Ontdek Benedikt Schack en Franz Xaver Gerl in “Der Stein der Weisen oder die Zauberinsel”, op de cd “Zauberoper” door de bariton, Konstantin Krimmel, en de Hofkapelle München o.l.v. Rüdiger Lotter, op het label Alpha. Magnifiek!

Na zijn veelgeprezen eerste opname voor Alpha Classics, “Saga”, met liederen en ballades van Loewe, Schumann, Schubert en Adolf Jensen, blijft de Duitse bariton, Konstantin Krimmel, zingend verhalen vertellen, met een bijzonder hoogstaand programma gericht op Zauberoper of ‘magische opera’. Begeleid door de Hofkapelle München onder leiding van Rüdiger Lotter, verkent Krimmel dit betoverd sprookjesuniversum in opera’s van o.a. Mozart, Salieri en Gluck, naast minder bekende titels van Paul Wranitzky en Peter von Winter, het onbekend Singspiel, “Der Stein der Weisen”, en Haydns “L’anima del filosofo, ossia Orfeo ed Euridice”, alle onbekende, maar spectaculaire, schitterende muzikale komedies uit het rijk 18de eeuws Weens repertoire.

Op het programma staan aria’s van Benedikt Schack (1758-1826), Christoph Willibald von Gluck (1714-1787), Joseph Haydn (1732-1809), Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), Antonio Salieri (1750-1825), Peter von Winter (1754-1825) en Paul Wranitzky (1756-1808). Volgens vermeldingen in een Hamburgse partituurkopie, zou de muziek van “Der Stein der Weisen oder die Zauberinsel” (De Steen der Wijzen of Het Magisch Eiland), een opera/Singspiel op een libretto van Emanuel Schikaneder, gecomponeerd zijn door Johann Baptist Henneberg en bevatte het invoegnummers van Franz Xaver Gerl, Mozart, Benedikt Schack en Schikaneder zelf.

De Oostenrijkse componist , pianist , organist en dirigent, Johann Baptist Henneberg, was van 1790 tot 1801 kapelmeester van het Freihaustheater en daarna tot 1803 van het Theater an der Wien. Later kreeg hij een baan als organist bij prins Nikolaus II Esterházy de Galantha in Eisenstadt, waar hij ook operavoorstellingen dirigeerde. Van 1814 was Henneberg Regenschori (koorleider) aan de Hofkirche in Wenen en van 1818 tot 1822 was hij ook organist van het keizerlijk Hoforkest (kaiserlichen Hofmusikkapelle). Henneberg speelde een sleutelrol bij de repetitie van Mozarts Singspiel “Die Zauberflöte”. Nadat Mozart zelf de premières op 30 september en 1 oktober 1791 dirigeerde, dirigeerde Henneberg de daaropvolgende opvoeringen. Ook componeerde hij tussen 1792 en 1799, zelf 8 Duitse opera’s (Singspiele), die destijds erg populair waren, waaronder “Der wohltätige Derwisch oder Die Schellenkappe”, in 1791 gecomponeerd in samenwerking met Benedikt Schack en Franz Xaver Gerl. In 1797 componeerde hij overigens samen met Ludwig van Beethoven, menuetten en Duitse dansen voor een gemaskerd bal van de “Pensionsgesellschaft bildender Künstler”, die op 26 november 1797 werden uitgevoerd in de Grote Redoutensaal van de Weense Hofburg.

Schack was aanvankelijk koorzanger in de St. Vituskerk (Veitskirche) in Praag, studeerde geneeskunde en filosofie in Wenen en volgde compositie- en zanglessen bij Karl Frieberth (1736-1816), een lid van het orkest van Esterházy o.l.v. Haydn, en later van de Wiener Tonkünstlersozietät. In 1780 werd Schack kapelmeester van prins Heinrich Karl Erdmann Fürst zu Schoenaich-Carolath-Beuthen in Neder-Silezië. Nadat de band was ontbonden (1784), trok hij als muziekhandelaar door het land. In mei 1786 werd hij in Salzburg door de theaterregisseur Emanuel Schikaneder geëngageerd, in wiens theatergezelschap hij naar Augsburg en Regensburg ging. Toen Schikaneder zijn contract in Regensburg in mei 1789 opzegde, vergezelde Schack hem naar Wenen. Op 30 september 1791 zong hij daar in het Theater auf der Wieden, de rol van Tamino in de première van Mozarts Zauberflöte. Hij was ook een van de zangers met wie Mozart de dag voor zijn dood delen van zijn Requiem repeteerde. In tegenstelling tot een wijdverbreide misvatting, was Schack geen fluitist en speelde hij zelf geen fluit in de rol van Tamino.

Tegen 1787 had de bas, Franz Xaver Gerl, zich ook aangesloten bij het theatergezelschap van Emanuel Schikaneder, waarvoor hij de veeleisende rol van Osmin zong in Mozarts opera “Die Entführung aus dem Serail” en andere rollen. In 1789 vestigde het gezelschap zich in het Theater auf der Wieden in Wenen. Gerl nam daar deel aan een systeem van gezamenlijke compositie dat werd gebruikt door het gezelschap van Schikaneder, waarbij Singspiele snel werd geproduceerd door verschillende componisten samen te laten werken. Als zodanig kan Gerl de componist zijn geweest van de aria “Ein Weib ist das herrlichste Ding”, waarop Mozart een reeks variaties voor piano K. 613 componeerde.

