Joseph Haydn speelde een grote rol in de ontwikkeling van de symfonie en het strijkkwartet, maar droeg ook veel bij aan het genre van de mis. Zijn Theresienmesse was daar een goed voorbeeld van.
Hij componeerde nl. 15 missen, waarvan er zes, de missen nrs. 9 t.e.m. 14, gecomponeerd werden voor de familie Esterházy, in het bijzonder voor de viering van de naamdag van Prinses Maria Hermengilde (foto), de echtgenote van Prins Nikolaus II.(foto) In 1755 kreeg de toen 23-jarige Haydn, dankzij graaf von Fürnberg, een vaste betrekking als kapelmeester aan het hof van graaf von Morzin in Lukawitz. In 1761 werd het orkest opgeheven en kwam Haydn naar Eisenstadt, in dienst van vorst Paul II Anton Esterházy. Deze overleed echter een jaar later en werd door zijn broer Nicolaus Joseph I opgevolgd. 
Nicolaus Joseph I begon in 1763 aan de uitbreiding van het slot in Eszterháza (nu, Fertöd) in klassieke stijl, inclusief een concertzaal voor 400 personen. Hierdoor kreeg het slot de bijnaam “Hongaars Versailles”. Hij stichtte verder de muziekschool in Eisenstadt en nam in 1766 Joseph Haydn in dienst als kapelmeester. De Esterházy’s waren grote cultuurliefhebbers die over een vorstelijk orkest beschikten. Hoewel Haydn weinig in contact stond met grote muziekcentra als Wenen, verwierf hij toch faam door de vele voorname gasten die bij de vorst op bezoek kwamen. Na het overlijden van vorst Nicolaus in 1790, ging Haydn naar Londen.
Nadat prins Nikolaus Esterhazy in september 1790 overleed en zijn opvolger Paul Anton II de paleiskapel had ontbonden, verhuisde Haydn naar Wenen en tekende begin december een contract voor zes nieuwe symfonieën met de violist en concertondernemer, Johann Peter Salomon (foto). Salomon organiseerde nl. reeds jarenlang met succes, zijn eigen reeks abonnementsconcerten in Londen. Die concerten waren gespreid over twee jaar, aangezien het concertseizoen in Londen beperkt was tot de lente. Het abonnement voor deze concertreeks omvatte elk twaalf concerten, die plaatsvonden tussen maart en juni 1791 en tussen februari en mei van het daaropvolgend jaar. In deze concertreeks waren Haydns werken, naast de symfonieën, een opera en enkele kleinere werken, een attractie. 
Begin januari 1791 kwamen Haydn en Salomon in Londen aan. Haydn was toen 58 jaar. De belangrijkste redenen voor de reis waren de goede zakelijke vooruitzichten en de ontbinding van de paleiskapel in Esterhazy. Haydns aankomst in Londen werd door de Londense pers gevierd als een openbaar evenement. Haydn was nl. reeds van vóór 1791 in Engeland bekend, vooral in Londen. Van 6 tot 8 juli 1791 verbleef Haydn in Oxford, waar hij de titel van eredoctor kreeg. Hij had al zijn Symfonie nr. 92 gecomponeerd, die waarschijnlijk bij deze gelegenheid in 1788 werd uitgevoerd. Het eerste verblijf in Engeland eindigde op 3 of 4 mei 1792, het tweede duurde van begin januari 1794 tot augustus 1795.
Joseph Haydns twee uitgebreide bezoeken aan Londen, in 1791 en 1794, waren de grootste triomfen in zijn carrière. Nadat hij al 92 symfonieën had gecomponeerd, componeerde hij er nog 12 tijdens die bezoeken aan Londen. De Engelsen stonden versteld van zijn nieuwe meesterwerken. Het publiek wist dat ze in de aanwezigheid waren van de grootste componist ter wereld. Mozart was nl. al overleden, en Beethoven was nog niet bekend.
De symfonieën nrs. 93-98 werden gecomponeerd voor de concerten die Salomon organiseerde tijdens zijn eerste verblijf in Engeland. De nrs. 99-104 waren bedoeld voor zijn tweede verblijf in Engeland, de nrs. 102–104, meer bepaald voor de “Opera Concerts”. In deze symfonieën gecomponeerd voor zijn tweede reis naar Londen, gebruikt Haydn voor de eerst klarinetten. De Symfonie nr. 100, voltooid in 1793 of 1794, bekend als de “Militaire”, was de achtste van Haydn Londense symfonieën, die hij componeerde naar aanleiding van zijn twee bezoeken aan Londen. Haydn componeerde dus zijn Symfonie nr. 103, “mit dem Paukenwirbel (“The Drumroll), als onderdeel van zijn tweede reis naar Londen. Ze werd op 2 maart 1795, in de reeks “Opera Concerts” in King’s Theatre in Londen, in première gespeeld. Haydn bespeelde het pianoforte en de Italiaanse violist, Giovanni Battista Viotti (1755-1824) (foto) was de concertmeester. Het Andante più tosto Allegretto werd toen twee keer gepeeld!
