Britten en Hindemith voltooiden hun concerti ongeveer in dezelfde tijd. Beiden hadden in 1939 een voorgevoel van de wereldwijde brand die zou worden uitgelokt door de Tweede Wereldoorlog en beiden verlieten hun geboorteland. Beide concerti steken bijgevolg barstensvol emotionele onrust, aanhoudende onzekerheid en latente wanhoop.
De sessies in Berlijn in april 2017 waren een logische voortzetting van haar nauwe samenwerking met het Berlijns Radio Symfonie Orkest en Vladimir Jurowski, omdat ze het Hindemith-concerto eerder in januari hadden uitgevoerd. Adembenemende virtuositeit vloeit naadloos over in uitgestrekte lyrische en duizelingwekkende passages in deze indrukwekkende uitvoering door Arabella Steinbacher (°1981) van de rusteloze en technisch veeleisende vioolconcerti van Britten en Hindemith, met het Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin o.l.v. Vladimir Jurowski. Ze speelt daarenboven sedert 2006 op de Booth Stradivarius uit 1716. Steinbacher voelt overigens een bijzondere affiniteit met het Hindemith-concerto, aangezien haar vader, de Duitse pianist Alexander Steinbacher (begeleider van Fritz Wunderlich!), Hindemith goed kende. Hindemiths Vioolconcert (met de drie delen “Mäßig bewegte Halbe”, “Langsam” en “Lebhaft”) uit 1939, werd in april 1940 door het Boston Symphony Orchestra o.l.v. Serge Koussevitzky met als solist Richard Burgin in première gespeeld. Burgin was de toen beroemde concertmeester van het orkest.
Benjamin Britten componeerde zijn Vioolconcert op. 15 in de jaren 1938 en 1939, grotendeels in de Verenigde Staten. Op 29 maart 1940 speelde Antonio Brosa met het New York Philharmonic Orchestra o.l.v. John Barbirolli het concerto in première. Later bewerkte Britten het concerto samen met de Engels-Turkse violist Manoug Parikian, docent aan de Royal Academy of Music.
Het fascinerend Vioolconcerto van Britten bevat drie contrasterende bewegingen, vol grootse, theatrale gebaren, ongekende lyriek, schoonheid en kracht. De finale is een indrukwekkende passacaglia.
Het concerto ontstond uit Brittens vriendschap met de Spaanse violist Antonio Brosa (1894-1979). Ze werden aan elkaar voorgesteld door Brittens leraar Frank Bridge en in 1936 vervoegde Brosa Britten in de eerste uitvoering van de Suite voor viool en piano op.6 voor de BBC. De suite werd in 1936 ook gekozen voor het International Society for Contemporary Music (ISCM) festival in Barcelona. Het duo gaf daar in april de eerste concertuitvoering. Op hetzelfde festival woonde Britten de première bij van het vioolconcert van Alban Berg, dat hem diepgaand beïnvloedde, net als het uitbreken van de Spaanse burgeroorlog in juli. Deze beide, sterke indrukken kwamen samen met de wens om iets voor Brosa te componeren. In november 1938 begon hij aan zijn vioolconcert. Begin 1939 vertrok Britten naar Canada, waar het werk werd voltooid.
De première in New York in aanwezigheid van Britten, werd goed ontvangen, maar de première in Londen door Thomas Matthews in april 1941, met het London Philharmonic Orchestra o.l.v. Basil Cameron, werd veel minder goed ontvangen. Het publiek nam het nl. slecht op dat Britten in het buitenland was terwijl een oorlog woedde. Uitvoeringen waren sporadisch aan beide zijden van de Oceaan en hoewel Barbirolli in 1949 een uitstekende opname maakte met de Duits-Nederlandse violist Theo Olof, werden andere uitvoeringen uitgesteld omdat Britten veranderingen plande. In de jaren ‘50 herzag hij de partituur nl. grondig, waarbij hij voornamelijk de wijzigingen van Brosa in de solopartij verwijderde. Toen nam de Russische violist Mark Lubotsky het concerto op in Moskou en stuurde de plaat naar Britten. Britten nodigde Lubotsky meteen uit om het te komen spelen in Snape Maltings in Suffolk, waar Britten sinds 1948 het Aldeburgh Festival organiseerde. Een hele, hele ontdekking, een heuse aanrader!
Britten & Hindemith Violin Concertos Arabella Steinbacher Radio Symphony Orchestra Berlin Vladimir Jurowski cd PTC5186625