Ondanks de immense discografie (twee jaar geleden verscheen bvb. de duizendste opname van zijn “Vier Jaargetijden”!) is een nieuwe Vivaldi cd als u het mij vraagt, nog altijd meer dan welkom. Zeker wanneer het gespeeld wordt door het Ensemble Zefiro. Vivaldi’s muziek is immers altijd innemend, charmant en opgewekt, kortom het is gelukkige muziek. En daar hebben we nood aan. Ga vlug luisteren.
Geef toe, concerti met fagot als solo-instrument beluisteren we niet vaak en het moet gezegd, het is niet meteen hét melodie-instrument bij uitstek. We moeten daarin eerlijk zijn. Maar daar zou wel eens verandering in kunnen komen wanneer u de laatste nieuwe cd van het Ensemble Zefiro beluistert. Zij hebben nl. met de fenomenale Alberto Grazzi als solist, zeven van de in totaal negenendertig Fagotconcerti die we kennen van Antonio Vivaldi opgenomen. Het ensemble werd overigens in 1989 opgericht door deze fagottist, samen met de hoboïsten Paolo (zijn broer) en Alfredo Bernardini.
Vivaldi zou de concerti gecomponeerd hebben voor Antonin Möser, de fagottist van de muziekkapel van Graaf Morzin. Vivaldi leerde als kersverse Maestro di Cappella van Philipp van Hessen-Darmstadt, gouverneur van Mantua, deze graaf kennen in Venetië. Hij werd zijn maestro di musica in Italia en droeg aan hem zijn “Il cimento dell’armonia e dell’inventione” op.8 op. Tot die bundel Vioolconcerti behoren de “Vier Jaargetijden”. De graaf is weliswaar niet te verwarren met zijn achterneef, ook een graaf Morzin, die Haydn in Unterlukawitz (nu Dolní Lukavice) in dienst had en voor wiens orkest, Haydn als jonge twintiger zijn eerste symfonieën componeerde.
De speelwijze van Zefiro werkt aanstekelijk. Hun samenspel met de solist is perfect en solist Alberto Grazzi bespeelt als geen ander een Peter de Koningh, d.i. is de naam van een instrumentenbouwer, al sedert 1977 bekend om zijn replica’s van de barokfagot. In dit geval is het een replica van een fagot van de „Instrumentalischer Pfeifenmacher“ Johann Heinrich Eichentopf (1678-1769) uit Leipzig. Ook de viool, een Camillo Camilli barokviool uit 1743 van violiste Cecilia Bernardini (de dochter van Alfredo), de Antonio Ungarini van cellist Gaetano Nasillo en de Hungerford naar Amati van altiste Teresa Ceccato, zijn waardevolle instrumenten die voor een dergelijke opname altijd een meerwaarde betekenen. Het betreft zoals u al heeft begrepen, een “historische” uitvoering/opname door slechts vier instrumentalisten (twee violen, altviool en cello) + continuo bestaande uit contrabas, theorbe en orgel of klavecimbel. Het sonoor resultaat is weliswaar verbluffend.
Als u bvb. de langzame bewegingen beluistert uit de concerti RV 494 (Largo Tr.8) en RV 500 (Largo Tr.11), heeft u treffende voorbeelden van Vivaldi’s originaliteit, zijnde een soort van muzikaal sfumato-effect en intieme lyriek. De finale beweging van het concerto RV 474 doet eerder denken aan de stijl van Corelli terwijl het openingsallegro van het Concert RV 481 uitgesproken Vivaldi-muziek is die stilistisch lijkt op bepaalde bewegingen uit zijn “Vier Jaargetijden”. Het Allegro (Tr.4) en het Allegro (Tr.6) uit het Concerto RV 480 en het Larghetto (Tr.17) uit RV 481 zijn bewegingen die zo herkenbaar zijn dat ze enkel en alleen door Vivaldi gecomponeerd kunnen zijn. Magnifiek. Tussen haakjes, “RV” staat voor Peter Ryom (°1937), de Deense musicoloog die in 1973 de Ryom Verzeichnis, de catalogus van de werken van Antonio Vivaldi, uitgaf. De opname werd gemaakt in de Scala Ghislieri in het Italiaanse Mondovi in Piëmonte vlakbij de Franse grens. Jens Jamin, de Recording producer en balance engineer van haast ontelbaar veel fantastische opnamen, zorgde ook hier weer voor de juiste balans. De mooie foto “Fly Away” op het hoesje van de weggeblazen pluisjes van de paardenbloem van Chris Lishman maar eigenlijk het werk van Zefier, de koele westenwind, en het bijhorend boekje met interessante tekst van de wereldberoemde Engelse Vivaldi-specialist Michael Talbot (°1943), maken de uitgave compleet. Een plezierige, heel mooie en originele aanrader.
Vivaldi Concerti per fagotto Alberto Grazzi Ensemble Zefiro cd ARCANA A365