“A Store Housse of Treasure, John Baldwins’ Commonplace Book”, door het ensemble Musicke & Mirth, op het label Ramée. Prachtig!

In de Tudor tijd stond het woord commonplacing, voor het bundelen van kennis, voor “a way to compile knowledge”. Het repertoire dat de zanger van St. George’s Chapel, Windsor, componist en muziekkopiist, John Baldwin (ca. 1560-1615), uitvoerde, bundelde hij in zijn zogenaamd “Commonplace Book”. In het inleidend gedicht bij zijn manuscript, beschreef hij zijn boek als ‘a store housse of treasure’.John Baldwin was ten tijde van Elizabeth I en James I, een tenor van “St George’s Chapel” in Windsor. Een bloemlezing van bijna 170 werken werd door Baldwin gekopieerd tussen ongeveer 1575 en 1581, in de tijd dat hij tenor was in het koor. In sommige gevallen is het de enige overgebleven bron van bepaalde composities. John Baldwin was na zijn lidmaatschap van het koor van St. George’s Chapel, tenor bij de prestigieuze “Royal Chapel” in Londen. Als “Gentleman” van die kapel, zong hij mee bij grote staatsaangelegenheden zoals de begrafenis van Koningin Elizabeth I en de kroning van James I. Baldwin componeerde diverse werken voor instrumentaal ensemble, waarvan het manuscript, gerealiseerd tussen 1581 en 1606, bewaard wordt in de “London British Library”. Dit manuscript is trouwens het enige handschrift van zijn werken dat nog voorhanden is. Onder de bloemlezingen die Baldwin als copiist en calligraaf realiseerde, bevinden zich de “Forrest-Heyther” stemboeken (Forrest-Heyther Partbooks), een verzameling van vocale muziek, “My Ladye Nevells Booke”, een compilatie van klavierwerken van William Byrd, en Baldwins “Commonplace-book” (van het Latijnse locus communis, een boek met algemene kennis, “a way to compile knowledge”) dat o.a. 20 composities van hemzelf bevat.

De overgeleverde vocale en instrumentale, 4-stemmige composities in Baldwins “Commonplace-book” zijn divers, variërend van ritmisch verfijnde instrumentale stukken voor treble, alto, tenor en bass viol, over humoristische liederen tot diepzinnige motetten. Deze opname gaat deze muzikale schatkamer in en brengt een fascinerend tijdperk uit de Engelse muziekgeschiedenis tot leven.

Op de cd staat werk van John Baldwin (1560-1615) zelf, William Byrd (1543-1623), Thomas Preston, John Bedyngham (1422-1460), Nathaniel Giles (1558-1633), Christopher Tye (1498-1573), Elway Bevin (1555-1638), Alfonso “Il Padre” Ferrabosco (1543-1588), John Taverner (1490-1545), Robert Goldar (16de eeuw) en Luca Marenzio (1553-1599). Het programma werd opgesplitst in een proloog, gevolgd door 5 thema’s, “The Master William Byrd and Recusant music” (I & II), “Consort Music, Canons and Proportions” (I & II), “In Service and in Praise of God”, “In Nomines and other Solfainge Songs” en “An Evening’s Entertainment”.

Het ensemble “Musicke & Mirth” werd in de zomer van 1997, opgericht door Irene Klein en Jane Achtman (foto). Het doel was om de unieke onderhoudende muziek voor twee gamba’s (viols) te verkennen. Hoewel het traditionele en bekendere Franse repertoire niet wordt uitgesloten, ligt de nadruk op minder bekende werken, zoals muziek voor twee lyra gamba’s en de laat-Duitse Galante-stijl. Andere musici worden toegevoegd aan de kerngroep van twee spelers wanneer het repertoire dat vereist. De musici spelen op historische instrumenten en uit originele partituren, met veel aandacht voor de historische uitvoeringspraktijk. De combinatie van authenticiteit gecombineerd met een unieke uitvoeringsflair heeft het ensemble zowel in concertzalen als op wedstrijden succesvol gemaakt. Musicke & Mirth won de derde prijs in de Amerikaanse Dorian/EMA Recording Competition in 1997, de tweede prijs in de Premio Bonporti in Rovereto, Italië in 1998, en in 2000, de tweede prijs op het Van Wassenaer Concours in Den Haag.

