Richard Wagners zoon Siegfried wilde oorspronkelijk architect worden, maar de aantrekkingskracht van de muziek was te groot en hij componeerde o.a. 15 opera’s. “An Allem ist Hütchen Schuld!” heeft een plot die zinspeelt op wel 40 sprookjes. Ze komen allemaal samen in een verhaal waarin Katherlies’chen en Frieder, fantastische avonturen beleven met hun huwelijksplannen, met in het middelpunt de kobold Hütchen. Met zijn expressieve orkestratie, lyriek en laatromantische inkleuring, is dit een opera die u meeneemt naar een wereld waarin alles mogelijk lijkt…

Siegfried Wagner (1869-1930) was jarenlang werkzaam bij Bayreuth als festivaldirecteur. Zijn opera’s gaan over Duitse tradities en verkennen grotendeels de mysterieuze en magische middeleeuwse wereld, zoals die door de gebroeders Grimm werd voorgesteld. De voorstelling van “Sonnenflammen” op het Bayreuth Festival in augustus 2020, was de eerste geënsceneerde productie sinds de Tweede Wereldoorlog, met een nieuwe, kritische partituur van dirigent Ulrich Leykam en een gevierde jonge cast, geënsceneerd door Peter P. Pachl. Siegfried Wagner, de zoon van Richard Wagner, was het derde kind en de enige zoon van Richard Wagner en Cosima von Bülow, de dochter van Franz Liszt. Hij studeerde bij Engelbert Humperdinck en Julius Kniese, de beroemde koorleider van de Bayreuther Festspiele, en vanaf 1894 was hij als dirigent verbonden aan het Festspielhaus in Bayreuth, eerst als assistent en vanaf 1896, als tweede dirigent en regisseur. Vanaf 1908 had hij de leiding over het Festspielhaus en nam hij de organisatie van de Bayreuther Festspiele over van zijn moeder Cosima, die op 1 april 1930 op 92 jarige leeftijd overleed. In 1915 trouwde Siegfried met Winifred Williams (foto), de pleegdochter van de pianist en fervente Wagneriaan, Karl Klindworth. Zij kregen vier kinderen, Wieland, Friedelind, Wolfgang en Verena (foto).

Wieland was een geboren theaterkunstenaar. Voor “Der Bärenhäuter”, een opera naar het sprookje van de gebroeders Grimm uit 1899 van zijn vader, ontwierp hij in 1936, op 18-jarige leeftijd, het decor. Friedelind, de rebel van de ‘Groene Heuvel’, werd beschouwd als het “zwart schaap” van de familie, maar Friedelind (1918-1991) ging haar eigen weg. Als het enige lid van de Bayreuth-clan verzette ze zich tegen de nazi’s, “Ist das deutsch, was euch Hitler gebracht hat?”, en vluchtte naar de VS. Na het overlijden van Siegfried op 4 augustus 1930, leidde Winifred de Festspiele tot 1945. Zijn zonen Wieland en Wolfgang waren vanaf de heropening na de Tweede Wereldoorlog in 1951 tot 1965 eveneens bij Bayreuth betrokken. Siegfried Wagner was de grootvader van de huidige Festival directeur, Katharina Wagner (°1978) (foto), de dochter van Wolfgang Wagner en zijn tweede vrouw, Gudrun Mack-Armann (1944-2007).

Het compositorisch oeuvre van Siegfried Wagner, dat nu bijna volledig bekend is, is een oogverblindende kosmos die de virulente thema’s van het begin van de 20ste eeuw op een eigenzinnige en soms ongebruikelijke manier weerspiegelt. Hij componeerde 17 opera’s en orkestwerken. Zijn opera’s, alle op eigen libretti, vaak “Märchenspiele”, gaan over complexe, problematische constellaties, moeilijke karakters en vreemde verschijnselen. In de loop van de heropvoeringen en wereldpremières van zijn opera’s en cd-opnames, o.a. van de indrukwekkende Vor- und Zwischenspiele in zijn opera’s, en de activiteit van de Internationale Siegfried Wagner Gesellschaft (ISWG), is de belangstelling voor deze werken de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen.

De voorheen spaarzame en meestal ideologisch vertroebelde literatuur over Siegfried Wagner heeft al lang een aanzienlijk niveau bereikt, zowel kwantitatief als kwalitatief, waarop tendentieuze exegeses hebben plaats gemaakt voor een gefundeerde kritische discussie, gevoerd met hoge intellectuele normen. Het eerste internationaal Siegfried Wagner Symposium in Keulen, dat, samen met de late wereldpremière van de opera “Die Heilige Linde” uit 1924, een buitengewoon grote respons kreeg en waarvan het resultaat sindsdien is gepubliceerd in het Siegfried Wagner Compendium, deel I, wordt beschouwd als het voorlopig hoogtepunt van deze ontwikkeling. Maar ook talrijke artikelen van verschillende auteurs, o.a. analyses van de liedcomposities en de orkestwerken van Siegfried Wagner, gepubliceerd in programma’s en in de ISWG-nieuwsbrieven, werpen nieuw licht op de diverse aspecten van het werk van Siegfried Wagner.

