“Pärt Passio” door het Helsinki Chamber Choir en Stabat Mater e.a. van Arvo Pärt, door het Chor des Bayerischen Rundfunks, 2 cd’s op de labels BIS en BR klassik. Contemplatief, spiritueel minimalisme.

De “Passio” van Arvo Pärt, gecomponeerd in 1982, heeft zijn plaats behouden als een van de belangrijkste werken van sacrale muziek van de late 20ste eeuw. “Stabat Mater is de vierde cd die voortkomt uit de nauwe, artistieke samenwerking tussen Arvo Pärt, het Koor van de Beierse Radio en het label BR-Klassik.Als bijna geen andere, hedendaagse componist, is de Est, Arvo Pärt (°1935) (foto), erin geslaagd, sacrale muziek weer onder de aandacht van een breed publiek te brengen. Door zijn meditatief karakter en zijn terugkeer naar de eenvoudigste, muzikale basisvormen, geeft zijn muziek, inzicht in belangrijke spirituele momenten. Daartoe, nog vóór zijn emigratie uit de Sovjet-Unie, bedacht Pärt wat hij de “”tintinnabuli-stijl”” (Latijn voor “kleine belletjes”) van componeren, noemde. Hij introduceerde deze nieuwe techniek voor het eerst in de werken “Für Alina” (1976) en “Spiegel im Spiegel” (1978). De stijl werd beïnvloed door de mystieke ervaringen van de componist met zangkunst. Muzikaal wordt Pärts tintinnabuli muziek gekenmerkt door twee soorten stemmen, waarvan de eerste, de “tintinnabulaire stem”, een arpeggio vormt met de drieklank, en de tweede diatonisch beweegt in een stapsgewijze beweging. De werken hebben vaak een langzaam en meditatief tempo en een minimalistische notatie en uitvoering. In 1977 leverde hij een van de eerste belangrijke voorbeelden van deze stijl met de eerste versie van “Fratres”, zonder een vast of voorgeschreven instrumentarium. In zijn ascetische soberheid en bijna liturgische plechtigheid, doet het werk denken aan een gemeenschappelijk gebed of een spirituele daad.Pärts “Passio” wordt een minimalistisch meesterwerk genoemd en was een baanbrekend werk in het oeuvre van de componist. Het was het hoogtepunt van zijn zogenaamde tintinnabuli-stijl, en de eerste in een reeks grootschalige koorwerken over religieuze thema’s. Passiezettingen hebben een lange geschiedenis, met polyfone zettingen voor kooruitvoeringen die beginnen in de 15e eeuw en doorgaan tot de hoge barok en de monumentale werken van Johann Sebastian Bach. In zijn Passie blikte Pärt weliswaar terug op een oudere traditie, de middeleeuwse traditie van een enkele stem die de tekst zingt. Als gevolg hiervan wordt het verhaal, de hoofdstukken 18 en 19 van het Johannesevangelie, de basis voor aanhoudende spirituele contemplatie in plaats van het drama van Bachs Passies. Een ander belangrijk verschil met eerdere Passie toonzettingen, is Pärts behandeling van de evangelist, die het verhaal vertelt. In plaats van een enkele stem gebruikt hij een kwartet, sopraan, alt, tenor en bas, begeleid door een ensemble van vier instrumenten. Het enige ander instrument dat in het werk wordt gebruikt, is het orgel, opnieuw in tegenstelling tot de grotere instrumentale krachten van de Bach Passionen. Dit opvallend contemplatief werk wordt hier uitgevoerd door het Helsinki Chamber Choir o.l.v. Nils Schweckendiek.De bijzondere koor- en instrumentale werken op de nieuwe cd van BR-Klassik, Fratres voor viool, Strijkers & Percussie, Für Lennart in memoriam (voormalig premier van Estland, Lennart Meri), voor strijkorkest, La sindone (De lijkwade van Turijn), Silouans Song, Stabat Mater voor koor en strijkorkest, en Summa, gecomponeerd tussen 1977/1983 en 2008, sluiten volledig bij dit klankbegrip aan.Pärt Passio Helsinki Chamber Choir Nils Schweckendiek cd BIS-2612Arvo Pärt Stabat Mater Chor des Bayerischen Rundfunks, Munich Radio Orchestra Ivan Repušić cd BR Klassik 900335

https://www.stretto.be/2018/12/14/fratres-part-bach-door-trombonist-jorgen-van-rijen-en-camerata-rco-op-het-label-bis/

https://www.stretto.be/2018/12/14/bijzonder-mooie-meditatieve-muziek-van-arvo-part-door-mullova-jarvi-en-het-estonian-national-symphony-orchestra-op-het-label-onyx/

https://www.stretto.be/2021/07/03/schnittke-choir-concerto-door-estonian-philharmonic-chamber-choir-o-l-v-kaspars-putnins-op-het-label-bis-sacraliteit-overgeleverd-door-de-engelen/