te kopen. Wanneer de nieuwe Mis werd uitgevoerd in Eisenstadt, was Hummels vermeend amusement bij de koele opmerkingen van de prins, duidelijk de oorzaak van Beethovens ergernis. 
De in Eisenstadt voor Beethoven toegewezen vertrekken, die niet in het kasteel zelf waren ondergebracht, waren nog een reden voor de ontevredenheid van de componist. Beethoven dirigeerde het Gloria en het Sanctus uit zijn Mis tijdens een concert in december 1808, ter welke gelegenheid ook zijn Symfonieën nrs. 5 en 6, zijn Pianoconcerto nr. 4, en zijn Koorfantasie in première werden gespeeld. Los van de manier waarop men deze meesterwerken gespeeld heeft, ongetwijfeld het mooiste concertprogramma uit de geschiedenis van de muziek! De gedrukte uitgave van de Mis in C, werd uiteindelijk in 1812 opgedragen aan de jonge Prins Ferdinand Johann Nepomuk Fürst Kinsky von Wchinitz und Tettau (1781-1812), die toen reeds drie lang, een mecenas was van Beethoven.
Emanuel Schikaneder (foto) is in de eerste plaats bekend gebleven als de librettist van en de eerste Papageno in Mozarts “Zauberflöte”. Naast de samenwerking met Mozart in 1791, was Schikaneder in de theaters van Wenen, als acteur, zanger, schrijver en impresario, weliswaar een figuur van enig belang. In 1801 was het Theater an der Wien geopend, een gebouw ontworpen voor weelderige spektakels en voor het typisch gevarieerd repertoire dat Schikaneder te bieden had. Als bedrijf bleek het Theater an der Wien echter duur in de exploitatie en er ontstonden financiële moeilijkheden, zodat Schikaneder in 1804 gedwongen werd het te verkopen aan baron Peter von Braun, zijn rivaal.
De economische omstandigheden van deze jaren brachten onvermijdelijke moeilijkheden met zich mee, en Schikaneder leed in 1812 een definitieve inzinking. Dit net voor hij de verantwoordelijkheid op zich kon nemen voor het nieuw Duits theater in Pest, waarvoor hij was aangesteld. Ooit een vooraanstaand impresario in Wenen, overleed hij uiteindelijk in armoede. In het Theater an der Wien had hij echter Beethoven kunnen inschakelen, die daar onderdak had tijdens het componeren van “Fidelio”. In 1803 pakte Beethoven Schikaneders libretto “Vestas Feuer” aan, maar vond de taak niet naar zijn zin. Hij plaatste twee nummers uit de eerste scène, waarvan er één “O namenlose Freude!” werd, in “Fidelio”.
Het ingewikkeld complot van “Vestas Feuer” betreft de geliefden Volivia, dochter van Porus en Sartagones, wier liefde wordt tegengewerkt door Porus, terwijl Romenius, een Romeinse functionaris, de liefde van Volivia ambieert, die uiteindelijk, althans tijdelijk, haar toevlucht zoekt als een Vestaalse maagd. De eerste scène begint in een mooi landschap, met aan de ene kant een stromende beek en een graf als conventionele klassieke elementen. Malo vertelt Porus over een clandestiene ontmoeting tussen de geliefden, Volivia en Sartagones, die hun liefde vieren in een duet. Porus, een vijand van de vader van Sartagones, observeert het tafereel, grijpt in, en wordt uiteindelijk verzoend, nadat Sartagones met zelfmoord dreigt. De scène eindigt in een Trio.
Goethe’s gedichten “Meeresstille” en “glückliche Fahrt” weerspiegelden de gevoelens van de dichter tijdens een reis naar Italië, nabij Capri. De gedichten dateren van omstreeks 1795. Beethoven voltooide zijn cantate voor koor en orkest in 1815, publiceerde ze in 1822, en droeg ze op aan Goethe. Beethoven had Goethe nl. ontmoet tijdens hun verblijf in het kuuroord Teplitz in 1812. Hij had het grootste respect voor Goethe, 21 jaar ouder dan hij, terwijl Goethe, wiens eerder conservatieve muzikale smaak werd uitgedrukt in zijn relatie met Zelter, die de leraar zou worden van Mendelssohn, eerder afstandelijk stond tegenover de gedreven componist uit het Rijnland. De nieuwe cantate werd voor het eerst uitgevoerd in Wenen tijdens een liefdadigheidsconcert in december 1815, samen met Beethovens oratorium, “Christus am Ölberge”. Goethe erkende de toewijding in 1822 niet. Ze kwam nl. daarenboven op een moment dat zijn gezondheid in gevaar was. 
De twee gedichten werden door Beethoven als een tweeluik gecombineerd. De sereniteit en de kalmte van het eerste gedicht “Glatte Fläche ringsumher. Keine Luft von keiner Seite! Todesstille fürchterlich!” (Sostenuto), liet hij contrasteren met de uitbundigheid van het tweede, “Es säuseln die Winde, Es rührt sich der Schiffer. Geschwinde! Geschwinde!” (Allegro vivace). De beide Goethe-gedichten lagen in 1832 ook aan de basis van de Concertouverture, “ Meeresstille und glückliche Fahrt” van de toen 23-jarige, Felix Mendelssohn Bartholdy. Deze werd samen met zijn “Die Hebriden oder Die Fingalshöhle” en zijn geniale ouverture tot “Ein Sommernachtstraum”, in 1853 gedrukt. Richard Wagner noemde Mendelsohn later omwille van zijn “Hebriden”, een “erstklassigen Landschaftsmaler“.
De vocale solisten zijn hier Kaisa Ranta, Sopraan, Niina Keitel, mezzo-sopraan, Topi Lehtipuu en Tuomas Katajala, tenor en Nicholas Söderlund, bas. Het Chorus Cathedralis Aboensis en het Turku Filharmonisch Orkest staan o.l.v. Leif Segerstam.
BEETHOVEN Mass in C major Vestas Feuer Meeresstille und glückliche Fahrt Soloists Chorus Cathedralis Aboensis Turku Philharmonic Orchestra cd Naxos Segerstam 8.574017