Het prestigieus label Alpha bracht twee opvallende cd’s uit met een Mis gecomponeerd ter ere van de geboorte van de kroonprins Louis en twee herdenkingsmissen voor koning Lodewijk XVI en koningin Marie-Antoinette. Heel bijzonder.

Cherubini en Plantade

In 1817, twee jaar na het herstel van de monarchie door Louis XVIII, nam het Franse Hof deel aan de uitvoering van het Requiem van Cherubini ter nagedachtenis van Louis XVI. In 1823 voerde men ter gelegenheid van de herdenking van de dood van koningin Marie Antoinette, de “Messe des morts” uit. Deze Mis was voor haar nagedachtenis gecomponeerd door de nu vergeten Charles-Henri Plantade (1764-1839).

Versailles en BruZane

In 2015 presenteerde het Paleis van Versailles deze twee werken op eenzelfde concert. Het eerder bekend Requiem van Luigi Cherubini werd gecomponeerd voor gemengd koor en orkest, maar zonder solisten. Het Requiem van Charles-Henri Plantade in dezelfde bezetting is een herontdekking. Deze Missen vormden de overgang tussen de muzikale voorbeelden van het ancien régime en de eerste periode van romantiek met een rijkdom en inventiviteit. Herontdekt door het Palazetto Bru Zane, werd het Requiem van Plantade hier voor de eerste keer opgenomen.

Muziek voor martelaren van de Revolutie

De cd combineert het beroemdste van de twee Requiems van Cherubini met een totaal vergeten werk van de gewezen “page de la musique du roi”, Plantade. Twee composities van twee tijdgenoten, met betrekking tot onthoofde vorsten. Cherubini en Plantade genoten de gunsten van de broer van Lodewijk XVI, Lodewijk XVIII. Charles Plantade was immers “mâitre de musique” van de Koninklijke Kapel van Charles (Karel) X tot het einde van zijn bewind in 1830. Het betreft twee Missen, gewijd aan twee soevereine martelaren van de Franse Revolutie. De opvallende kwaliteit van het koor uit de Introïtus van het Requiem van Cherubini, prachtige fraseringen, perfecte homogeniteit en prachtige kleuren, worden door Hervé Niquet vol emotie en energie weergegeven.

Nodige grandeur

Naar de tijdgeest, baseerde Plantade zijn muziek op de revolutionaire fresco’s met ostinati en expressieve chromatiek, met de nodige grandeur. Uit de hernieuwde lezing van deze Requiems, bleek dat het om een representatieve werken ging van de Restauratieperiode in een muzikale taal gekenmerkt werd door romantiek met voorkeur voor het muzikaal verleden. De interessante tekst van de bekende Franse musicoloog Alexandre Dratwicki, wetenschappelijk directeur van het Palazzetto Bru Zane, en de beknopte maar levendige tekst van Hervé Niquet, vormen de beste introductie tot beluistering.

 Viering in Venetië

In 1638 werd Louis Dieudonné geboren. Hij zou onder de naam Lodewijk XIV, koning van Frankrijk worden. Louis XIII gaf de opdracht om het evenement in stijl te vieren. In Venetië, waar de commerciële vitaliteit Europa domineerde, werden vier dagen van festiviteiten georganiseerd ter ere van de “Grand Dauphin” (“il gran delfino”). De viering werd bekroond door de uitvoering in San Giorgio Maggiore van een plechtige mis. De ordinariumdelen van de Mis waren speciaal gecomponeerd door Giovanni Rovetta, componist van motetten en psalmen en vice-kapelmeester en opvolger van Claudio Monteverdi aan de San Marco.

Aandeel van Chénier

Nooit nog uitgevoerd sinds haar creatie, is deze Mis in 2015 gereconstrueerd door violist Benjamin Chénier ter gelegenheid van de driehonderdste herdenking van de dood van Lodewijk XIV. Het is een grandioze compositie in de typisch Venetiaanse stijl met alle pracht en praal eigen aan de geest van de Serenissima Republiek. Het Galilei Consort, een ensemble opgericht door Chénier, wijdt zich aan de reconstructie van de uitvoeringspraktijken van meestal zeventiende-eeuwse Italiaanse muziek. Praktijken die ooit deel uitmaakten van de humanistische beweging van de luitist, componist en theoreticus Vincenzo Galilei (ca. 1520-1591), de vader van de beroemde Galileo, die in zijn “Della musica antica et della moderna” (1581), een terugkeer naar de Griekse opvatting van muziek bepleitte met het benadrukken van de betekenis van de tekst.

Rovetta, Rigatti, Monteverdi & Bassano

De samengestelde Mis opent met een Intrada van Giovanni Gabrieli, gevolgd door het Kyrie en Gloria van Giovanni Rovetta (1596-1668). Daarop volgt een Canzona Ad Graduale van Giovanni Antonio Rigatti (1613-1648), waarna Pulcra, het Credo en een Salve Regina van Rovetta volgen. Tussen het Sanctus en het Agnus dei (Messa e salmi concertati), beide van Rigatti, situeerde men een anonieme “Sonata per l’Evatio”. Het grote tweede deel bestaat uit “Christe adoramus te” en “Adoramus te Christe” van Monteverdi en “In Caelis Hodie” van Rovetta. De Mis eindigt met “Omnes gentes plaudite manibus” van Giovanni Bassano (1561-1617). Subliem!

Splendeurs de Versailles

Wie meer muziek wil, verbonden aan het Franse Hof van de Barokperiode, kan terecht bij een magistrale Alpha box met 10 cd’s waarin u de verschillende genres, instrumentaal en vocaal-religieus, en de belangrijkste Franse componisten verbonden aan het Hof kan ontdekken. De box presenteert muziek van o.a. Clérambault, Couperin, Lully, Charpentier en d’Anglebert en laat de iconische pracht van Versailles met haar rijke geschiedenis horen. Met deze cd box traceert Alpha, met de schitterende ensembles “Le Poème Harmonique”, “Café Zimmermann” en “Capriccio Stravagante”, het uniek, muzikaal universum van het Versailles van weleer. Een must! Prachtig!