De ensembles Polyharmonique en Concerto Imperiale, onder leiding van Alexander Schneider en Fabien Moulaert, putten voor hun opname van een avondvesper in de kathedraal van Luik uit werken van componisten rond Lambert de Sayve, componisten die elk een band hadden met Luik.

Het belang en de impact van de muziekcultuur in het voormalig prinsbisdom Luik geraakte na de Franse revolutie in de vergetelheid. Daar kwam verandering in toen de onderzoekers Eugene Schreurs en Philippe Vendrix, vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw via musicologisch onderzoek, meermaals de aandacht vestigden op het bijzonder karakter van de Luikse muziekcultuur van voor de Franse revolutie. Zij effenden het pad voor verder onderzoek naar de uitvoeringspraktijk van (her) ontdekte manuscripten en partituren.

In de 17^de eeuw was de stad Luik, als “cité épiscopale”, nl. de hoofdstad van een enorm prinsbisdom en van een vorstendom binnen het Heilig Roomse Rijk. Vanwege de imposante kathedraal, de zeven collegiale kerken, ongeveer dertig parochiekerken en haar talloze abdijen en kloosters, werd Luik omschreven als een ‘priesterparadijs’. Deze opname is gewijd aan twee manuscripten met polyfoon repertoire dat gebruikt werd in Luik in de eerste helft van de 17^de eeuw, het “Grand Livre de Choeur de Saint-Lambert” (1645) en het” Livre D’Orgue Des Frères Croisiers” of “Liber Fratrum Cruciferorum Leodiensium” (1617).

Vijf polyfone composities van Lambert de Sayve (1549-1614) worden afgewisseld met gregoriaans (plainchant) en met vocale en instrumentale werken van Andrea Gabrieli (1510-1586), Gilles Henri Hayne (1590-1650), Matthieu Rosmarin (1575-1647), Lambert Coolen (1585-1654), Peter Philips (1561-1628), Henri de Remouchamps (1585-1639), Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) en Leonard de Hodemont (1575-1636). Henri de Remouchamps was organist en Léonard de Hodemont was kapelmeester van de Sint-Lambertuskathedraal (cathédrale Notre-Dame-et-Saint-Lambert), gewijd aan de heilige Lambertus van Maastricht, in Luik. De kathedraal was toen de hoofdkerk van het prinsbisdom Luik. Vlak naast de kathedraal stond het Paleis van de Prins-bisschoppen, het “Palais des princes-évêques”, dat nu het Luiks gerechtsgebouw is. Henri de Remouchamps was trouwens ook koorleider en cantor van de toen nog collegiale Sint-Pauluskerk in Luik, die meer dan 160 jaar later tot nieuwe kathedraal van het bisdom werd verheven, en Léonard (Collet) de Hodemont was de leraar van o.a. Henry Du Mont (1610-1684), de latere kapelmeester van koning Lodewijk XIV van Frankrijk!

Het “Grand Livre de Choeur de Saint-Lambert” bevat Luikse motetten uit de eerste helft van de 17^de eeuw. Dit koorboek, in opdracht van Jean Larastz (La Rast) voor het kathedraalkapittel samengesteld, bundelt composities van Lambert Coolen, Léonard de Hodemont, Lambert Pietkin, Gilles Henri Hayne, Henri Remouchant en Daniel Raymundi. De 5- en 8-stemmige motetten die in het Grand Livre zijn verzameld zijn, met uitzondering van Gilles Hayne, van de hand van componisten die allemaal actief waren in de kathedraal. Gilles Hayne begon als koorknaap in de Sint-Lambertuskathedraal, maar werd kanunnik in de abdij van de Sint-Janskerk (Collégiale Saint-Jean-en-l’isle) in Luik. In de 14^de -en 15^de eeuw waren er trouwens reeds enkele componisten van de Franco-Vlaamse School als kanunnik aangesteld (o.a. Johannes Ciconia, Johannes de Limburgia en Johannes Brassart). De hier opgenomen motetten illustreren de ritus ter ere van de beschermheilige van het bisdom, bisschop Lambert en andere devoties in en voor Luik.

In navolging van de traditie, wisselen de Vespers op deze cd af met psalmen en antifonen en eindigen met een Magnificat met een bijzonder rijke, tonale textuur. Sayve’s Magnificat voor dubbelkoor, bewaard in de nationale bibliotheek in Ljubljana, is hier overigens voor de eerste keer opgenomen. Op basis van bestaande bronnen van componisten die allemaal een band hadden met Luik, bieden het Ensemble Polyharmonique onder leiding van Alexander Schneider, en het instrumentaal ensemble, Concerto Imperiale, onder leiding van Fabien Moulaert, hier een programma dat opmerkelijk is vanwege zijn grote stilistische en muzikale samenhang. In het bijbehorend boekje leest u (o.a. in het Nederlands), een heel verrijkende tekst met veelal onbekende maar heel interessante, verrijkende achtergrondinformatie. Warm aanbevolen.

Tracklist:

Lambert de Savye: Laetatus sum in his a 8; Nisi Dominus a 8; Lauda, Ierusalem, Dominum a 8; O admirabile commercium; Magnificat a 8

Andrea Gabrieli: Toccata

Gilles Hayne: Ave Maria

Matthieu Rosmarin: Dixit Dominus a 8

Lambert Coolen: O gloriosa mater; O dulcissima mater a 8; Ecce panis angelorum a 8; Tantum ergo

Peter Philips: Fantasia

Henri de Remouchamps: Salve matrona nobilissima Anna

Jan Pieterszoon Sweelinck: Echo

Leonard de Hodemont: Salve Regina a 8

Plainchant: Deus in adjutorium; In odorem; Cum essem parvula; Speciosa facta es; Beata mater; Dignare me; Beatam me; Concede nos famulos; Benedicamus Domino

Lambert de Sayve Ad Vesperas Ensemble Polyharmonique, Alexander Schneider direction Concerto Imperiale, Fabien Moulaert direction cd Musique en Wallonie MEW2201