Als vervolg op Bartók Bound, Vol. 1 (2019) met Bartóks strijkkwartetten 1, 2 en 4, staan op Bartók Bound, Vol. 2, zijn strijkkwartetten 3, 5 en 6. De cd Ragazze Quartet: Bartók Bound, Vol. 2 (String Quartets Nos. 3, 5 & 6) verschijnt op 12 november. Met deze uitgave voltooit het befaamd Ragazze Quartet, als eerste Nederlands kwartet, de vermaarde Bartók kwartetcyclus op cd.
Al een aantal jaar voelt het Ragazze Quartet (Rosa Arnold en Jeanita Vriens-van Tongeren, viool, Annemijn Bergkotte, altviool en Rebecca Wise, cello), zich sterk aangetrokken tot de strijkkwartetten van Béla Bartók. Deze eigenzinnige componist hervormde gedurende dertig jaar in zes unieke werken niet alleen zijn eigen stijl, maar drukte hiermee ook een stempel op de rest van de muziekgeschiedenis. Ragazze Quartet breekt een lans voor de intense, architectonische meesterwerken van deze bijzondere componist en verklaarde zichzelf de afgelopen jaren Bartók Bound.
Het strijkkwartet als genre stond in de loop van Bartóks leven centraal. Zijn zes kwartetten werden tussen 1907 en 1939, op cruciale momenten en keerpunten in zijn creatieve ontwikkeling, gecomponeerd. Van de elegante toon van het eerste kwartet, de verklanking van een ongelukkige liefdesaffaire, tot de sfeervolle nacht muziek in de nummers 4 en 5, en het verdriet en de woedende parodie van nr.6, gecomponeerd aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, vertegenwoordigen zij misschien wel de grootste interpretatieve uitdaging van het genre, naast de Beethoven kwartetten. Een uitdaging die hier triomfantelijk overwonnen werd.
Hoewel we aangaande opnamen van Bartoks Strijkkwartetten meer dan verwend zijn, zorgt de immense muzikale en emotionele rijkdom van deze bijzondere kamermuziek, gespeeld met bepaalde vingers en gecontroleerd door de rechterarm, toch nog altijd weer voor ontdekkingen, nieuwe interpretaties en andere visies. Deze opname is daar een treffend voorbeeld van. Bartóks kwartetten worden ofwel uitgevoerd vanuit een hardnekkig modernisme ofwel vanuit een zacht folklorisme. Deze opname met inventieve, grenzeloze schakeringen en verkenning van klankkleuren, houdt het midden tussen de twee en kan daarom onder de recente opnamen, misschien wel beschouwd worden als de ideale of toch nieuwe referentie.
Door hun afstandelijke, eerder koele, lichte klank en hun kristallijne duidelijkheid, komt Bartóks contrapuntische schriftuur des te meer tot uiting, terwijl hun moderne vibratostijl, onberispelijke intonatie en precieze akkoordvoering, Bartóks onconventionele, harmonische taal weergeven. Ritmen zijn strak maar niet overdreven. De tempi zijn ideaal. Ook de vreemde glissandi in het 4de kwartet, ademhalingsruimte en subtiele tonale kleuren waarmee ze het dynamisch bereik verkennen, zijn optimaal. Het effect is spannend. Details in overvloed. De perfecte nabootsing van een harmonium in het Adagio molto bv. en de sluimerende akkoorden aan het einde van het Andante in hun uitvoering van het vijfde kwartet zijn prachtig. Met hun uitvoering van het zesde kwartet komen ze dan weer tot het hart van een vergeten meesterwerk. De buitengewone kleur die ze geven aan de opening van het finale Mesto fascineert en beklijft.
“Vijf jaar geleden verklaarden we onszelf ‘Bartók Bound’. Daarmee verbonden we ons voor onbepaalde tijd aan de geest en de muziek van een bijzondere, ijverige, koppige Hongaar. Bartók vraagt het uiterste van een speler: duizelingwekkende techniek, ritmische precisie en een grote overgave en gedrevenheid om zijn muziek over het voetlicht te brengen. Het geeft een enorme voldoening het universum dat hij heeft gecreëerd je eigen te kunnen maken. We kennen zijn taal nu door en door. De samenwerkingen met illustrator Olaf Hajek en met Jared Sacks van Channel Classics Records sloten perfect aan op onze missie en gevoelens. En hoewel de kwartetten nu zijn vastgelegd op cd, is onze zacht uitgedrukte ‘obsessie’ met Bartók nog lang niet voorbij.”
Ragazze Quartet Bartok Bound Vol.1 String Quartets 1, 2 & 4 cd Channel Classics CCS41419
Ragazze Quartet Bartók Bound, Vol. 2 String Quartets 3, 5 & 6 cd Channel Classics CCS42421