Gedurende meer dan 2000 jaar hebben Chinese daoïsten zich teruggetrokken uit het dagelijks leven om zich in stilte en in harmonie met de natuur, als kluizenaar te wijden aan geestelijke rust, onthechting en eenvoud. De kern van hun filosofie was hoe je in het leven hoort te handelen. Jan De Meyer duidt de levens van deze anachoreten en vertaalde klassieke teksten over hun leven in afgelegen bergen en grotten.
In China hebben zich van oudsher 5 religies en filosofieën ontwikkeld, de Voorouderverering (de rituelen rond de aanroeping van overleden verwanten). het Taoïsme en Confucianisme, de traditionele godsdienst (de Chinese volksreligie of Shenisme), en vanuit India, het Boeddhisme. Het aandeel van de filosofisch-religieuze traditie van het Chinees daoïsme of taoïsme (ontstaan in China in de 3de– en 4de eeuw voor Christus), in de geschiedenis, lijkt marginaal, maar is dat allerminst. Talrijke keizers deden beroep op deze ‘verheven heren’ omdat uit hun teruggetrokken levenshouding een sterk commentaar op het ambtelijk apparaat sprak en zij, door hun weigering een bestuurlijke rol op zich te nemen, boven de massa uitstaken. Hun overtuiging dat wuwei (‘niet-ingrijpen’, zich bevrijden van door van buiten opgedrongen motiveringen) leidend moest zijn in het leven, inspireert trouwens nog steeds.
Veel belangrijke, Chinese uitvinders waren trouwens taoïsten. De grote thema’s die hen bezighielden, bv. hoe bewaar ik mijn integriteit en autonomie in een wereld die van elk individu totale inzetbaarheid eist, hebben na al die eeuwen niets aan actualiteit ingeboet. Jan De Meyer heeft de kluizenaars chronologisch geordend, van het derde millennium v. Chr. over de Han- en Tangdynastieën (206 v.Chr. – 220 na Chr. en 618 en 907), tot de Songdynastie vanaf de tweede helft van de 10de eeuw, tot de 20ste eeuw (Xue Tailai (1924-2003)). U ontdekt o.a. Lao Zi (604-507 v.Chr.), bibliothecaris en natuurwetenschapper, de grondlegger van het taoïsme en de auteur van “Het boek over de Weg en de Deugd” en Confucius (555-479 v.Chr.), en u maakt kennis met de drie heilige teksten “Daodejing”, “Zhuangzi” en “Liezi”.
Een fascinerend boek over diepzinnige kennis van een fenomeen dat in een overvolle wereld die iedere dag nieuwe prangende kwesties lijkt op te werpen, almaar relevanter wordt. Het boek is voorzien van de chronologie (van het koninkrijk tot de Volksrepubliek sinds 1949), een beknopte literatuurlijst en de lijst met de ongeveer 86! kluizenaars, chronologisch gerangschikt. Zeker lezen!
De Vlaams/Belgische sinoloog en vertaler, Jan De Meyer (°1961) studeerde sinologie aan de Universiteit Gent (1979-1983) en de Fudan-universiteit van Shanghai (1984-86). Hierna was hij werkzaam aan de UGent (1986-94), waar hij promoveerde op de filosofie van Luo Yin. Hij was verbonden aan het Sinologisch Instituut van de Universiteit Leiden (1997-2000 en 2005-2007), doceerde niet-westerse wijsbegeerte aan de UGent en was gastprofessor aan de KU Leuven. De Meyer publiceerde vertaalde gedichten in De Brakke Hond, Armada, De tweede ronde, Raster en Terras, en richtte in 1995 mee “Het Trage Vuur” op, een tijdschrift voor Chinese literatuur in Nederlandse vertaling. In 2010 ging hij in de Morvan wonen om zich te wijden aan vertaalwerk en zelfstandig onderzoek. Hij vertaalde poëzie, romans en taoïstische teksten, waaronder de Liezi en de Wunengzi. Eerder schreef hij “Wu Yun’s Way. Life and Works of an Eighth-Century Daoist Master” (2006), “Leyuan, de tuin van het geluk: Chinese filosofische teksten over paradijzen en het geluk” (2009), “Schilderen als levenskunst. Een filosofische lezing van Shitao’s Huayulu” (2019). “Dao, Weg van stilte” (2019) en “Wat kan ik leren van de taoïsten?” (2020).
Jan De Meyer De Weg terug, Chinese kluizenaars en het daoïsme 304 bladz. uitg. Athenaeum-Pollak & Van Gennep ISBN 9789025313029