De meeste mensen willen graag gelukkig zijn, maar velen onder ons verwarren geluk met genot. En dan kopen of doen we dingen waarvan we denken dat het ons goed doet. Sommigen streven obsessief naar hun eigen geluk zonder zich te bekommeren om hun omgeving en beseffen vaak te laat dat zij niet de juiste weg kozen. Anderen krijgen dan weer nagenoeg geen kansen op een goed bestaan. In de filosofie is de vraag naar de mogelijkheid van een gelukkig leven, naast de vraag naar de ware werkelijkheid, een fundamentele kwestie. De gelukzalige toestand van totale levensvervulling en bevrediging, gold bij de Oude Grieken als doel voor het handelen, waarbij men aannam dat de deugd gelukkig maakt. Het doel van moreel handelen is geluk (het zg. eudaimonisme). Het hedonisme was daarentegen de opvatting dat louter genot zoeken, geluk betekende. Kant en de Amerikaanse filosofe, Ayn Rand (1905-1982), stelden in navolging van de Aristotelische, ethische doctrine,  (eudaimonisme), eerder de plichtsbetrachting en het inzicht in de ware aard der dingen en de onafhankelijke werkelijkheid, dan wel het gelukzaligheidsstreven, als norm voor de levenswandel.Annemans gaat diep in op de verschillende vormen en facetten van wat veralgemeend wordt als, geluk. “Er is het begrip geluk in de betekenis van ‘chance’ hebben, in de zin van, ‘wat een geluk dat we nog net op tijd waren’, of ‘gelukkig moesten we niet al te lang wachten’, of ‘we hadden geluk met het weer”, schrijft Annemans. “Soms lacht het geluk ons toe, en soms ervaren we grote en minder grote tegenslagen. En het lijkt erop dat we dat niet echt in de hand hebben. Er is toeval mee gemoeid. Er bestaat ook een gelukkig gevoel in gedachten en er is de betekenis van het begrip als het hebben van een gelukkig ‘bestaan’, echt gelukkig ‘zijn’ of een goed leven hebben. Echt gelukkig zijn is geen vluchtig gegeven, het heeft iets blijvend. Het is het ultieme wat men kan bereiken en het heeft met heel wat facetten van ons leven te maken.” “Deze facetten”, zo vervolgt Annemans, “zijn onze leef- en woonomstandigheden, onze financiële situatie, hoe veilig we ons voelen, hoe zeker of onzeker we zijn over onze toekomst, de mate waarin we fysiek en geestelijk gezond zijn, onze relaties met anderen, de kwaliteit van onze eventuele intieme relatie, de zin die we geven aan ons leven, hoe we ons nuttig maken voor anderen, onszelf ontplooien, aan wat we verder nog onze tijd besteden, en of we erin slagen voldoende rust in te bouwen in ons denken.”“Een echt mooi en goed leven leiden is mogelijk”, zo vervolgt Annemans. “We kunnen samen het geluk vinden zonder het te zoeken. En dat is essentieel. Want, in een samenleving met een hoog geluksniveau, leeft men gemiddeld langer, gezonder en beter, en is er ook minder geweld, haat en criminaliteit.  Er zijn zowel kleine als grote dingen in ons leven die ons ware geluk bepalen en waar wij als samenleving en als individu vat op hebben. Een gelukkig bestaan wordt zo een positieve nevenwerking van ons gezamenlijke denken en handelen.”Het boek is onderverdeeld in 8 hoofdstukken. Eerst komen onder de titel, “De grote en kleine dingen”, de drie betekenissen van geluk, chance met de genen en diegenen rondom ons, gelukkige gevoelens en gelukkig zijn, geluk meten en stagnatie, aan bod. In “Is geluk maakbaar en is dat belangrijk?”, stelt de auteur zich de vragen, waarom onderzoek naar geluk en objectief welbevinden, of geluk belangrijk is, en of het allemaal wel zin heeft? Dit wordt gevolgd door “Het ABC van geluk”, autonomie, betrokkenheid, competentie en altruïsme. In zijn 4^de hoofdstuk heeft Annemans het over gezondheid en geluk, gezond houden, gelijke gezondheidskansen, en gezondheid die om samenwerking en geestelijke gezondheid vraagt. In de drie daarop volgende hoofdstukken, “Geen geld maakt ongelukkig”, “Rust en bewustzijn” en “Zich zinvol ontplooien”, heeft hij het over geldzorgen, de geld-geluk paradox (naar de Easterlin paradox van Richard Easterlin, professor economie aan de University of Southern California.), het rad van genot en hoe eraan te ontsnappen, de functie en rol, (Annemans noemt het de macht), van de neocortex (een essentieel deel van de hersenen), rust in de geest, zelfontplooiing, een zinvol bestaan en geluk op het werk. Hij eindigt zijn boek met een Inleiding tot goed samen leven, wat we voor elkaar kunnen doen, en wat we voor onszelf kunnen doen.U merkt het, het boek bevat richtlijnen en is als het ware een praktische handleiding om op een zin- en betekenisvolle manier, na te denken over het fenomeen geluk, een toestand die we met z’n allen willen ervaren en bereiken. Dit willen bereiken is niet echt moeilijk, maar toch ook weer niet zo eenvoudig of vanzelfsprekend. Morele kwaliteiten en het nut van ons handelen binnen de verzorgings- en welvaartsstaat, in combinatie met het willen loskomen van hartstochten, emoties, lust en genot, zijn bepalende factoren. Lees zeker de beschouwingen van Annemans en, onthoud daarbij, wie geniet, spreekt niet…Een aanrader.Prof. dr. Annemans is Gewoon Hoogleraar in de Gezondheidseconomie aan de faculteit geneeskunde van de  UGent.  Hij studeerde en doctoreerde aan de VUB en behaalde in de jaren ’80 en ’90, diploma’s van Licentiaat Lichamelijke Opvoeding, Licentiaat Bedrijfskunde, Handelsingenieur en doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen, met specialisatie in Gezondheidseconomie. Tussen 2000 en 2003 was hij kabinetsmedewerker van de minister van sociale zaken, Frank Vandenbroucke. In 2004 werd hij president van de Internationale vereniging voor Farmaco-economie (International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research (ISPOR)). Daarnaast was hij acht jaar de voorzitter van de Vlaamse Gezondheidsraad en werd hij in 2013, Laureaat van de Francqui leerstoel. Sinds 2015 doet hij ook uitgebreid onderzoek naar het Geluk der Belgen, via het UGent-NN Nationaal Geluksonderzoek. Lieven Annemans is de auteur van ‘Health economics for non economists’ (2008), ‘De prijs van uw gezondheid – is onze gezondheidszorg in gevaar?’ (2014) en ‘Je geld of je leven in de gezondheidszorg’ (2016). Daarnaast schreef hij meer dan 300 internationale wetenschappelijke publicaties omtrent gezondheidseconomie.

Lieven Annemans Geluk vinden zonder het te zoeken 175 bladz. uitg. Borgerhoff & Lamberigts ISBN 9789463935098