Deze wandelgids, “Bonifatius Kloosterpad”, bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen in Friesland. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo’n 450 km in oostelijk Fryslân, het gebied tussen Schiermonnikoog en Wolvega.
“De Noordzee schonk de wereld Fryslân”, zo lezen we. “Een waterrijke delta aan het eind van talloze riviermondingen, een gebied van kreken, geulen, slikvelden, schorren, kwelders, oeverwallen, stranden, moerassen en dichte ondoordringbare broekbossen. Een land dat met de getijden meebewoog, dat steeds andere gedaanten aannam. Waar Friezen overleefden dankzij hun terpen en wierden. De komst van de kloosters luidde een nieuwe tijd in: de wildernis week terug, woest land werd in cultuur gebracht aan de kust en in het binnenland. Deze nalatenschap van heiligen, monniken en pelgrims levert boeiende en inspirerende verhalen op. Diffuus, flexibel, één met zout en zoet water.”
Bonifatius, eigenl. Wynfreth, uit Exeter in Zuidwest-Engeland, was een belangrijke, Angelsaksische missionaris en kerkhervormer in het Frankisch rijk. In 716 verliet Winfried Engeland om een eerste missie-expeditie naar Friesland te ondernemen. Als kerkelijk leider trok hij in 754 met een gevolg, militairen en bewakers, opnieuw naar Friesland. Na het instorten van het Romeins Rijk hadden de Friezen zich nl. opgewerkt tot een Europese grootmacht met een handelsvloot en filialen in riviersteden en aan zee in Duitsland, Frankrijk, Engeland en langs de Oostzee. In grote delen van Europa was ‘Fries’ een ander woord voor ‘handelaar’. Friezen herintroduceerden het gebruik van geld als ruilmiddel voor alle handelswaren. Bonifatius en Willibrord brachten vervolgens het christelijke geloof. In hun kielzog volgden andere missionarissen en weer later de middeleeuwse kloosterorden.
Auteur Fokko Bosker neemt u als wandelaar mee naar een schitterend gebied vol cultuur en natuur. Hij laat u wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Een tocht door Wad en Woud, een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden. Hij neemt u mee naar Schiermonnikoog, een land van grensgangers en wijkplaats voor natuur, een veilige vlieghaven voor ganzen en weidevogels, stad der wonderen als vertrekplaats voor pelgrimage, naar het klooster Claercamp, een verpauperde boerderij, alles wat rest van het vrouwenklooster Galilea, Brouwhuis klooster Jeruzalem als monumentale dorpskerk, en het klooster Burgum. Na een lofzang op het Nationaal landschap, de Noardlike Fryske Wälden, heeft hij het over gevluchte nonnen, die een klooster Sinaï op de arme Friese heide bouwden, de Liefdesbrief van de non Dolorosa vol onvervuld verlangen, treedt hij in het spoor van Dodo, de queeste naar een reine levenswandel, en heeft hij het ten slotte over Bonifatius als gids en reisgezel door de Fryske Wälden, waarna hij tot slot in de voetsporen treedt van Franciscus in Blesdijke en Wolvega.
“Bonifacius Kloosterpad”, zo lezen we, “belicht de rijke historie van kloosters en landschappen en zoomt in op de onlosmakelijke band tussen beide. De pelgrim proeft, ruikt en ziet de afdrukken van eeuwen in weidse akkers, graslanden, intieme boomwallen, coulissen, vaarten en wijken. Er is veel aandacht voor de gevarieerde natuur onderweg. De vogels in weide, park en bos; de zoogdieren, insecten en reptielen. Ze kruisen op enig moment het pad van de landloper. De route begint bij de ‘schiere’ Cisterciënzer monniken die ooit Schiermonnikoog via een uithof van Claercamp koloniseerden, Schiermonnikoog dat tegenwoordig opnieuw vestigingsplaats van een hedendaags Cisterciënzer klooster is.”
“De pelgrimsroute”, zo lezen we verder, “eindigt in Wolvega bij het graf van een negentiende-eeuwse heer van stand en pelgrim par excellence. De Friese jonkheer, avonturier en oriëntalist, Tinco Lycklama à Nijeholt (1837-1900) (foto) maakte nl. lange voetreizen door het Midden-Oosten, gedreven door nieuwsgierigheid naar oude en nieuwe culturen. Hij schonk royaal geld voor de bouw van de neogotische Bonifatiuskerk in Leeuwarden en de oprichting van het Sint Bonifatius Hospitaal in de Friese hoofdstad. Daarmee is de cirkel rond. Wat begon met Bonifatius’ missiereis en martelaarsdood bij Dokkum aan het vroegere wad, vindt zijn slingerweg in een voetreis door een ongekend boeiend en inspirerend landschap vol kloosters en vergezichten.”
“Van noord naar zuid”, zo lezen we nog, “maakt de wandelaar al lezend, kennis met het hedendaags klooster Schiermonnikoog in Huize Rijsbergen, abdij Sion, Weerd, de Bonifatiusabdij en – kapel in Dokkum, Claercamp bij Rinsumageast, Veenklooster, Vrouwenklooster, Gerkesklooster, Bouweklooster, het Barra Convent in Burgum, Smelne in Smalle Ee bij Drachten, Trimunt, Mariahof bij Bakkeveen, Steenkerk bij Luinjeberd, en het Hasker en Schoter Convent ten noorden en zuiden van Heerenveen en Blesdijke als laatste, op de grens met Overijssel.” Een aanrader.
Fokko Bosker, Bonifatius Kloosterpad, In het voetspoor van heiligen en pelgrims 224 bladz. geïllustreerd uitg. Noordboek ISBN 9789056155650