In de westerse kunstmuziek van na 1950 is veel moois te ontdekken. De zoektocht naar vernieuwing kende een ongeziene piek, die uitwaaierde in talloze stromingen en tendensen. Veel van die stijlen klinken menig luisteraar vreemd in de oren en net daarom focust dit boek op dat segment van de ‘nieuwe muziek’. “Een kleine muziekgeschiedenis van hier en nu” wil een gids zijn om het veelzijdige landschap van de nieuwe muziek te verkennen, met het volle besef dat geen enkele wandelroute de volledige omgeving kan laten zien. Dit boek combineert een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en hun muziekhistorische wortels met een thematische dwarsdoorsnede van begrippen zoals tijd en ruimte, multimedia en de rol van het internet.In opdracht van MATRIX (Centrum voor Nieuwe Muziek), stelde Mark Delaere, professor Musicologie aan de KU Leuven, “Een kleine muziekgeschiedenis van hier en nu samen”. Het boek biedt een handzame inleiding in de nieuwe esthetische tendensen in de klassieke muziek sinds 1950. Er komen acht historische lijnen aan bod en evenveel thematische ‘wegwijzers’, die de lezer een dwarsdoorsnede van het hedendaagse muzieklandschap bieden aan de hand van bv. de rol van het internet, sampling, multimedialiteit of het fenomeen ‘conceptuele muziek’.  Het boek steunt op de expertise van ruim een dozijn gespecialiseerde auteurs. De meesten onder hen doceren musicologie of muziek aan universiteiten en conservatoria in Nederland en België. Bovenal zijn ze begeesterd door hedendaagse muziek. Het boek is dan ook niet alleen bedoeld als handboek voor muziekstudenten, maar richt zich ook tot een breed publiek van nieuwsgierige cultuurliefhebbers en (toekomstige) luisteraars van hedendaagse muziek. De diepgaande en bijgevolg uitzonderlijk interessante essays, werden geschreven door Filip Rathé, Maarten Quanten, Rebecca Diependaele, Ann Eysermans, Maarten Beirens, Klaas Coulembier, Melissa Portaels, Yves Senden, Mark Delaere, Yves Knockaert, Kees Tazelaar, Christine Dysers en Joep Christenhusz.Deel 1 biedt een verzicht van de belangrijkste ontwikkelingen. U leest over Seriële muziek: voorpost van het modernisme (Maarten Quanten), Elektronische muziek van pioniersstudio tot thuiscomputer (Rebecca Diependaele), Klankcompositie en spectrale muziek (Filip Rathé), Experimentele en aleatorische muziek (Ann Eysermans), Minimal music in de Verenigde Staten en Europa (Maarten Beirens), New Complexity en de Tweede Moderniteit (Klaas Coulembier), Nieuwe muziek en politiek engagement (Melissa Portaels), Postmodernisme in de muziek (Yves Senden), Multimedia in de hedendaagse muziek (Mark Delaere), De rekbaarheid van het muziekwerk – Open vorm (Yves Knockaert), Ruimtelijke muziek – en een voorbeschouwing over tijd (Kees Tazelaar), Lichamelijkheid en virtualiteit (Mark Delaere), Klankopnames en sampling (Maarten Beirens), Netwerken, participatie en memes – Muziek in het digitale tijdperk (Christine Dysers), Conceptuele muziek (Joep Christenhusz), en als epiloog,  ‘Nieuwe’ en andere muziek (Mark Delaere).