De première van “Der Stein der Weisen oder die Zauberinsel” was in september 1790 in het Wiedner Theater (Freihaustheater of Theater auf der Wieden) en het werk werd ook opgevoerd in een aantal Duitse theaters. In 1996 werd de opera door de befaamde, Amerikaanse musicoloog David J. Buch (°1950) herontdekt in de muziekcollectie van de Staats- en Universiteitsbibliotheek van Hamburg en in november 1998 voor het eerst opgenomen door Boston Baroque o.l.v. Martin Pearlman. Deze ontdekking was een sensatie, onder meer omdat de opera een aantal belangrijke parallellen vertoonde met Mozarts “Zauberflöte”, die een jaar later in première ging. “De Steen der Wijzen” bevat ook motieven uit de sprookjescollectie “Dschinnistan” van Christoph Martin Wieland en de vijf componisten waren ook allen, zij het als componist, librettist (Schikaneder), zanger (Benedikt Schack als Tamino, Franz Xaver Gerl als Sarastro en Emanuel Schikaneder als Papageno), of als dirigent (Henneberg), betrokken bij de première van Mozarts “Zauberflöte”.

Urban Schikaneder (de broer van Emanuel Schikaneder), Sadik in “De steen der wijzen” was de eerste priester, Johann Michael Kistler, Nadir in de Steen der Wijzen, tweede priester in De Zauberflöte, Anna Gottlieb, Nadine in “De steen”, Pamina, en Barbara Gerl (de vrouw van Franz Xaver Gerl), Lubanara in de Steen der Wijzen, was Papagena. Daarenboven waren er ook heel veel opvallende, muzikale overeenkomsten tussen de delen van De Steen der Wijzen, die niet door Mozart werden gecomponeerd en “Die Zauberflöte”.

De Duits-Roemeense bariton Konstantin Krimmel (°1993) begon zijn muzikale opleiding als lid van het jongenskoor van de Sankt Georg Kirche (foto) in Ulm en zong 16 jaar bij hen. Hij studeerde in 2014 af aan de Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Stuttgart en studeerde zang bij professor Teru Yoshihara. Hij ontving beurzen van de Walter en Charlotte Hamel Foundation en de Ulm Richard Wagner Society. Hij heeft actief deelgenomen aan masterclasses gegeven door Brigitte Fassbaender, Margreet Honig, Noelle Turner en Thomas Heyer en kreeg muzikaal advies van Julian Prégardien. Konstantin Krimmel won de eerste prijs en de publieksprijs op de Duitse nationale muziekwedstrijd (Deutscher Musikwettbewerb) in 2019.

Hij won ook de eerste prijs en de publieksprijs op de 1e internationale Helmut Deutsch Lied-wedstrijd in 2019 en de eerste prijzen op de 1e internationale Haydn Competitie voor klassiek lied en aria in Rohrau in 2018, en op de Rising Stars Grand Prix International Music Competition in Berlijn in 2018 (in de categorie Lied Duo met Doriana Tchakarova). Hij won ook de 2e prijs op de International Voice Competition “Das Lied” in Heidelberg in 2019, en op de Gian Battista Viotti International Music Competition in 2018. Hij won de 3e prijs op de National Voice Competition (Bundeswettbewerb Gesang) in Berlijn in 2018, en op de International DEBUT Klassik Voice Competition.

Tracklist:

Benedikt Schack / Wolfgang Amadeus Mozart / Franz Xaver Gerl / Johann Baptist Henneberg: Der Stein der Weisen oder die Zauberinsel-Ouvertüre; Air “Alle Wetter! O ihr Götter” & Air “Den Mädchen trauet nicht zu viel” (“Der Stein der Weisen oder die Zauberinsel”)

Wolfgang Amadeus Mozart: Der Vogelfänger bin ich ja (“Die Zauberflöte”)

Peter von Winter: Nun adieu ich reis, ihr Schätzchen (“Der Zauberflöte zweyter Teil”)

Paul Wranitzky: Air “Bei soviel Reizen spröde sein & Air “Einmal in meinem achten Jahr” (“Oberon – König der Elfen”)

Antonio Salieri: La Grotta di Trofonio-Ouvertüre; Air “Da una Fonte Istesso” & Air “Il tuo sposo e assai brioso” (“La Grotta di Trofonio”)

Joseph Haydn: Orpheus & Eurydike-Ouvertüre; Air “Il pensier sta negli oggetti” & Air “Chi spira e non spera” (“Orpheus & Eurydike”); Air “Mille lampi d’accese faville” & Air “Temerario!” (“Orlando paladino”)

Christoph Willibald Gluck: Reigen seliger Geister (“Orpheus & Eurydike”)

Zauberoper Mozart haydn Salieri Konstantin Krimmel Hofkapelle München Rüdiger Lotter cd Alpha 892

https://www.stretto.be/2021/03/11/handel-brockes-passion-door-sandrine-piau-stuart-jackson-en-konstantin-krimmel-en-arcangelo-o-l-v-jonathan-cohen-op-het-label-alpha-magnifiek/