Hector Berlioz’ “Lélio, ou Le retour à la vie” met o.a. gesproken teksten, was een vervolg op zijn Symphonie fantastique, die in 1830 in première ging aan het Conservatorium van Parijs. Het bestaat uit zes delen en werd gecomponeerd tijdens zijn reizen in Italië, waarbij hij gebruik maakte van eerder muzikaal materiaal dat hij had gecomponeerd voor de prestigieuze Prix de Rome. Deze nieuwe cd bevat een boeiende live-opname die plaatsvond op 7 december 2000 in de Weense Concertzaal.Hector Berlioz, de grootste romantische componist van Frankrijk, illustreerde de geest van zijn tijd maar was door zijn genialiteit ook zijn tijd vooruit. Als gevolg van zijn kleurrijk leven is zijn muziek verbluffend door zijn originaliteit en ambitie, en door een orkestratie met baanbrekende schittering. “J’ai la passion de la passion. “ “L’amour et la musique sont les deux ailes de l’âme.” (Berlioz).In 1842-1843 maakte Berlioz voor het eerst een grote tournee met zijn werken door België en Duitsland. Zijn eerste buitenlandse concerten vonden plaats in Brussel, maar hij behaalde er weinig succes. In Duitsland ging het beter; hij dirigeerde er de plaatselijke orkesten en ontmoette er collega’s als Robert Schumann, Richard Wagner, Giacomo Meyerbeer en Felix Mendelssohn. Hij oogstte vanaf toen meer waardering in het buitenland dan in Frankrijk. Dankzij zijn vriend Liszt werden veel van zijn werken in Weimar uitgevoerd, en uit Baden-Baden kwam de opdracht voor de opera “Béatrice et Bénédict”. Berlioz deed op zijn reizen ook verschillende malen Rusland en Engeland aan.Toen Berlioz in 1826 wilde meedingen naar de Prix de Rome kwam hij niet eens door de voorronde. Hij schreef zich in aan het conservatorium, waar hij les kreeg van Jean François Lesueur (1760-1837), gewezen ‘maître de chapelle’ van Napoleon, en Anton Reicha (1770-1836). In deze tijd ontdekte hij de werken van Shakespeare, Beethoven en Goethe en werd hij hopeloos verliefd op de Ierse toneelspeelster en Shakespeare-vertolkster Harriet Smithson. Zijn passie voor haar inspireerde hem tot het componeren van zijn “Symphonie fantastique” en het vervolg erop, “Lélio ou le retour à la vie”, met de herneming van het ‘idée fixe uit de Symphonie. De naam “Lélio” haalde hij uit de roman, “La dernière Aldini”, uit 1832, van George Sand.In 1831 vertrok Berlioz vanuit Rome naar Parijs met twee pistolen en een flesje gif. Hij had nl. gehoord dat zijn toenmalige verloofde, Marie Moke, achter zijn rug om getrouwd was, en hij had zich voorgenomen Camille en haar moeder te vermoorden en daarna met gif zelfmoord te plegen… Hij kwam echter gelukkig niet verder dan Nice waar zijn woede bekoelde en waar hij naar eigen zeggen, de twintig mooiste dagen van zijn leven doorbracht.Marie-Félicité-Denise Moke (1811-1875) (foto), geboren in Parijs maar een dochter van een taalleraar afkomstig uit Torhout in West-Vlaanderen, was vijf jaar gehuwd met de 23 jaar oudere, beroemde pianofabrikant, Camille Pleyel (1788-1855). Ze scheidden in 1836. Marie Pleyel overleed in Sint-Joost-ten-Node, nabij Brussel, en werd begraven in Laken/Laeken (foto). Haar dochter Camille Louise (Pleyel) overleed in 1856, nauwelijks twintig jaar oud, drie jaar nadat haar broer, Ignace Henry (Pleyel) (1832-1853) op 31-jarige leeftijd was overleden…Harriet Smithson (1800-1854) (foto) was een Ierse actrice en de eerste vrouw van Hector Berlioz. Zij was de dochter van een theaterondernemer die in 1815 haar debuut maakte in het Crow Street Theatre in Dublin, als Albina Mandeville in Frederick Reynolds “The Will”. Drie