In 2019, toen Alexandre Kantorow op 22-jarige leeftijd de eerste Franse pianist werd die de gouden medaille won op de Tsjaikofski-wedstrijd, stonden er niet minder dan drie werken van Brahms op het programma. Twee daarvan, de Pianosonate nr. 2 en de Rapsodie in h-Moll, op. 79 nr. 1, nam hij op, op zijn vorige cd, die onderscheidingen ontving zoals Gramophone’s Editor’s Choice, een Diapason d’Or en Choc de Classica. De kwaliteit van zijn nieuwe cd is niet anders!Alexandre Kantorow opent zijn programma met muziek van een componist die toen dezelfde leeftijd had als hijzelf nu. Brahms componeerde zijn 4 Ballades in 1854 toen hij nl. nog maar 21 jaar oud was, en nam een modieus genre op dat pas in 1840 door Chopin was geïntroduceerd. De reeks wordt gevolgd door de nog eerder gecomponeerde Sonate nr. 3 in mi klein, die de kern van het programma vormt. De Sonate is van bijna symfonische afmetingen en werd door niemand minder dan Robert Schumann, beschreven als een vermomde symfonie. Om zijn stormachtig, gepassioneerd programma af te sluiten, koos Kantorow een later en contrastrijk werk van Brahms. Met een levenslange bewondering voor Bach maakte Brahms in 1879 een pianobewerking, alleen voor de linkerhand, van de iconische Chaconne uit Bachs Partita No. 2 voor viool solo, een compositie die Brahms omschreef als ‘een hele wereld van de diepste gedachten en krachtigste indrukken’.De jonge Johannes Brahms componeerde zijn Pianosonate nr. 3 in fa klein, op. 5 in 1853, en werd het volgend jaar gepubliceerd. De sonate is ongewoon uitgebreid en bestaat uit vijf bewegingen, in tegenstelling tot de traditionele drie of vier bewegingen. Toen Brahms deze pianosonate componeerde, werd het genre door velen gezien als uit de tijd. Brahms, verliefd op Beethoven en de klassieke stijl, componeerde de pianosonate met een meesterlijke combinatie van een vrije, romantische geest en strikt klassieke architectuur. Als verder bewijs van Brahms ‘affiniteit met Beethoven, is de pianosonate in de eerste, derde en vierde beweging, doordrenkt met het direct herkenbaar motief van Beethovens symfonie nr. 5. Gecomponeerd in Düsseldorf, markeerde de sonate het einde van zijn cyclus van drie sonates en werd in november van dat jaar aan Robert Schumann gepresenteerd. Het was het laatste werk dat Brahms voor commentaar voorlegde aan Schumann.Brahms was amper 20 jaar oud en hij droeg zijn Sonate op aan gravin Ida von Hohenthal uit Leipzig. De tweede beweging begint met een citaat van een gedicht van Otto Julius Inkermann (1823-1862) (pseudoniem C.O. Sternau), “Der Abend dämmert, das Mondlicht scheint, da sind zwei Herzen in Liebe vereint und halten sich selig umfangen”. Misschien symboliseren de twee hoofdthema’s in dit Andante, de twee kloppende harten, die elkaar gedurende de hele beweging afwisselen. Net als het tweede thema van de expositie van de eerste beweging, is deze beweging een voorbeeld van progressieve tonaliteit omdat het eindigt op een andere toonaard als waarmee het begon.Inkermanns poëzie vond nl. de weg naar de romantische muziek van zijn tijd. In het voorjaar van 1849 componeerde Joachim Raff muziek op Zwei italienische Lieder (op.50) van Inkermann. Het werk voor alt of bariton met begeleiding van pianoforte werd in 1852 gepubliceerd. In 1850 werd Inkermanns tekst verbonden aan Carl Maria von Webers toneelmuziek “Preciosa”, uitgegeven door een Berlijnse uitgever. Jacques Offenbach plaatste enkele van zijn teksten in 1848/49 in Keulen op muziek en in 1853 plaatste de jonge Johannes Brahms lijnen van het liefdeslied “Junge Liebe” van Inkermann boven het begin van het Andante van zijn 3de pianosonate als motto. Ook gebruikte hij in 1864 regels uit Inkermanns landelijk, romantisch gedicht, “An die Heimat”, in het eerste van zijn 3 