De kunst bloeide in het Habsburgs Spanje van de 16de – en 17de eeuw. El Greco en Rodríguez de Silva y Velázquez, de hofschilder van Filips IV, en Miguel de Cervantes, gevierd als nationaal dichter, waren al beroemd tijdens hun leven. Hun tijd werd bekend als de gouden eeuw van de Spaanse geschiedenis. Die eeuw heeft ook heel veel prachtige muziek voortgebracht.
Het waren in de eerste plaats Spaanse instrumentalisten en componisten, die gezien het feit dat bv. de groothertog van Alba (Diego Ortiz was als gambist aan zijn hof verbonden), onderkoning was van Napels, de plaatselijk Italiaanse instrumentalisten beïnvloedden. Het gamba ensemble, “Les Escapades” (Franziska Finckh, Sabine Kreutzberger, Adina Scheyhing en Barbara Pfeifer), werd zich bewust van de Iberische muzikale schatten door een gastoptreden in 2015 op het Festival van Oude Muziek in Daroca (provincie Zaragoza in de regio Aragón). De blinde organist Pablo Bruno (“El ciego (de blinde) de Daroca”), werkte hier zijn leven lang. En waarom, vroegen zij zich af, zouden we zijn orgelwerken niet uitvoeren met ons gamba consort? De gamba of “Vihuela de arco” in het Spaans, was immers tijdens de “Siglo de Oro”, een even gewaardeerd instrument als de Viols in Engeland en in Frankrijk.
Tijdens hun excursie in de wereld van de muziek van Pablo Bruna, Diego Ortiz, Juan Cabanilles, Antonio de Cabezón en anderen, volgde “Les Escapades” een boeiende dramaturgie van veelzijdigheid en variëteit. De orgelwerken uit die periode waren zeker niet uitsluitend religieuze werken. De composities die voor deze release zijn geselecteerd, zijn virtuoze variaties op melodieën, ‘villancicos populares’ of ’tientos’ (Spaanse ricercares), diferencias, glosas (diminuties), adornos (versieringen), met soms ongehoorde dissonanten, de falsa’s. Als er nu één instrument zou kunnen worden toegewezen worden als hét instrument van Spanje, dan zou het zeker de gitaar zijn. En zo bundelde “Les Escapades” haar krachten met de Catalaanse gitariste Maria Ferré, die met haar Vihuela da mano” (de Spaanse barokgitaar) ritmische verve toevoegt aan het kleurrijk palet van de zonovergoten, Spaanse muziek. Niet te missen.
Op deze cd ontdekt u een rijkdom aan instrumentale genres en arrangementen, een Pavana en een Gallarda van Luis de Milan, “Tiento de falsas de premier tono” en “de segunda tono” van Pablo Bruna, “Hachas” van Gaspar Sanz, “Recercada” nr. 4 van Diego Ortiz, “Diferencias sobre el canto llano del “Caballero””, “Diferencias sobre “La dama le demanda””, “Discante sobre la pavana italiana” en “Diferencias sobre “La Milanesa”” van Antonio de Cabezón, “Fata la parte” van Juan del Encina, “Rujero” en “Paradetas” uit “Instrucción de música sobre la guitarra española” van Gaspar Sanz, “Tiento de falsas” op de vierde toon voor orgel van Sebastián Aguilera de Heredia, “Recercada” nr. 8 van Diego Ortiz, “La Spagna” van Francisco de la Torre, “Passacalles” van Juan Bautista José Cabanilles (de Spaanse Bach), Gallardas uit de “Saldivar Codex” van Santiago de Murcia, en “Diferencias de Folias”, voor klavier van Juan Bautista José Cabanilles. Muziek die zorgt voor de gepaste, warme, rustieke sfeer in deze barre, koude winterdagen. Extra warm aanbevolen, dus.
Flores espanolas – Music for Viol Consort & Guitar Maria Ferré Les Escapades cd Christophorus 77418