“An allem ist Hutchen Schuld!” is een sprookjesopera op het eigen libretto van de componist, gemodelleerd tot een fantasiecollage van meer dan 40 sprookjes, waarvan vele ontleend aan verhalen van de gebroeders Grimm. Dit is de wereldpremière-opname van de complete opera en voegt zich bij verschillende andere Siegfrired Wagner-opera’s in de Marco Polo-catalogus, waaronder Der Schmied von Marienburg en Der Bärenhäuter, Der Kobold en Schwarzschwanenreich.

Siegfried Wagner begon de compositie van “An allem ist Hütchen schuld!” in september 1914. De première was in december 1917, in het Hoftheater Stuttgart, door Franz Ludwig Hörth, gedirigeerd door Erich Band. Het was een succes, vergelijkbaar met zijn “Der Bärenhäuter”. In 1929 werd de opera opnieuw opgevoerd in Halle door Heinrich Kreutz. Een productie in Leipzig in 1939 werd geregisseerd door Wolfram Humperdinck met decors van Wieland Wagner en gedirigeerd door Gilbert van Gravina. Een productie in Altenburg in 1944 was ook te zien in Bayreuth, geregisseerd door Wieland Wagner, gedirigeerd door Kurt Overhoff en met een choreografie van Gertrud Wagner. Na de Tweede Wereldoorlog werd de opera niet meer opgevoerd. De eerste complete productie was in 1997 in Theater Hagen, geregisseerd door Peter P. Pachl en gedirigeerd door Gerhard Markson. De opera werd een keer gespeeld in de AudiMax van de Ruhr-universiteit Bochum op 18 oktober 2015, opnieuw opgevoerd door Pachl, met Lionel Friend die de Bochumer Symphoniker dirigeerde.

Het pianopianissimo-Musiktheater werd in 1980 opgericht door Peter P. Pachl (foto) naar aanleiding van de inspiratie van August Everding, General-Intendant in München. Tweejaarlijkse vieringen in Pegnitz, Franken, brachten eerder niet uitgevoerde werken van Richard Wagner tot leven. Dit opera-ensemble bracht wereldpremières van werken van Franz Schreker, Siegfried Wagner en Alexander Zemlinsky en hedendaagse componisten als Judith Weir en schrijvers als Herbert Rosendorfer en Bernd Schünemann.

Rolverdeling:

Niklas Mix: Hüttchen

Hans-Georg Priese (tenor): Frieder

Rebecca Broberg (sopraan): Katherlies’chen

Alessandra di Giorgio (sopraan):

Maarja Purga (mezzosopraan): Frieders Mother

Daniel Arnaldos (tenor): o.a. de dorpsrechter, generaal

Maarja Purga (Trude, De herbergierster, De sprookjesfee)

David Robert Coleman (°1969) werd geboren in een Engels-Duits gezin in Londen. Na zijn studies aan het Royal College of Music Junior Department, studeerde hij muziek aan King’s College, Cambridge (MA) en keerde terug naar het Royal College of Music als postdoctoraal, waar hij directie studeerde bij Christopher Adey en Edwin Roxburgh. Op het RCM ontving hij de August Mannes- en Constant & Kit Lambert-prijzen voor dirigeren. In 1993 emigreerde hij naar Duitsland. Aanvankelijk werkte hij als repetitor in de operahuizen van Innsbruck, Neurenberg en Mannheim en als assistent-dirigent bij het SWR Sinfonieorchester Baden-Baden en Freiburg . Als componist werkte David Robert Coleman samen met Wolfgang Rihm in Karlsruhe en Hans Zender in Freiburg. In 2001 won hij de wedstrijd ‘Five Movements’ van de opera van Frankfurt en ontving hij een residentie voor componisten in Schloss Solitude Stuttgart. Van 2006-2009 was hij dirigent en assistent van Kent Nagano bij de Bayerische Staatsoper in München. Van 2010-2018 werkte hij als dirigent, componist en pianist bij de Staatsopera van Berlijn onder Daniel Barenboim . Bij de Staatsoper Berlin dirigeerde hij twee nieuwe opera’s van Salvatore Sciarrino , geregisseerd door Jürgen Flimm. Daarnaast dirigeerde hij repertoire operavoorstellingen. Sinds 1998 wordt David Robert Coleman als gastdirigent uitgenodigd door  Duitse en internationale orkesten.

Siegfried Wagner An allem ist Hütchen Schuld Soloists Nuremberg Philharmonic Chorus PPP Music Theatre Ensemble Munich Karlovy Vary Symphony Orchestra David Robert Coleman 3 cd 8.225378-80