Markus Kiesel, Joachim Mildner, Dietmar Schuth, “Prachtgemäuer, Wagner-Orte in Zürich, Luzern, Tribschen und Venedig”, een tentoonstelling in Tribschen en een prachtuitgave van ConBrio Verlag, Regensburg. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

In “Prachtgemäuer – Wagner Orte in Zürich, Luzern, Tribschen und Venedig”, worden voor het eerst alle huizen van Richard Wagner gedetailleerd beschreven in woord en beeld. Wagner voltooide bv. Tristan und Isolde in het Hotel Schweizerhof in 1859 in Luzern en volgens zijn eigen bekentenis bracht hij de gelukkigste jaren door in het nabijgelegen Landhaus, Tribschen, nu het Richard Wagner Museum. Ook zijn woonplaatsen Zürich en Venetië worden uitvoerig besproken. Niet te missen.Tijdens een verblijf van twee keer enkele jaren in Zwitserland, in eerste instantie in politieke ballingschap, kende de componist er vruchtbare perioden. Hij componeerde er gedeeltelijk “Die Meistersinger”, de volledige Handlung, “Tristan und Isolde”, de “Wesendonck-Lieder”, en werkte er aan “Der Ring des Nibelungen”. Landhaus Tribschen werd een populaire ontmoetingsplaats voor bekende persoonlijkheden die deel uitmaakten van de vriendenkring van de componist. Onder anderen waren de Beierse koning Ludwig II, Franz Liszt en Friedrich Nietzsche te gast aan het Vierwoudstedenmeer. In 1872 verliet Wagner de zogenaamde “Tribschener Idylle” om zijn plannen voor zijn eigen Festspielhaus in Bayreuth te realiseren.Er is een belangrijke link tussen bepaalde Wagnermuziek en de Zwitserse gletsjerpracht. In Zwitserland ontmoette Wagner zijn grote liefdes, schreef hij zijn beste muziek en besteeg en bereikte hij, letterlijk en figuurlijk, de hoogste toppen. Het is niet zo bekend dat Wagner verschillende jaren in Zwitserland woonde. Eerst als een politieke banneling van 1849 tot 1858 in Zürich en een tweede keer als een beroemd geworden componist, van 1866 tot 1872, in Lüzern. Het was ook in Zwitserland dat hij zijn belangrijke theoretische essays schreef en hij de twee grote liefdes van zijn leven beleefde, eerst met Mathilde Wesendonck en later met Cosima, de dochter van Liszt, die zijn (tweede) vrouw zou worden. Om Wagners complexe persoonlijkheid te begrijpen, moet u eigenlijk naar Zürich en Luzern. U moet daar bergwandelingen maken om er in contact te komen met dezelfde grandioze, geweldige en soms gewelddadige natuur en landschappen die Wagner zo bewonderde en die voor hem een immense bron van inspiratie waren.De tentoonstelling in Tribschen en het boek “Prachtgemäuer” focussen op de bijzondere relatie die Richard Wagner had met de architectuur om hem heen. De bezoekers ervaren de voormalige woon- en werkplekken van de dichter/componist vanuit het perspectief van nu. Op het gelijkvloers is de tentoonstelling over het leven en werk van Richard Wagner te zien. Verspreid over vijf kamers is een verzameling historische foto’s en schilderijen te zien, evenals een waardevolle collectie originele manuscripten. Een deel van Wagners kleding en meubels uit zijn huishouden wordt getoond, een bronzen afgietsel van de beroemde Wagner buste van Fritz Schaper, en hét juweel in de collectie, Wagners Erard vleugel uit 1858 uit Parijs. Het behang en de gordijnen zijn weliswaar niet meer origineel, maar daarentegen zijn de originele benzinelampen op de schoorsteenmantel, de salontafel en de fauteuils van Wagner, wel bewaard gebleven. Recentelijk zijn Wagners bureau, Cosima’s