Op deze SACD leidt Andrew Litton het Singapore Symphony Orchestra in een programma dat de luchtige kant verkent van Sjostakovitsj. Het programma opent met Suite for Jazz Orchestra No. 1, die Litton dirigeert vanaf de piano, gecomponeerd in 1934, voor een wedstrijd om ‘Sovjetjazz’ respectabeler te maken.

Dmitri Sjostakovitsj was een veelzijdige componist. Zowel populaire als ernstige stijlen kwamen vaak samen in een en hetzelfde werk voor. Vooral toen hij in de twintig was, componeerde hij allerlei soorten muziek, symfonieën, opera’s en balletten, maar ook een grote hoeveelheid muziek voor film en theater. Sjostakovitsj was als pianist en componist, een muzikaal wonderkind. Hij begon op 9-jarige met pianolessen en op 13-jarige leeftijd studeerde hij aan het conservatorium van Sint-Petersburg. Als 16-jarige speelde hij piano in filmhuizen en vaudevilletheaters, om in het levensonderhoud van zijn familie te voorzien. Op 19-jarige leeftijd vierde hij triomfen bij de première van zijn 1ste Symfonie, waarmee hij met lof afstudeerde aan het Conservatorium van Sint-Petersburg, waar hij studeerde bij Alexander Glazoenov en Maximilian Steinberg. De symfonie werd meteen uitgevoerd door Bruno Walter in Berlijn en Leopold Stokowski in Philadelphia!

De Suite voor Jazz Orchestra nr. 1, bestaande uit drie korte delen, is het enige echt originele werk op het programma. De overige suites zijn bewerkingen van bestaande muziek, zoals de balletten “The Golden Age” op. 22, uit 1929-1930, over de avonturen van een Sovjet-voetbalteam dat het decadente Westen bezoekt, en “The Limpid Stream” (“Svetlyj ručej (De heldere stroom)), op. 39, uit 1934-1935, waarin een groep entertainers een idyllische collectieve boerderij bezoekt.

“The Golden Age/Het Gouden Tijdperk” (“Zolotoi vek”), is een ballet in drie akten en zes scènes naar een libretto van Alexander Ivanovsky. Gechoreografeerd door Vasili Vainonen (eerste akte), Leonid Jacobson (tweede akte) en V. Chesnakov (derde akte) ging het ballet in première op 26 oktober 1930 in het Kirov-theater. Het werk werd achttien keer uitgevoerd en werd aanvankelijk gecensureerd vanwege de opname van moderne, Europese dansstijlen. Het ballet is een satirische kijk op de politieke en culturele verandering in het Europa van de jaren 1920.

Het volgt een Sovjet voetbalteam in een westerse stad waar ze in contact komen met veel politiek incorrecte slechte karakters zoals de Diva, de fascist, de agent Provocateur, de neger en anderen. Het team wordt slachtoffer van politie-intimidatie en onterechte gevangenneming door de slechte burgerij. Het team wordt bevrijd uit de gevangenis wanneer de lokale arbeiders hun kapitalistische heren omverwerpen. Het ballet eindigt met een dans van solidariteit tussen de arbeiders en het voetbalteam. Sjostakovitsj zelf een zeer enthousiaste voetballiefhebber, zou de uitdrukking “voetbal is het ballet van de massa” hebben bedacht.

De plot van “The Limpid Stream” draait om een groep balletdansers die zijn gestuurd om tijdens hun oogstfeest geraffineerd entertainment te bieden op een nieuwe Sovjet-collectieve boerderij. De arbeiders verwelkomen, samen met twee oudere bewoners van een nabijgelegen datsja, de stadsdansers, met een speciaal welkom voor de ballerina van het gezelschap, de voormalige danslerares van Zina. Zina stelt de ballerina voor aan haar man, Pyotr, en Pyotr begint meteen te flirten met de ballerina. Gekwetst trekt Zina zich terug maar wordt getroost door de ballerina. De ballerina stelt een plan voor waarin zij zich zal kleden als haar danspartner en Zina zal zich verkleden als de ballerina. Zo zullen ze Pjotr en de twee datsja-bewoners voor de gek houden en Pyotr zal zijn fout inzien. De problemen van twee andere koppels met overdreven zelfverzekerde mannen worden ook opgelost door het plan. Nadat dit alles is volbracht, is er een groots feest.

De Suite voor Variété Orkest is een compilatie die de componist eind jaren ’50, maakte van filmmuziek, een balletbeweging en vier pianostukken. Jarenlang werd deze Suite verkeerd geïdentificeerd als de verloren Suite for Jazz Orchestra nr. 2 (1938), een ander werk in drie delen, dat verloren ging tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarvan de pianopartituur in 1999, werd herontdekt door Manashir Yakubov (°1936), directeur van de DSCH-uitgeverij en voorzitter van de Russische Dmitri Shostakovich Vereniging, en het jaar daarop werd georkestreerd door de Britse componist, arrangeur, presentator, leraar en schrijver, Gerard McBurney (°1954).

De openings- en sluitingsbewegingen (Mars en Finale) van de Suite, zijn gebaseerd op de “Mars” uit de filmmuziek voor “Korzinkina’s Adventures”, op. 59 (1940), het tweede deel (Dans nr. 1) is een bewerking van “The Market Place” (nr. 16) uit de filmmuziek voor “The Gadfly”, op. 97 (1955), het derde deel (Dans nr. 2) gaat terug tot “Invitation to a Rendez-vous” (nr. 20), uit “The Limpid Stream”, op. 39 (1934-1935), die zelf is overgenomen uit “Mime and Dance of the Pope” (nr. 19) uit het ballet, “The Bolt”, op. 27 (1930-1931), en het zevende deel (Wals nr. 2), is een bewerking van de Wals (achtste deel) uit de Suite uit de filmmuziek voor “The First Echelon”, op. 99a (1956). Het programma sluit af met Sjostakovitsj’ guitige orkestratie uit 1927, van de Broadway-klassieker, “Tea for Two” van Vincent Youmans, met als titel “Tahiti Trot”, die een echte hit was geworden.

De Amerikaanse dirigent, Andrew Litton (°1959), afgestudeerd aan de Fieldston School, en met een Masters degree in muziek van Juilliard, was van 1988 tot 1994, chef-dirigent van het Bournemouth Symphony Orchestra, en van 1994 tot 2006, muzikaal directeur van het Dallas Symphony Orchestra. Bovendien is hij sedert 2003, muzikaal directeur en chef-dirigent van het Bergen Philharmonic Orchestra in Noorwegen.

Tracklist:

Suite voor jazzorkest nr. 1

1. Wals
2. Polka

III. Foxtrot

Suite uit “The Age of Gold”, op. 22a (versie 1935)

1. introductie
2. Adagio

III. Polka

1. Dans

Suite uit “The Limpid Stream”, op. 39a (Arr. K. Titarenko voor orkest)

(Ng Pei-Sian – cello)

1. Wals
2. Russische volksdans

III. Galop

1. Adagio
2. Pizzicato

Suite voor Variété-Orkest

1. Mars
2. Dans nr. 1

III. Dans nr. 2

1. Kleine Polka
2. Lyrische Wals
3. Wals nr. 1

VII. Wals nr. 2

VIII. Finale

Tahiti Trot (“Tea for Two”), Op. 16

Shostakovich Jazz & Variety Singapore Symphony Orchestra Andrew Litton SACD BIS2472