Tijdens zijn tweede bezoek aan Londen, aan het begin van de zomer van 1794, ontving Haydn een brief van Prins Nicolaas II Esterházy die zijn in januari 1794 overleden vader, Prins Anton I Esterházy (foto), had opgevolgd. Anton I had weinig belangstelling voor muziek getoond. Hij was geconfronteerd met hoge schulden en voerde drastische bezuinigingsmaatregelen door, waarbij hij onder andere de reeds lang voor de familie werkende Joseph Haydn had ontslagen. Nikolaus II daarentegen wilde het muziekleven aan het hof weer nieuw leven inblazen. Hij stelde Haydn voor om terug te keren en het orkest, het koor en de solisten weer in ere te herstellen. Daarnaast zou hij jaarlijks, als enige activiteit als componist, een mis moeten componeren om de naamdag van zijn vrouw, Prinses Maria Josepha Hermengilde Esterházy (foto), te vieren. Haydn verkoos de zekerheid van een vaste aanstelling in Esterhaza ondanks de grote inkomsten van Londen, aanvaardde het aanbod en keerde naar Esterhaza terug.
De Oostenrijkse keizerin Maria Theresia was een groot liefhebster van Haydns muziek en verwierf de Missa in Bes (Hob. XXII:12) al snel voor haar bibliotheek. Bij een uitvoering in de Weense hofkapel in mei 1800 zong de keizerin de sopraansolo. Dit heeft ertoe geleid dat lang is gedacht dat Haydn het werk speciaal voor de keizerin componeerde, vanwaar de bijnaam “Theresienmesse”. In werkelijkheid componeerde Haydn ook deze Mis voor prinses Maria Josepha Hermengilde Esterházy, voor de uitvoering op of rond haar naamdag. De Mis werd bijgevolg uitgevoerd in de Bergkirche in Eisenstadt.
De schitterende, vocale solisten zijn Mary Bevan, sopraan, Catherine Wyn-Rogers, mezzosopraan, Jeremy Budd, tenor en Sumner Thompson, bariton.
De “Handel and Haydn Society” (H + H) wordt internationaal geprezen om zijn uitvoeringen van barok en klassieke muziek. “H + H’s Period Instrument Orchestra and Chorus” is gevestigd in Boston en verheugen elk jaar wel meer dan 50.000 luisteraars met een reeks van negen concertabonnementen in de Symphony Hall en andere toonaangevende locaties, naast een uitgebreid programma met intieme evenementen in musea, scholen en gemeenschapscentra. Onder leiding van artistiek directeur Harry Christophers, omarmt het ensemble historisch verantwoorde uitvoeringen. Via het Karen S.- en George D. Levy-onderwijsprogramma biedt “H + H” elk jaar ook boeiende, toegankelijke en breed inclusieve muziekeducatie aan meer dan 10.000 kinderen door middel van muzieklessen op scholen en een Vocal Arts-programma met zes jeugdkoren.
“H + H”, opgericht in 1815 in Boston, is de oudste, nog bestaande kunstorganisatie in de Verenigde Staten, uniek onder de Amerikaanse ensembles vanwege hun lang bestaan, het vermogen tot heruitvinding en de onderscheidende geschiedenis van premières. “H + H” begon als een koorvereniging, opgericht door middenklasse inwoners van Boston, die streefden naar het verbeteren van de kwaliteit van het zingen in hun groeiende Amerikaanse stad. Ze noemden de organisatie naar twee componisten, Händel en Haydn, om zowel de oude muziek van de 18de eeuw als wat toen de nieuwe muziek van de 19de eeuw was, te vertegenwoordigen. In de eerste decennia van zijn bestaan gaf “H + H” de Amerikaanse premières van Händels Messiah (1818), Haydns The Creation (1819), Verdi’s Requiem (1878) en Bachs Matthäus-passie (1879).
Tussen 2014 en 2016 vierde “H + H” zijn tweehonderdste verjaardag met twee seizoenen van concerten en initiatieven, om twee eeuwen muziek maken, te vieren. Sinds de oprichting heeft “H + H” meer dan 2.000 uitvoeringen gegeven voor een totaal publiek van meer dan 2,8 miljoen! mensen. Naast abonnementsreeksen, rondleidingen en uitzendprestaties, bereikt “H + H” een wereldwijd publiek door middel van ambitieuze opnamen, waaronder de veelgeprezen Haydn The Creation, de best verkochte Joy to the World, An American Christmas, en Handels Messiah, live opgenomen in de Symphony Hall o.l.v. Christophers.
Haydn London Symphony No. 103 Theresienmesse Harry Christophers Handel and Haydn Society cd CORO COR 16192