naaidoos en een houten vleugelaltaar aan de collectie toegevoegd.De woon- en werkplaatsen van Wagner in Zürich, Luzern, Tribschen en Venetië werden gedocumenteerd en gedetailleerd beschreven door experten, Christian Bührle (Zürich), Katja Fleischer, Gabriele Lutz, Dagny Beidler (achterkleindochter van Richard Wagner), Simon Burri (Luzern, Tribschen, Richard Wagner Museum Luzern), Dietmar Schuth, Alessandra Althoff-Pugliese (Venetië, Museo Wagner) en Nike Wagner (dochter van Wieland Wagner), die voorziet in informatie over de vluchteling Richard Wagner in zijn ‘nieuwe thuis’, Zwitserland. Na de inleidende teksten, “Geretteter Revolutionär oder tobender Asylant? R. Wagner in seiner, ‘neuen Heimat’ Schweiz” van Nike Wagner (°1945) (foto), en “Die Schweizerische Richard Wagner Gesellschaft” van John H. Mueller, brengt Christian Bührle u in het boek, “Prachtgemäuer”, in het deel, “Richard Wagner in Zurich, (1849-1858)”, o.a. in contact met Alfred Escher, Gottfried Semper, het Gasthof Zum Schwert, het Haus Zum Tannenbaum en het Haus Zum Abendstern, Eliza en François Wille, Der Ring des Nibelungen, de Hotels Baur en Ville en Baur au Lac, Otto en Mathilde Wesendonck, en de Villa Schönberg. Daarna bespreekt Katja Fleischer in het hoofdstuk, “Richard Wagner Aufenthalte in Luzern 1850 und 1859, Richard Wagner Zeit in Tribschen 1866 bis 1872”, o.a. “Hans Richter und Die Meistersinger von Nürnberg”, “Vom Tribschener Idyll zum Siegfried-Idyll”, en de gasten en genodigden in Tribschen. Gabriele Lutz vervolgt met “Tribschen als Geburtstätte der Internationalen Musikfestwochen Luzern, 50 Jahre Internationle Musikfestwochen”, waarna de tekst “Tribschen und der Schweizer Wagnerenkel” volgt van Dagny Beidler.Na de tekst “Das Landgut Tribschen, Baugeschichte und Beziehung zwischen, Richard Wagner und seinem Vermieter Walter am Rhyn” van Simon Burri, en na een hoofdstuk over “Richard Wagners Schweizer Alpen” van Antoine Wagner, vervolgt Dietmar Schuth, (samen met Markus Kiesel (foto), de auteur van “Das Richard Wagner Festspielhaus Bayreuth”/The Richard Wagner Festival Theatre Bayreuth”), ten slotte met “Richard Wagner in Venedig”. Daarin beschrijft hij de 6 perioden waarin Wagner in de lagunestad verbleef en woonde (1858 tot 1859/1861/1876/1880/1882 tot 1883), en gidst hij u o.a. naar en doorheen het Hotel Danieli, het Palazzo Giustinian en het Palazzo Malipiero, bespreekt hij Wagners lievelingsplaatsen in Venetië, (o.a. de Piazza San Marco, Riva degli Schiavoni, het Arsenale, de Rialtobrücke en het Canal Grande), en het Palazzo Vendramin, waar Richard Wagner op 13 februari 1883, op 72-jarige leeftijd, in de armen van Cosima, overleed. Dit wordt gevolgd door een interview met Alessandra Althoff-Pugliese (foto), de oprichtster en voorzitter van de Associazione Richard Wagner di Venezia en van het Wagner museum in de Ca’ Vendramin Calergi.Richard Wagner overleed zonder een testament na te laten. Hij liet wel schulden en een verwarrend, gemengd gezin achter. De Mannheimse musicoloog, Markus Kiesel, heeft als laatste in zijn tekst, “Alles was ist, Endet”-Nach Wagners Tod, de gevolgen daarvan beschreven. Meer dan 500 historische en actuele beelden waaronder foto’s van Marino Bastianello, Joachim Mildner en Antoine Wagner (°1982) (foto), de zoon van Eva Wagner-Pasquier (de dochter van Wolfgang Wagner), brengen het universum van Wagners oorden dichtbij. Dit prachtboek mag u voor geen geld ter wereld missen.