Om deze reis naar de muzikale Verlichting, ‘Aufklarung’ of The Enlightment, te illustreren, concentreert dit zorgvuldig geselecteerd programma zich op vier meesterwerken van Haydn en Mozart, alle gecomponeerd in de toonaard van C-groot, de symbolische toonaard van Licht, de toonaard die ook door Haydn werd gekozen om het moment van de schepping met de lumineuze kreet “Und Es Ward Licht!”, in zijn beroemd oratorium, weer te geven.
Joseph Haydn componeerde 68 strijkkwartetten. Zijn op. 33 Strijkkwartetten (Hob.III 37-42), componeerde hij in de zomer en herfst van 1781, voor de Weense uitgeverij Artaria. Deze strijkkwartetten kregen verschillende bijnamen, waarvan de “Russische kwartetten” de meest voorkomende zijn, omdat Haydn de kwartetten opdroeg aan Groothertog Paul van Rusland en veel van deze kwartetten in première werden gespeeld op de eerste kerstdag, 1781, in het appartement van de vrouw van de hertog, de groothertogin Maria Feodorovna (Sophia Maria Dorothea Augusta Louisa, hertogin van Württemberg) (foto), in Wenen. 
Haydns “Russische” kwartetten waren enkele van de favoriete werken van Mozart. In 1785, wijdde Mozart 6 strijkkwartetten, waaronder het hier opgenomen “Dissonanzen Quartett K.465”, aan Haydn, uit bewondering voor die kwartetten. Haydns Strijkkwartet op.74 No.1 Hob.III:72 (1793), was het eerste van 6 kwartetten (opp. 71 & 74), gecomponeerd voor Graaf Anton Georg Apponyi (1755-1817).
De 6 Strijkkwintetten van Mozart, en vooral de laatste vier (K 515, K 516, K 593 en K 614), worden vaak genoemd als een van de beste voorbeelden van zijn kamermuziek. Mozart componeerde altijd kort na de voltooiing van een reeks kwartetten, een strijkkwintet, alsof het medium een meer ideale en definitieve realisatie van de muzikale gedachten van de componist vertegenwoordigde. Het ging bij Mozart echt niet om Strijkkwartetten met een extra, vijfde partij. Zelfs het vroeg, eerste Strijkkwintet K174 uit 1773, gecomponeerd enkele maanden later na zijn Weense Strijkkwartetten K. 168-173, had reeds een opvallende complexiteit. In functie van de vijf leden of vijf partijen, voorzag Mozart zijn Kwintetten van een boeiende, grote verscheidenheid aan texturen en combinaties, dialogen tussen twee instrumenten met driedelige begeleiding van de drie andere, de afwisseling van twee strijktrio’s (twee violen en altviool of twee altviolen en cello), of viool- en altvioolduetten, begeleid door de cello. De vier werken op deze dubbel-cd zijn door hun grote welsprekendheid en lichtstralen, bakens van licht. Ze vormen een reis van duisternis naar licht, van vindingrijkheid naar genie, van het menselijke naar het sublieme. Een reis naar de wortels van Europa’s muzikale en culturele identiteit. Subliem.
Cuarteto Quiroga, genoemd naar de grote, Galicische violist, Manuel Quiroga (1892-1961), Spaanse Nationale Muziekprijs 2018, kwartet in residentie in het Cerralbo Museum in Madrid, en jarenlang ensemble in residentie in het Koninklijk Paleis van Madrid, heeft zich gevestigd als één van de meest dynamische kwartetten van hun generatie. Het werd gevormd bij de violist, Rainer Schmidt, lid van het beroemd Hagen Quartett en professor aan de Reina Sofía School (Escuela superior Reina Sofia) in Madrid. Het kwartet studeerde aan de Musikhochschule in Basel, volgde de Pro Quartet-CEMC-cursussen bij Walter Levin, lid van het LaSalle Quartet, en studeerde aan de ECMA (European Chamber Music Academy) bij Hatto Beyerle, lid van het Alban Berg Quartet. Andere grote docenten die de muzikale persoonlijkheid van het kwartet hebben gevormd en beïnvloed waren Ferenc Rados (°1934), György Kurtág, Andras Keller (°1960), de oprichter van het Keller Quartet, Johannes Meissl (°1961) en de legendarische violist en pedagoog kamermuziek, Eberhard Feltz (°1937).
Het Quiroga Quartet heeft zijn huidige verblijfplaats in het Fundación Museo Cerralbo in Madrid. Hun eerdere Cobra-cd’s, “Statements” (Haydn, Webern & Sollima), “(R)evolutions” (Schoenberg, Webern, Berg), “Frei aber Einsam” (Brahms) en “Terra” (Bartok, Ginastera, Halffter), werden geprezen door de internationale pers en hebben meerdere prijzen ontvangen. De leden zijn Aitor Hevia en Cibrán Sierra, viool, Josep Puchades, altviool en Helena Poggio, cello.
De Oostenrijkse altvioliste, Veronika Hagen (°1963), geboren in Salzburg, begon op zesjarige leeftijd muziek te leren bij haar vader, die toen concertmeester was van het Mozarteum-orkest in Salzburg. Daarna vervolgde ze haar studie aan de Musik Hochschule van Salzburg bij Helmut Zehetmair en aan de Musik Hochschule van Hannover bij Hatto Beyerle. Tijdens haar studie won ze verschillende prijzen, waaronder de Budapest International Viola Competition in 1984. Veronika Hagen is, samen met haar broers en zus Lukas, Angelika (later vervangen door Rainer Schmidt ) en Clemens, één van de leden van het wereldberoemd Hagen Quartett.
Tracklist:
Haydn: String Quartet In C Major Op.33 No.3 Hob.III:39 “The Bird” (1781)
Mozart: String Quartet In C Major K.465 Dissonances (1785)
Haydn: String Quartet In C Major Op.74 No.1 Hob.III:72 (1793)
Mozart: String Quintet In C Major K.515 (1787)
Uns es ward Licht! The Enlightment of a new Era Haydn Mozart Cuarteto Quiroga Veronika Hagen Viola 2 cd Cobra Records COBRA 0076
https://www.stretto.be/2017/10/12/terra-aardse-strijkkwartetten-van-bartok-ginastera-en-halffter/