Wanneer een kunstenaar iemand portretteert zal hij of zij een houding moeten kiezen. Wordt het een portret ten voeten uit, staand of zittend? Met een lach op het gezicht of niet? En waar moet hij of zij de handen laten? Desmond Morris duikt in zijn boek diep in de betekenis achter gebaren en houdingen.  Schilderijen en andere kunstwerken worden bekeken op een manier die u nog nooit heeft gezien.

In “Poses” verkent de beroemde antropoloog en kunstenaar Desmond Morris aan de hand van talloze kunstwerken, hoe we kunst kunnen begrijpen door te kijken naar de lichaamstaal van de geportretteerden. De gebaren die worden afgebeeld, weerspiegelen de zeden van een bepaalde periode, de gebruiken van een bepaalde cultuur of een modestijl die in zwang was. Morris selecteert bekende gebaren, zoals de handdruk, de gebalde vuist, de uitgestoken tong of de lange neus, maar ook raadselachtige gebaren en laat zien wat ze betekenen. Is het een groet, een bedreiging, een belediging of een liefkozing? Als een detective gaat hij op zoek naar de wortels van deze gebaren. In Poses combineert de auteur zijn antropologische kennis en zijn kennis van kunst zodat zelfs de meest bekende schilderijen plotseling in een nieuw licht komen te staan.

Voor het eerst brengt de gevierde en beroemde bestsellerauteur, Desmond Morris, zijn twee expertisegebieden, kunst en wetenschap, samen in één boek. Naast het verkennen van bekende handelingen als de handdruk, de neus-duim en de dominante elleboog, neemt hij ons mee in een boeiend verhaal van kunstdetectie, waarbij hij de wortels volgt van een aantal gebaren die de kunstwereld jarenlang hebben verbijsterd en geïntrigeerd. Waarom poseerde Napoleon bv. voor officiële portretten met zijn rechterhand in zijn vest, of wat is de betekenis van het dubbel gespleten handgebaar in El Greco’s “De edelman” met zijn hand op zijn borst?

Met een breed scala aan visuele creativiteit, van prehistorische beeldjes, Romeinse artefacten en fresco’s uit de Renaissance tot hedendaagse kunst en graffiti, opent hij in zijn rijkelijk geïllustreerd boek, nieuwe manieren om naar kunst te kijken. Verrassende overeenkomsten worden aan het licht gebracht, evenals nu zelden gebruikte gebaren, zodat zelfs de meest bekende werken ineens in een nieuw licht worden gezien. Heel bijzonder. “Postures: Body Language in Art” werd vertaald door André Haacke en Ruud van der Helm.De houdingen of poses, handelingen en gebaren werden thematisch geordend naar soort of geaardheid. Eerst bespreekt Morris “Begroetingen”: de heilsgroet, de handdruk, de omhelzing, knielen, “Zegeningen”: handoplegging, Latijnse en christelijke – orthodoxe zegeningen, Boeddhistische zegeningen, de Vulcaanse zegening, en “Status”: het dubbel gesplitst handgebaar, de weggestopte hand, de dominante elleboog, de naar voren gerichte voet.Deze worden gevolgd door “Beledigingen”: een gezicht trekken, de tong uitsteken, een lange neus maken, vingergebaren, handgebaren, “Bedreigingen”: de opgeheven vuist, het dreigende gezicht, oorvijg met de handschoen, en “In benarde situaties”: huilen, rouwen, panische angst, weerzin. Als laatste volgen “Zelfbescherming”: vluchten, overgave, gekruiste armen, armen over elkaar, handen in de zij, gekruiste vingers, “Erotiek”: het naakt, de boezem, het vijgenblad, de intieme omhelzing, de hartstochtelijke kus, en “In rust”: benen over elkaar, hurken, leunen, liggen, schommelen, geeuwen, slapen. Niet te missen!Desmond Morris (°1928) is een Engelse zoöloog, publicist, kunstschilder, tv-presentator en tv-programmamaker. Al op jeugdige leeftijd had hij een levendige belangstelling voor de natuur en voor moderne beeldende kunst, met name voor het surrealisme. Hij begon een loopbaan als schilder en studeerde tegelijkertijd zoölogie in Birmingham. Zijn doctoraat behaalde hij vervolgens aan de Universiteit van Oxford. Vanaf 1956 was Morris bij Granada Television verantwoordelijk voor de televisieserie Zoo Time.

Hij was van 1959 tot 1967 hoofd van de afdeling Zoogdieren in de dierentuin van Londen en publiceerde zowel wetenschappelijke als populairwetenschappelijke boeken. “The Naked Ape” (1967), waarin hij menselijk gedrag beschrijft vanuit het standpunt van een zoöloog, maakte hem wereldwijd bekend. In 1973 keerde Morris terug naar Tinbergens onderzoeksgroep in Oxford om onderzoek te doen naar menselijk gedrag.

Desmond Morris Poses De betekenis van lichaamstaal in kunst 320 bladz. geïllustreerd uitg. Meulenhoff ISBN 9789029094054