Sinds de oprichting heeft het ensemble verschillende programma’s ontwikkeld in verschillende constellaties en heeft het door heel Europa gereisd voor concerten. In 2005 speelde het bv. op het Festival Concentus Moraviae in Tsjechië en in 2007 werd het uitgenodigd om op te treden voor de WDR3 Funkhauskonzerte in Keulen. Het ensemble neemt vaak als duo deel aan grote producties, zoals een operaversie van J.S. Bachs “Actus Tragicus” met dirigent Michael Hofstetter, die werd uitgevoerd in Basel (2000 en 2001) en in Stuttgart (2006-2008). In 2006 begeleidde het gambaconsort Musicke & Mirth het Collegium Vocale Gent voor een Europese tournee van Dieterich Buxtehude ́s “Membra Jesu Nostri”. In 2009 produceerde de Zwitserse radio DRS2, een documentatie van de muzikale carrière van het ensemble.

In 2014/2015 presenteerde het ensemble de vergeten dansen en madrigalen van Balthasar Fritsch op een Zwitsers/Europese concerttournee. Fritsch was nl. de componist van “Primitiae Musicales, Paduanas et Galliardas quas vocant, complures egregias, artificiosissimas et suavissimas complectentes” (Frankfurt 1606), en “Newe teutsche Gesanng nach Art der welschen Madrigalien mit 5 Stimmen” (Leipzig 1608). Dit was het begin van een succesvolle samenwerking met de Duitse sopraan, Ulrike Hofbauer (foto).

In 2018 traden ze met veel succes op als duo in Praag op het Festival Oude Muziek in de kerk van St. Simon en Juda. Het ensemble heeft vijf cd’s geproduceerd. Een cd met Engelse muziek voor twee Lyra Viols, werd in 2001 uitgebracht door het label Raumklang. “Die Spinne im Netz” (foto), met de tenor Julian Pdger, richtte zich op muziek van 16e-eeuwse, gedrukte uitgaven in Neurenberg en werd in 2004 uitgebracht door Raumklang in de schola cantorum basiliensis-editie. Met Feuer und Bravour brachten ze galante muziek aan het Berlijns hof. Deze verscheen in 2008 bij Ramée en kreeg meteen een Diapason Découverte. In 2012 werd Division-Musick uitgebracht voor het label Rameé, in het voorjaar van 2017, gevolgd door de cd “..und weil die Music lieblich ist” (foto), met de eerder genoemde muziek van Balthasar Fritsch (dhm/Sony Music Entertainment).Tracklist:

-Prologue

John Baldwin: Quattuor vocum

-The Master William Byrd and Recusant music

William Byrd: Aspice Domine

Thomas Preston: O lux beata Trinitas

Anonymous: Kyrie (Ms. f.116′)

William Byrd: And ye childe

William Byrd: Ne irascaris

-Consort Music, Canons and Proportions

John Bedyngham: Vide Domine

Anonymous: Perce Domine

Nathaniel Giles: In te Domine speravi

Christopher Tye: Sit fast

Anonymous: Holde faste

-In Service and in Praise of God

Elway Bevin: Lord whoe shall dwell

-Consort Music, Canons and Proportions II

Anonymous: A piece without title

Anonymous: Salva nos

-In Nomines and other Solfainge Songs

William Byrd: Memento Domine (solmised)

Alfonso Ferrabosco I: Ut re mi fa sol la

John Taverner: In Nomine (solmised)

Robert Goldar: In Nomine

Anonymous: In Nomine (solmised)

-An Evening’s Entertainment

Elway Bevin: Browning

Elway Bevin: I had both monye & a frende

Elway Bevin: By mirthe much sicknes

John Baldwin: In the merie monthe of maye

Luca Marenzio: Piango che amor

Luca Marenzio: Ecco che un’altra volta

-The Master III

Anonymous: Kyrie (Ms. f.117′)

William Byrd: O quam gloriosum

A Store Housse of Treasure John Baldwins’ Commonplace Book Byrd Bevin Ferrabosco Taverner Tye a.o. Musicke & Mirth cd Ramée RAM 2001

https://www.stretto.be/2021/02/21/43987/