De 500 jaar die het midden van de 10de eeuw scheiden van het midden van de 15de eeuw, vormden een kritieke en vormende periode in de geschiedenis van Europa. Dit was het tijdperk van het systeem van wettelijke en militaire verplichtingen dat bekend staat als ‘feodalisme’, en van de geboorte en consolidatie van machtige koninkrijken in Engeland, Frankrijk en Spanje; het was een tijdperk van verstedelijking en de uitbreiding van de handel, van de bouw van de grote romaanse en gotische kathedralen, van hoofse romantiek en de kunst van de troubadour, en van de oprichting van beroemde leerstoelen in Parijs, Oxford en Bologna.Het was weliswaar ook een tijdperk, dat werd gekenmerkt door brutaal militair avontuur in de lancering van gewapende pelgrimstochten om Jeruzalem te bevrijden van moslimcontrole, van het brute dynastieke conflict van de Honderdjarige Oorlog en van de verwoestende pandemie van de Zwarte Dood. De middeleeuwen zijn waarschijnlijk het meest miskend hoofdstuk uit onze Europese geschiedenis. Vaak wordt dit tijdperk, dat begint na de val van het West-Romeinse Rijk en eindigt met de renaissance, ten onrechte samengevat als een periode van algemeen verval en grote armoede. Maar tijdens de middeleeuwen werden ook heel wat belangrijke funderingen gelegd voor onze huidige samenleving en cultuur. Het was een tijd waarin machtige koninkrijken ontstonden in Engeland, Frankrijk en Spanje, een tijd van verstedelijking en ontwikkeling van de handel, een tijd waarin indrukwekkende romaanse en gotische kathedralen verrezen, een tijd van hoofse liefde en troubadours, en een tijd waarin de eerste universiteiten in Bologna, Parijs en Oxford werden opgericht. Helaas werden de middeleeuwen ook gekenmerkt door veel geweld en bloedvergieten, door grootscheepse kruistochten, door de Honderdjarige Oorlog en door de vreselijke pandemie van de Zwarte Dood. Historicus Hywel Williams brengt dit boeiende tijdperk opnieuw tot leven in dit prachtige, rijk geïllustreerde boek. Op een toegankelijke manier gidst hij u door het politieke, culturele en maatschappelijke verleden van Europa tijdens de hoge en late middeleeuwen.“Franse en Engelse rechtshistorici kwamen vroeg in de 17de eeuw al met de term ‘medium aevum’ en de varianten in de volkstaal, ‘moyen age’, ‘Middle Ages’ en ‘middeleeuwen’ werden aangenomen”, zo lezen we. “Die auteurs verkondigden ook dat ‘feodalisme’ – een ander woord dat zij hadden uitgevonden – in de 11de eeuw de universele maatschappijvorm was in West-Europa, en dat het daarna nog 300 jaar werd gebruikt. De termen feudum (leengoed) en feodalitas (diensten verbonden met het leengoed) verwezen naar een vorm van bezit die vooral veel voorkwam in Frankrijk en Engeland. Echter, de manier waarop Europese samenlevingen veranderden in het post-Romeinse tijdperk en in de middeleeuwen nam uiteraard vele vormen aan en er is dan ook geen uniform ‘feodaal systeem’ aan te wijzen. De bekrachtiging van het principe van het leengoed was evenwel wijdverspreid en toont hoe de macht op lokaal, regionaal en nationaal niveau kon worden vastgelegd door een wederzijdse belofte-uitwisseling tussen superieuren en inferieuren. De verplichting van diensten werd dan geleverd door diegenen die soms ook wel ‘vazallen’ genoemd worden, en de belofte van bescherming door de betreffende leenheer.”Tijdens de 14de eeuw werd Europa blootgesteld aan een reeks rampen, zowel natuurlijk als door de mens veroorzaakt, hongersnood op grote schaal, de pestepidemie van 1348 en daaropvolgende jaren, evenals de ineenstorting van Italiaanse banken halverwege die eeuw. Technologische vernieuwingen maakten oorlogvoering niet alleen financieel duurder, maar ook de invloed op de mens werd vernietigender. Expansie en ontwikkeling van steden en het platteland kwamen tot stilstand, en de Europese bevolking van 70 miljoen in 1300, was gehalveerd. Europese veerkracht was weliswaar de sleuteleigenschap in deze nieuwe tijd van tegenslagen, waarbij eerst het platteland en vervolgens ook de stad snel opnieuw werden bevolkt. De intellectuele, politieke en maatschappelijke veranderingen die worden gekoppeld aan een aanvankelijk Italiaanse renaissance, komen voort uit de middeleeuwse maatschappij en zijn ondenkbaar zonder die context. Eigen ondernemingen, intellectuele nieuwsgierigheid en institutionele reactie op verandering, bepalende eigenschappen van de Europese beschaving, werden in de middeleeuwen gevormd en het is vanuit die erfenis dat de cultuur kon overleven, evolueren en floreren.In een opeenvolging van wetenschappelijke maar toegankelijke teksten, vergezeld van een reeks prachtige en authentieke afbeeldingen van het tijdperk, tijdlijnen, kaarten en citaten, werpt de vooraanstaande historicus, Hywel Williams, een onthullend licht op elk aspect van een rijke en complexe periode van Europa’s geschiedenis. Na de eerste hoofdstukken over De Ottoonse dynastie van Saksische keizers, de opkomst van de Capetingers, de Normandiërs in Engeland, de geboorte van de Europese Stadstaat en de Normandiërs in Sicilië, volgen de hoofdstukken over de eerste kruistocht, de investituurstrijd, de Hohenstaufendynastie, het Angevijns rijk, de 12de-eeuwse renaissance, de triomf van de Capetingers, de derde kruistocht en de Albigenzische kruistocht. Deze worden gevolgd door de glorie van islamitisch Spanje, het koninkrijk Napels, de Honderdjarige Oorlog, Avignon en het westers schisma, de Gouden eeuw van Firenze en de Reconquista. De 4 laatste hoofdstukken zij gewijd aan Heiligen, relikwieën en ketters, de middeleeuwse maatschappij, Middeleeuwse cultuur en Middeleeuwse oorlogvoering. “The Age of Chivalry, The Story of Medieval Europe, 950 to 1450” werd vertaald door Jeroen Sijm. Een magnifieke uiitgave!Hywel Williams is historicus, commentator en presentator. Naast “The Age of Chivalry: Culture and Power in Medieval Europe 950-145”, schreef hij “Emperor of the West: Charlemagne and the Carolingian Empire”, “Sun Kings: A History of Kingship”, “Cassell’s Chronology of World History: Dates, Events and Ideas that Made History”, “Days that Changed the World; Guilty Men: Conservative Decline and Fall”, “Britain’s Power Elites, In Our Time: A History of Oratory”, en “The Seven Ages of Britain”.  Zijn televisiewerk, als schrijver en presentator, omvatten documentaires over David Lloyd George, paus Benedictus XV, hedendaagse architectuur, de Britse kolenindustrie, een zesdelige internationale geschiedenis van het einde van de 20e eeuw, ‘Promised Land’ – een sociale en economische geschiedenis van na 1945 Wales, en ‘How Empires Fall’, een zesdelige serie over het verval van het Romeinse, Britse, Nederlandse, Spaanse, Franse en Ottomaanse rijk.Hywel Williams De middeleeuwen De belangrijkste politieke, militaire en culturele ontwikkelingen in Europa 950-1450 geïllustreerd 223 bladz. uitg. Deltas Zuidnederlandse Uitgeverij (ZNU) ISBN 978 90 447 3455 3