Het programma van deze heel bijzondere cd is opgebouwd met muziek die alle ceremonies aan het hof van Henri IV tot Lodewijk XIV kenmerkte. Het is daarenboven de eerste opname van de reconstructie van de “Bande de Grands Hautbois” uit het begin van de 17de eeuw, in zijn volledige formatie met 12 instrumenten.
Op de cd staan 6 anonieme composities en werk van Lorenzo Allegri (1567-1648), Michael Praetorius (1571-1621), Eustache du Caurroy (1549-1609), Luigi Rossi (1598-1653), Louis Couperin (1626-1661), Francois Roberday (1624-1680), Andre Danican Philidor (1652-1730), Jean-Baptiste Lully (1632-1687) en Charles Desmazures (1670-1736).
De Franse organist en componist, François Roberday, één van de laatste exponenten van de Franse polyfone traditie van de eerste, Franse Orgelschool, opgericht door o.a. Jean Titelouze, Louis Couperin en Nicolas Gigault, wordt vandaag herinnerd voor zijn “Fugues et caprices”, een verzameling vierdelige, nog strikt contrapuntische orgelwerken. Het orgelspel ontwikkelde zich in Frankrijk toen nl. van de nog strikte polyfone muziek van bv. Jehan Titelouze (ca. 1563-1633), naar een unieke, rijkelijk versierde stijl met gebruik van de eigen karakteristieke elementen, o.a. Plein jeu, Grand jeu en Jeux doux, die het Frans klassiek orgel bood. Belangrijk vooral bij het invoeren van deze stijl waren Louis Couperin (ca. 1626-1661), die experimenteerde met structuur, registratie en melodische lijnen en Guillaume-Gabriel Nivers (1632-1714), die de verscheidene vormen en stijlen van de Franse orgeltraditie bepaalde, o.a. Duo en Trio, twee- en driestemmige, polyfone composities.
De vader van Roberday, een gerenommeerde goudsmid (orfèvre du roi), bezat een pijporgel (cabinet d’orgue). Na de dood van zijn vader, werd Roberday benoemd tot goudsmid van de koning en in 1659, werd hij de valet de chambre van de koninginnen, Anne d’Autriche en Marie-Thérèse d’Autriche. Helaas gingen de zaken geleidelijk achteruit en hij overleed in 1680, in armoede, in Auffargis (foto), een dorp ten zuiden van Parijs, tijdens een epidemie. Roberday was de organist van de kerk Notre-Dame des Victoires en de kerk Petits-Pères in Parijs, en stond ook bekend als leraar. Jean-Baptiste Lully was mogelijks een van zijn leerlingen.
Zijn “Fugues et Caprices à quatre parties, mises en Partition pour l’Orgue, dédiez aux amateurs de la Musique” werden in 1660 in Parijs gepubliceerd. Deze collectie, een belangrijke voorloper van Die kunst der Fuge van Johann Sebastian Bach, omvat twaalf vierstemmige fuga’s, waarvan de nummers 1, 2, 3, 6, 8 en 9 gepaard gaan met capriccio’s, gebaseerd op de thema’s van de ermee corresponderende fuga’s. Ook deze bevatten vierstemmig contrapunt, zij het iets minder complex dan het contrapunt in de fuga’s. De fuga’s gebruiken thema’s met uitgebreid gebruik van langere nootwaarden , die in de capriccio’s zijn aangepast om beter bij hun snelle tempi te passen. Veel van de stukken hebben daarenboven meerdere secties, met enkele dubbelfuga’s en variatiefuga’s. De collectie vertoont daarenboven aanzienlijke, Italiaanse invloeden. Veel van de stukken zijn nl. gebaseerd op thema’s van diverse componisten uit die tijd, o.a. van Frescobaldi, Louis Couperin, Jean-Henri d’Anglebert, Froberger en Francesco Cavalli.
Charles Desmazures, geboren in Fère-en-Tardenois (Aisne) was organist in de oude kathedraal (Vieille Major) van Marseilles. In 1701 wijdde hij zijn 6 “Pièces de Simphonie” (Suites, gepubliceerd in 1702), waaruit de hier opgenomen Chaconne à 4, aan de Spaanse koningin, Maria Luisa van Savoye. Hij overleed in Marseille, 66 jaar oud en was de vader van Laurent, die organist werd van de kathedraal van Bordeaux en van de Notre-Dame in Rouen.
Het Syntagma Ensemble is een ensemble voor oude muziek, opgericht in Metz in 1996, door Alexandre Danilevski (°1957), een luitist en componist van Russische afkomst. Het ensemble is gewijd aan vergeten repertoires, zowel middeleeuwse muziek en renaissancemuziek, als barokmuziek, en is samengesteld uit zangers, blaas- en snaarinstrumenten. Hier bestaat het instrumentarium uit “Les Grands Hautbois” (2 Renaissance cornetten, 4 tailles de hautbois, 2 trombones, basse de hautbois & fagot), en “Bande de hautbois” (3 Barokhobo’s, 2 dessus de hautbois, 4 tailles de hautbois en 2 fagotten). Daarnaast hoort u kromhoorns, blokfluiten, flageolet, trompetten, serpent, barokgitaar, tambour & timbales. Het geheel o.l.v. de fagottist, Jérémie Papasergio (°1972) (foto). Indrukwekkend!
Tracklist:
Anonymous: Concert Des Grand[s] Hautbois Pour Les Chevaliers Fait[s] Par Henry III
Anonymous: Pavane La Petitte Guaire fait[e] pour les Cornets en 1601
Lorenzo Allegri: Primo Ballo della Notte d’Amore
Anonymous: Pavane faite pour le mariage de Henry le Grand en 1600
Michael Praetorius: Bourée d’Avignon* & La Bourrée
Eustache du Caurroy: Dixiesme Fantasie, sur Requiem æternam, à 4
Anonymous: Pavane pour les hautbois fait[e] au sacre du Roy le 17e Octobre 1610
Anonymous: Pavane du mariage du Roy
Anonymous: Ballet à Cheval fait pour le grand Carouselle fait à la Place Royal[e]
Luigi Rossi: Les Pleurs d’Orfée ayant perdu sa femme
Louis Couperin: Fantaisie [à 5] sur le jeu des hautbois
Monsieur Degrinis: Autre Suitte faite pour Mr le Compte [sic] Darcours par Mr. Degrinis
Francois Roberday: 8ième Caprice
Andre Danican Philidor: Bruit de Guerre
Andre Danican Philidor: Marche Liégeoise
Andre Danican Philidor: Marche du Régiment du Prince Charles de Brandebourg
Andre Danican Philidor: La Retraitte
Jean-Baptiste Lully: Carrousel de Monseigneur en 1686
Andre Danican Philidor: Marche de timbales
Jean-Baptiste Lully: Les Folies d’Espagne
Charles Desmazures: Pièces de Symphonie à quatre parties
Andre Danican Philidor: La Marche Royalle
Jean-Baptiste Lully: Marche des Fusilliez**
Andre Danican Philidor: Pièce à double trompette et de différent ton et le gros basson
Jean-Baptiste Lully: Marche du regiments [sic] du Roy
Andre Danican Philidor: Marche Royalle à 3 dessus de hautbois pour la marche franCoise
Andre Danican Philidor: Menuet pour les Trompettes
Andre Danican Philidor: Marche des pompes funèbres
Charles Desmazures: Chaconne à 4
Fastes de la Grande Ecurie Lully – Philidor … Syntagma Amici Giourdina cd Ricercar RIC 439