jaar later debuteerde ze in Londen in het Drury Lane als Letitia Hardy in “The Belle’s Stratagem” van Hannah Cowley (1743-1809).Ze had geen bijzonder succes in Engeland, maar toen zij in 1828 als lid van een Engels toneelgezelschap in Parijs optrad, wekte ze een ongekend enthousiasme als vertolkster van rollen van Shakespeare en andere Engelse toneelschrijvers. Eerst met William Charles Macready in Parijs had ze daarentegen veel succes als Desdemona, Virginia, Juliet en Jane Shore, in de tragedie van Nicholas Rowe. Een van haar vurigste bewonderaars was Berlioz, met wie zij in 1833 in het huwelijk trad. Het huwelijk hield echter maar zeven jaar stand. Berlioz ontdekte haar in het Odeon waar ze de rollen van Juliet en OIphelia vertolkte. Hij werd meteen verliefd en zond haar brieven, hoewel hij haar nog nooit had ontmoet. Dit bleef veel jaren duren tot de uitvoering in 1832 van zijn “Symphonie Fantastique”. Aan iemand die haar persoonlijk kende schonk Berlioz toegangskaartjes. Zij kwam effectief naar de voorstelling, realiseerde zich dat de symfonie over haar ging, en huwde met de componist.Toen was haar populariteit al voorbij, en zij stak diep in de schulden. Nadat Harriet een been had gebroken kwam het nooit meer goed met haar carrière. Bovendien was ze erg jaloers van aard en in haar frustratie greep zij steeds vaker naar de fles. Haar gezondheid ging zienderogen achteruit. Nadat zij mank geworden was als gevolg van een beenbreuk, zei zij het toneel vaarwel. Ook haar huwelijk was geen succes, en vanaf 1840 leefden Berlioz en zij gescheiden. Haar gezondheid takelde af als gevolg van overmatig drankgebruik, en nadat zij door enkele beroertes was getroffen, overleed ze in 1854.Nog hetzelfde jaar hertrouwde Berlioz met de zangeres Marie-Geneviève Martin, alias Marie Recio (1814-1862) (foto), met wie hij al enige tijd een relatie had. Louis-Thomas Berlioz (foto), het enige kind van Hector en Harriet, werd geboren op 14 augustus 1834. Als jonge man ging Louis bij de koopvaardij en werd kapitein van “La Louisiane”, een pakketboot van de “Compagnie générale transatlantique”. Hij overleed in 1867 aan geelzucht in Havana. De componist is de dood van zijn zoon nooit te boven gekomen.Verbitterd leed hij de laatste jaren van zijn leven een teruggetrokken bestaan, geplaagd door ziekte. Zijn grootste geluk putte hij uit het hernieuwd contact met zijn jeugdliefde Estelle die ondertussen weduwe was. Toen zijn zoon overleed was Berlioz een gebroken man. Een laatste tournee naar Rusland werd hem fataal. Hij werd naast zijn twee echtgenotes begraven op het kerkhof van Montmartre (foto).De delen zijn:

Le pêcheur. Ballade – op een vertaling van de ballade, “Der Fischer”, van Goethe

Chœur d’ombres – een evocatie van Hamlet van Shakespeare, met fragmenten uit zijn cantate “La mort de Cléopâtre” (uit 1829).Chanson de brigands door bandieten uit Calabrië.

Chant de bonheur – Souvenirs – met muziek uit zijn cantate, “La mort d’Orphée” (1827).

La harpe éolienne, voor orkest, eveneens met muziek uit zijn cantate, “La mort d’Orphée”.

Fantaisie sur la “Tempête” de Shakespeare – voor koor, piano (als orkestinstrument) en orkest, gebaseerd op “The Tempest” van Shakespeare.De uitvoerders zijn Joachim Bißmeier (verteller (in het Duits)) (foto), Herbert Lippert (tenor) en Geert Smits (bariton). De Wiener Singakademie en het ORF Vienna Radio Symphony Orchestra staan o.l.v. Michael Gielen.Berlioz Lelio, ou Le retour à la vie Wiener Singakademie ORF Vienna Radio Symphony Orchestra Michael Gielen cd Orfeo C210071