Wat lazen negentiende-eeuwers? Wat betekende lezen voor hen? Waar haalden ze hun boeken vandaan, wie waren hun favoriete auteurs en op welke uitgaven werd heftig gereageerd? Waren de schrijvers die wij nu nog kennen uit die tijd toen ook bekend? En hoe verhield de literatuur zich tot de omwentelingen in de maatschappij? U leest er alles over in “L”.In het even vernieuwende als meeslepende “L”, verplaatst Marita Mathijsen zich in de wereld van de 19de-eeuwse boekenliefhebber. Letterlijk, want ze laat deze lezer, die ze “L” noemt, geregeld zelf aan het woord in fictieve dagboekfragmenten. Doelbewust negeert ze daarbij de grens tussen literatuur en wetenschap. Het resultaat is een verbluffend nieuwe kijk op een veelbewogen periode. Schrijvers komen in een ander licht te staan. Zij voelen zich verantwoordelijk voor het welzijn van de maatschappij en Mathijsen laat zien dat literatuur zelfs omwentelingen aanjaagt.Mathijsen weet zelfs met ingenieuze middelen tot een beredeneerde schatting te komen welke boeken indertijd het meest werden gelezen. En dat doet ze in 5 uitgebreide hoofdstukken, die 5 perioden bestrijken, van Bilderdijk tot haar toptien van de 19^de eeuw. Aan het begin van de eeuw, de tijd van Fransen en patriotten, kreeg de lezer naast opruiende pamfletten nog de nodige nationalistische poëzie en romantische verhalen over het verleden te lezen. Halverwege de eeuw werden de romans al rauwer en realistischer, e tegen het eind van de eeuw, werd de lezer overspoeld met romans, die emancipatie bevorderden en kolonialisme aan de kaak stelden.Met “L” creëert Marita Mathijsen een hoogst originele, weergaloze, nieuwe geschiedenis van het lezen in de 19de eeuw én van de eeuw zelf. Ze introduceert tal van interessante, vaak onbekende auteurs, onder wie vele vrouwen, bv. Abraham Kuyper, Aletta Jacobs, Adriaan Loosjes, Willem Josephus van Zeggelen, Johanna Van Woude (eigenl. Sophie Margaretha Cornelia van Wermeskerken-Junius), Petronella Moens en Jacob Jan Cremer, en dat doet ze met grote kennis van zaken, in een toegankelijke en geestige stijl. Het boek is daarenboven magnifiek geïllustreerd. Zeker lezen!Marita Mathijsen (°1944), emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, is specialist van de literatuur van de 19de eeuw in Nederland. Ze schreef essays voor o.a. De Gids, Ons Erfdeel, De Parelduiker en NRC Handelsblad en publiceerde eerder o.a. “Nederlandse literatuur in de Romantiek”, “Historiezucht. De obsessie met het verleden in de negentiende eeuw”, Vantilt, en “Jacob van Lennep. Een bezielde schavuit”(foto).Marita Mathijsen L De lezer van de 19de eeuw 463 bladz. geïllustreerd uitg. Balans ISBN 9789463821780