De acht hoofdstukken in deel 2, “Sleutelbegrippen”, vanaf de tekst, “Multimedia in de hedendaagse muziek” (Mark Delaere), belichten enkele sleutelbegrippen die de poort tot groter inzicht in deze muziek helpen ontsluiten. Vaak gaat het om concepten die pas in dit repertoire zijn ontwikkeld, maar altijd zijn ze daar bijzonder betekenisvol voor. Componisten die al ter sprake kwamen in het historisch overzicht van deel 1, kunnen opnieuw verschijnen in dit thematisch opgevatte tweede deel. Dat was trouwens onvermijdelijk voor alle hoofdstukken van het boek.John Cage (foto) bv., krijgt een prominente plaats in het historisch overzicht (in het onderdeel over experimentele en aleatorische muziek), maar hij duikt opnieuw op in de thematische hoofdstukken over open vorm en conceptuele muziek. Karlheinz Stockhausen (foto) behoort tot de protagonisten van de seriële muziek (behandeld in deel 1), maar hij initieerde ook de ruimtelijke beleving van muziek, één van de thema’s in deel 2. Louis Andriessen (foto) was het boegbeeld van de minimal music in de Lage Landen, maar mocht evenmin ontbreken in het hoofdstuk over nieuwe muziek en politiek engagement. De lezer wordt dus aangemoedigd om kruisverbanden te leggen tussen de hoofdstukken.Met uitzondering van het eerste en het laatste hoofdstuk (die een in- en uitleidende functie hebben), openen alle hoofdstukken met een sectie over de context van het thema: welke technologische, culturele of maatschappelijke ontwikkelingen helpen dit onderwerp beter te begrijpen en te kaderen? De tweede sectie biedt telkens een overzicht van de belangrijkste muzikale verwezenlijkingen of ontwikkelingen binnen dit onderwerp. In de derde sectie (voorbeelden) bespreken de auteurs twee of meerdere composities die daarvoor representatief zijn. Ten slotte volgt nog een sectie met extra’s, die soms een kort leesvignet, vaak kijk- en luistertips, maar altijd leestips bevatten. Niet te missen!Prof. Mark Delaere (°1958) (foto) is gewoon hoogleraar aan de opleiding musicologie van de KU Leuven. Zijn specialiteit is de muziek van de 20^ste – en 21^ste eeuw. Hij is lid van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten en is directeur van het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant.

Info Matrix – Transit :

Met een collectie van duizenden partituren, audio-opnames, boeken en tijdschriften beheert MATRIX één van de belangrijkste documentatiecentra over nieuwe muziek in Europa. Muziek uit Vlaanderen vormt de kern van hun collectie, maar er gaat minstens evenveel aandacht naar muziek uit een internationale context. Vanuit de collectie, die heel wat onuitgegeven materiaal bevat, worden regelmatig projecten rond hedendaags muzikaal erfgoed ontwikkeld.

https://www.matrix-new-music.be/nl/bibliotheek/collectie-erfgoedwerking/
Naar goeie jaarlijkse traditie is MATRIX ook dit jaar aanwezig op Transit, met een gloednieuw project! Men vroeg nl. aan de pianist/componist, Frederik Croene, om een samenwerking op te zetten met een groep kinderen van buurtwerking Fabota (foto) in Leuven. Samen met hen creëert hij een nieuwe partituur waarin hij jongleert met de culturele codes van een pianoconcert of een concertzaal. De kinderen krijgen een plaats rond en aan de piano terwijl ze figureren in een video die hun wandeling van Fabota naar STUK documenteert. Via de muziek ontstaat er chronologische interactie tussen de video en het live gebeuren. Naast een structurerend, compositorisch gegeven is de wandeling ook een metafoor voor de figuurlijke afstand die tussen beide locaties bestaat.

Uitvoering zondag 25 oktober, 12 u. tijdens TRANSIT

https://www.festival2021.be/transit/agenda

http://fabota.lampeke.be/

In het kader van Sounds Now – co-funded by the Creative Europe Programme of the European UnionEen kleine muziekgeschiedenis van hier en nu Mark Delaere (red.) 268 bladz. geïllustreerd uitg. Pelckmans Pro ISBN 978-94-6337-268-8

https://www.stretto.be/2017/04/30/de-rest-is-lawaai-alex-ross/

https://www.stretto.be/2017/06/06/nederlandse-muziek-in-de-20ste-eeuw/