Wat doen we tegen een nieuw dodelijk virus dat zich razendsnel over de hele wereld verspreidt? Een vaccin ontwikkelen. Maar, hoe zijn we erin geslaagd om op zo’n korte termijn, zoiets complex te realiseren? David Van Turnhout dook in de medische geschiedenis en fileerde de lange weg die de mens aflegde in de strijd tegen vreselijke ziektes en pandemieën.
De Griekse historicus en generaal Thucydides beschreef in zijn Geschiedenis van de Peloponnesische Oorlog, de epidemie die in 430 v.Chr. in Athene uitbrak en de verworven immuniteit. In het Oude Rome dacht men dankzij Hippocrates, dat miasmen (verontreinigde lucht), besmettelijke ziekten veroorzaakten en verspreidden. De Chinezen wisten al vóór de 15de eeuw dat wie de pokken overleefde, de ziekte geen tweede keer meer kon krijgen.
Ook in het verleden hebben artsen, verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers de taak op zich genomen om bij eerdere pandemieën, epidemieën of lokale uitbraken van ernstige infectieziekten, mensen te redden. Tot eind 18de eeuw was dit vaak een hopeloze opdracht. Vanaf dan werd er nl. een nieuwe techniek ontwikkeld, die kon voorkomen dat mensen er nog het leven bij inlieten, de vaccinatie. David van Turnhout dook in dat verleden, vond antwoorden op de meest pertinente vragen van vandaag en ontrafelde het oneindig conflict tussen de medische wetenschap en de samenleving. 
Op zijn pad kruiste hij briljante, soms onbekende wetenschappers, bv. Jean Toussaint, een Franse microbioloog, of Émile Roux, de assistent van Pasteur, die elk hun bijdrage leverden tot de grote medische kennis van vandaag. Zijn verhaal is doorspekt met sappige anekdotes over de kleine overwinningen en tragedies van onderzoekers, die door hun tijdgenoten vaak niet eens werden erkend voor hun baanbrekende ontdekkingen.
Zo kreeg Edward Jenner (1749-1823) (foto), de ontwikkelaar van het pokken-vaccin op basis van koepokken, alle krediet voor de ontdekking van het vaccin, maar vergat de wereld dat een veehouder hem dertig jaar eerder al voor was geweest. De Nederlander, Geert Reinders (1737-1815) (foto) had in 1774, reeds werk verricht omtrent de enting tegen runderpest. Ook Louis Pasteur (1822-1895) (foto), die aantoonde dat alleen levende wezens, leven kunnen voortbrengen en die de ontdekker was van het vaccin tegen hondsdolheid, bouwde voort op het baanbrekend werk van anderen, die verguisd werden door het medisch establishment van hun tijd. Daarenboven had hij een rivaal in de persoon van Franse natuuronderzoeker en arts, Félix-Archimède Pouchet (1800-1872), die een pleitbezorger was van de theorie over spontane generatie van leven uit niet levend materiaal.
In “Hoe koeien mensen redden”, wordt meer dan ooit duidelijk dat de mensheid er niet één, maar driehonderdduizend jaar over deed om ziektes te overwinnen, en dat er daarbij vooral de laatste 150 jaar, enorme vooruitgang is geboekt In de eerste drie delen, “De eerste pandemieën”, De zoektocht naar remedies” en “Beleid en innovatie”, beschrijft de auteur o.a. de pokkengruwel tijdens de Romeins-Perzische oorlogen en de Cypriaanse en Justiniaanse Plagen, de Zwarte Dood en de Joden, aderlatingen en variolatie (een oude vorm van vaccineren), de Engelse Vaccination Act van 1853, opkomende antivaccinatie bewegingen, vervuild water en cholera, foltering en kwakzalverij. 
In de daarop volgende 4 hoofdstukken, “Grote doorbraken”, “Oorlog”, “Chemie of biologie?” en “Nieuwe uitdagingen”, heeft hij het o.a. over zure wijn, dierenleed, Big Pharma en de Spaanse razernij, anti-paardenmiddelen tijdens de Grote Oorlog, Indianenverhalen, ossengal en aardappelen, ethische voorschriften, muizenspray, stukjes aap en homokanker. Een boeiend en intrigerend verhaal over de strijd van de mens tegen voldongen feiten, aan de grens van de wanhoop. Een schitterend boek! Zeker lezen.
De Belgische schrijver, copywriter en communicatieconsultant, David Van Turnhout (°1982) behaalde in 2003 een diploma ‘Certified Diamond Grader’ van de Hoge Raad voor Diamant en deed meteen daarna stage in Kinshasa (Democratische Republiek Congo). Daar leerde hij ruwe diamant aankopen en werd makelaar in geslepen diamant in Antwerpen. In 2006 ging hij aan de slag bij het Amerikaans/Israëlische Julius Klein Diamonds. Hij schreef commerciële teksten voor verschillende bedrijven en specialiseerde zich bij het Antwerps bedrijf, Chatlayer, in conversational design. Daar leerde hij geautomatiseerde dialogen ontwikkelen voor chatbots en applicaties. David Van Turnhout is voorzitter en woordvoerder van de Vlaamse, liberale denktank, Liberales, en schreef samen met Dirk Verhofstadt, “Ide Leib Kartuz, kleermaker in Auschwitz” (Houtekiet).
David van Turnhout Hoe koeien mensen redden De eeuwige zoektocht van de mens naar remedies 256 bladz. uitg. Houtekiet ISBN 9789089249494