Hyperion gaf de nieuwe cd uit van het Engels Choir of Royal Holloway. Zij verrassen met onbekende 19^de eeuwse madrigalen van componisten als Stainer, Leslie, Pearsall en Goodhart. Een ware ontdekking van sublieme a capella koormuziek.

Onbekend repertoire

De religieuze muziek van het 19^de-eeuws, Victoriaanse Engeland is genoeg bekend. Dit is niet het geval met de hier opgenomen seculiere part-songs en madrigalen. Gecomponeerd om de schitterende, Elizabethaanse madrigalen uit de 16^de eeuw aan te vullen die in de 19^de eeuw werden herontdekt, wordt dit belangrijk en vooral uitzonderlijk mooi onderdeel van het Engels vocaal repertoire, nu nieuw leven ingeblazen door Rupert Gough en het Royal Holloway Choir.

De Madrigal Society in Londen

In het Engels, is het woord “Madrigal” niet verder terug te traceren dan in het voorwoord van Nicholas Yonge’s “Musica transalpina” uit 1588. Het woord werd geïdentificeerd met de belangrijkste vorm van wereldlijke vocale muziek in de 16^de eeuw. In 1741 stichtte John Immyns (1700-1764) in Londen de Madrigal Society. De leden kwamen samen in een herberg (een “ale-house”) in Bride Lane, Fleet Street. De vereniging bestaat nog steeds en is de oudste muziekvereniging in Europa.

Belang van Bristol

Na de oprichting van de Madrigal Society begonnen andere steden in Engeland zich in de loop van de 19^de eeuw, gestaag te interesseren in het genre. De belangrijkste was de Bristol Madrigal Society, in 1837 opgericht door Robert Lucas Pearsall (1795-1856). Die werd wel geboren in Bristol, maar bracht het grootste deel van zijn leven door in Duitsland en Zwitserland. De combinatie van zijn studie in streng contrapunt vanuit de Ceciliaanse Beweging, een rooms-katholieke beweging gewijd aan de bevordering van de zestiende-eeuwse kerkmuziek, en zijn interesse voor “antiquarianism”, wakkerden zijn muzikale ontwikkeling aan. In 1836 keerde hij terug naar Engeland en componeerde het grootste deel van zijn madrigalen naar het voorbeeld van deze van Thomas Wilbye en Monteverdi.

Leslie en Stainer

Henry Leslie (1822-1896) is vandaag niet meer bekend, maar in de 19^de eeuw was hij een bekend koorleider. In het bijzonder was hij populair door zijn in 1856 opgericht eigen koor ‘Henry Leslie’s Choir’ van rond de dertig stemmen, waarmee hij in de Londense Hanover Square Rooms en St James’s Hall optrad. John Stainer (1840-1901) de informator choristarum van het Magdalen College, publiceerde tijdens de jaren 1860 zijn acht Madrigals. Tegen de tijd dat Stainer deze werken componeerde, begon het vocaal genre madrigaal zich te onderscheiden van het toen meer hedendaagse genre van de part-song. In de part-song werden de harmonische kleur en homofonie in tegenstelling tot de polyfonie van het madrigaal, sterk geaccentueerd. Stainer beschreef dit trouwens in zijn Harmonieleer van 1871. In 1899 hadden Walter Parratt, Master of the Queen’s Music, en Arthur Benson, een huismeester van Eton College, dan weer het idee om een verzameling ‘choral songs’ uit te brengen n.a.v. de 80^ste verjaardag van Queen Victoria.

Subliem collegiaal koor

Het Koor van Royal Holloway wordt beschouwd als één van de beste gemengde collegiale koren in Groot-Brittannië. Hun opnamen voor Hyperion kregen de beste recensies. Goed thuis op het concertpodium, geeft het koor ongeveer 50 concerten per jaar met een bijzondere specialisatie in de muziek uit de late renaissance en hedendaagse muziek, met name uit de Baltische staten. Het koor genoot ook van een uniek opleidingsprogramma in samenwerking met The King’s Singers.

Traditie sedert 1886

Opgericht op het moment van de stichting van de universiteit “Royal Holloway” in 1886, gebouwd naar het voorbeeld van het kasteel van Chambord!, bestond het  koor oorspronkelijk enkel uit vrouwenstemmen. De universiteit was immers aanvankelijk ook bedoeld voor enkel vrouwen. Het gemengd koor bestaat nu uit 24 Choral Scholars. Het zingt wekelijkse diensten en concerten, doet internationale tournees en maakt opnamen en uitzendingen. Royal Holloway is daarenboven de enige universiteit die nog steeds de traditie heeft van dagelijks gezongen ochtenddiensten.

Uitmuntende zangers

Het koor heeft sedert 2009 acht prachtige cd’s voor het label Hyperion opgenomen. Het is door hun relatie met Hyperion Records en de daaraan gekoppelde live concerten, dat het koor een bijzondere reputatie heeft opgebouwd voor de uitvoering van muziek uit het Oostzeegebied. Ex leden van dit collegekoor waren onder meer de internationale solisten Dame Felicity Lott, Susan Bullock en Sarah Vos, en vele anderen zingen nu in prestigieuze ensembles als de BBC singers, The Sixteen, The Gabrieli Consort, The Tallis Scholars en Polyphony. Het koor wordt ondersteund door twee organisten, een koorbeheerder en de directeur van Choral Music, de College Organist, Rupert Gough.

Muziek en poëzie

De cd laat niet alleen prachtige koormuziek ontdekken maar biedt ook een mooie bloemlezing uit de Engelse poëzie door de eeuwen heen. Alle teksten zijn te volgen in het bijhorend boekje. Op de cd staan koorcomposities van Elgar, Arthur Murray Goodhart, Henry Leslie, Sir Hubert Parry, Robert Lucas Pearsall, Sir John Stainer en Sir Charles Villiers Stanford. De teksten zijn van 16^de– en 17^de auteurs als Thomas Morley, Beaumont en Fletcher, George Peele, Spenser, Thomas Watson en Milton. Naast hen zijn er Bulwer-Lytton (19^de eeuw), John Stainer (1866-1939) Ludwig Uhland, vertaald door Longfellow, en andere Engelse dichters van eind 19^de– begin 20^ste eeuw. Dit is een sublieme cd die ik u ten zeerste kan aanbevelen. Hun andere Hyperion opnamen trouwens ook.

English Romantic Madrigals Royal Holloway Choir Rupert Gough cd hyperion CDA68140