Kwartetten voor vier solostemmen en piano, “Quartette für vier Solostimmen (oder gemischten Chor) und Klavier” op. 64.De Balladen op. 10 zijn lyrische pianostukken gecomponeerd in 1854, door de toen 21-jarige Johannes Brahms. Brahms droeg ze op aan zijn vriend Julius Otto Grimm. Het componeren als uiting van intiemste gevoelens viel samen met het begin van zijn levenslange genegenheid en liefde voor Clara, de vrouw van zijn grote voorbeeld Robert Schumann. Brahms’ ballades zijn in twee paren van telkens een Capriccio en een Intermezzo in de parallelle majeur en mineur toonaarden onderverdeeld. De eerste ballade werd geïnspireerd door het Schots gedicht “Edward” uit de verzameling “Stimmen der Völker in ihren Liedern” samengesteld door Johann Gottfried Herder. Open kwinten, octaven en eenvoudige, triadische harmonieën roepen een mythologisch verleden op.Sinds Bachs tijd zijn er ongeveer tweehonderd transcripties en arrangementen van zijn ciaccona gemaakt voor andere instrumenten, met name voor piano, waaronder die van Ferruccio Busoni, Alexander Siloti, Joachim Raff en Rudolf Lutz, en voor de linkerhand piano (door Johannes Brahms, Paul Wittgenstein en Géza Zichy). Daarnaast componeerden Felix Mendelssohn en Robert Schumann elk een pianobegeleiding bij het werk en Carl Reinecke transcribeerde het stuk voor pianoduet.Brahms schreef in een brief aan Clara Schumann in juni 1877 over de ciaccona: “De Chaconne is voor mij een van de mooiste, onbegrijpelijke muziekstukken. Op één notenbalk, voor een klein instrument, schrijft de man een hele wereld van de diepste gedachten en krachtigste gevoelens. Als ik me had voorgesteld dat ik het stuk had kunnen creëren, zelfs bedacht had, ben ik er vrij zeker van dat de overdaad aan opwinding en wereldschokkende ervaring me uit mijn gedachten zouden hebben gedreven”.Wanneer de begenadigde, Franse pianist, Alexandre Kantorow (°1997), beschreven door Gramophone als een “vuurspuwende virtuoos met een poëtische charme” en door “Fanfare”, als “Liszt gereïncarneerd”, in 2019, gouden medaille op de 16^de Internationale Tsjaikofski-wedstrijd won, was hij de eerste Franse winnaar in de geschiedenis van de wedstrijd. Daarenboven was hij de enige finalist, die het onbekend Pianoconcerto nr. 2 in G van Tsjaikofski speelde, en ook Brahms’ Pianoconcerto nr. 2 in Bes.Alexandre Kantorow werd geboren in Clermont-Ferrand in een familie van grote musici. Zijn vader is nl. de beroemde violist en dirigent Jean-Jacques Kantorow en ook zijn moeder is violiste. Hij begon op vijfjarige leeftijd piano te studeren aan het conservatorium van Pontoise. Op 11-jarige leeftijd begon Kantorow te studeren bij Pierre-Alain Volondat, de winnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd in 1983, en zette hij zijn opleiding voort bij Igor Lazko aan de Schola Cantorum de Paris, evenals bij Frank Braley en Haruko Ueda. Toen hij 16 jaar oud was, werd Kantorow uitgenodigd om te spelen op het La Folle Journée festival in Nantes en is sindsdien verschenen op festivals als het Festival de La Roque-d’Anthéron , het Festival Chopin à Paris en het Festival Piano aux Jacobins. Op 17-jarige leeftijd trad hij op in de Philharmonie de Paris met het Pasdeloup Orchestra tijdens het eerste seizoen voor een publiek van ongeveer 2500. Sindsdien trad hij op in de grootste concertzalen, waaronder het Konzerthaus Berlin, het Concertgebouw in Amsterdam, BOZAR in Brussel en het auditorium in de Louis Vuitton Foundation. Kantorow studeert momenteel verder aan de École Normale de Musique de Paris, bij Rena Shereshevskaya, die ook de lerares was van Lucas Debargue.Johannes Brahms Piano Sonata No. 3 Chaconne (Bach) Four Ballades cd  Alexandre Kantorow cd BIS 2600

https://www.stretto.be/2017/04/09/sublieme-russische-pianomuziek/