Na de bijna vijf eeuwen durende tweede tempelperiode onder vreemde heersers, heeft het Joodse volk bijna 2000 jaar te midden van andere volkeren in ballingschap geleefd. In vier delen wordt een chronologisch overzicht gegeven van het voortbestaan en het overleven van dit volk, ondanks de vele vervolgingen, en van zijn bijzondere religieuze stromingen, zoals kabbalistiek, chassidisme en verschillende vormen van reform-jodendom.
In “Van Ezra tot Herzl, 2400 jaar na-Bijbelse geschiedenis van het Joodse volk”, beschrijft Sam Bos de belangrijkste gebeurtenissen uit de lange, boeiende geschiedenis van het Joodse volk, vanaf het optreden van Erza die na de terugkeer uit de Babylonische ballingschap in de vijfde eeuw vgj., de tweede tempel in Jeruzalem bouwde, tot het verschijnen van Theodoor Herzls pamflet ‘Der Judenstaat’ in 1896, de grondslag van het politiek zionisme en de basis van de moderne staat Israël.
Deel 1, de tweede tempelperiode (ca. 538 vgj.- 70gj.), behandelt de zogenaamde ‘tweede tempelperiode’ die begint bij de herbouw van de eerder verwoeste eerste tempel van Salomon in Jeruzalem – na de terugkeer uit de Babylonische ballingschap in de vijfde eeuw vgj. – en eindigt bij haar verwoesting door de Romeinen in het jaar 70 gj. Deze periode is uiterst woelig en revolutionair geweest, enerzijds door het onderworpen zijn aan steeds nieuwe buitenlandse machthebbers, anderzijds door de onderlinge problemen van drie verschillende Joodse sekten waaruit later het rabbijnse jodendom en het christendom zijn ontstaan.
Deel 2, Van de verwoesting van de tempel tot het eind van de middeleeuwen (1492), beschrijft de geschiedenis van de Joden vanaf de verwoesting van de tweede tempel en de verdrijving uit hun eigen land tot het begin van de middeleeuwen. In die tijd werd het tempel-jodendom vervangen door het rabbijnse jodendom met zijn Mondelinge Leer van Misjna en Talmoed. Ook wordt in dit deel de geschiedenis belicht van de Babylonische en de Spaanse (Sefardische) Joden.
Deel 3, De geschiedenis van de Joden van de middeleeuwen tot de Joodse verlichting, behandelt de Joodse geschiedenis vanaf het begin van de middeleeuwen tot de Joodse verlichting in de achttiende eeuw. Beschreven worden onder meer de mystieke leer van de Kabbala, de middeleeuwse kruistochten, het demoniseren van de Joden, de vervolgingen en de verdrijving van de Joden uit veel van hun woongebieden in het christelijke Europa.
Deel 4, De Joden in Europa en in de Verenigde Staten van Noord-Amerika in de achttiende en negentiende eeuw, beschrijft de periode van de verlichting en emancipatie van de Joden in West-Europa, evenals de opkomst van het moderne antisemitisme en racisme. Verder het ontstaan en de ontwikkeling van het chassidisme, het reform-jodendom, het zionisme, de Russische pogroms, de eerste nederzettingen in Palestina en de massa emigratie van Russische Joden naar Amerika. Een helder geschreven historisch overzicht, verruimend en verrijkend. Warm aanbevolen.
Dr. Sam Bos, geboren in 1922 in een traditionele Joodse familie in Amsterdam, was na de oorlog de enige overlevende van zijn gezin. Na zijn pensionering als kinderarts, heeft hij aan de Universiteit van Leiden Semitische talen en Judaïca gestudeerd en verwierf zo een diepere kennis over de geschiedenis van het Joodse volk. Als docent aan het Joods Studiecentrum te Leiden gaf hij jarenlang cursussen over deze geschiedenis. De inhoud van die cursussen heeft hij nu tot dit boek verwerkt.
S.E. Bos Van Erza tot Herzl 346 bladz. Uitg. Aspekt ISBN 9789463381536