De familie Bach staat bekend als de meest muzikale in de geschiedenis van de westerse muziek. Deze nieuwe cd op het befaamd label, Pan Classics, presenteert een gevarieerde bloemlezing van fluitmuziek van Johann Sebastian en zijn vier componerende zonen, Wilhelm Friedemann, Carl Phillip Emanuel, Johann Christoph Friedrich en Johann Christian, gespeeld op een historische traverso. Als introductie, de 2de orkestsuite van vader.
De Bachs, de Erfurter Linie en de Arnstädter Linie, waren een muzikaal heel getalenteerde familie. In Thüringen werd de naam Bach zelfs synoniem voor musicus. Bach en zijn twee oudste zoons, de componisten Philipp Emanuel en Wilhelm Friedemann, uit zijn eerste huwelijk met Maria Barbara, waren uitstekende violisten. De schoonzoon Johann Christoph Altnickol (1720-1759) uit het markgraafschap Opper-Lausitz gehuwd met Elisabeth Juliane Friederica, een dochter uit Bachs tweede huwelijk, speelde cello en contrabas, Anna Magdalena en haar oudste stiefdochter Catharina Dorothea zongen, en de jonge kinderen uit Bachs tweede huwelijk, o.a. Johann Christoph Friedrich (de “Bückeburger Bach”) en Johann Christian, (de “Milanese” of “Londense” Bach), speelden makkelijke stukken op de verschillende instrumenten van hun vader.
De orkestsuite, soms eenvoudig ‘ouverture’ genoemd vanwege de imposante afmeting van het openingsdeel, genoot in het begin van de 18de eeuw grote populariteit, vooral in Midden-Duitsland. Bach had het genre in zijn jeugd ontdekt en gecultiveerd tot zijn late periode in Leipzig. De belangrijkste bronnen voor de suites zijn kopieën uit de periode in Leipzig, sommige geschreven en gecorrigeerd door Bach zelf. Aangenomen wordt dat de tweede en derde suites in Leipzig zijn gecomponeerd. Van de tweede suite zijn de uitgeschreven partijen (met een autograaf voor de fluit- en altvioolpartijen) gedateerd op 1738/39, en daarmee de laatst gecomponeerde suite van Bach. Van de derde suite bestaan uitgeschreven partijen die op 1730 zijn gedateerd, en die in een verzameling zijn opgenomen met twee suites voor kleiner ensemble van Johann Bernhard Bach. Bach schreef zelf de partijen uit voor de eerste viool en het basso continuo, de rest werd uitgeschreven door zijn zoon Philipp Emanuel en zijn leerling Johann Ludwig Krebs.
In de 18de eeuw componeerde elke componist van naam en faam voor de traverso of dwarsfluit, denk maar aan Vivaldi, maar ook aan Telemann en Händel, en Johann Sebastian Bach, die de gelegenheid had om de fluitist Joachim Quantz verschillende keren te ontmoeten. Ook Bachs fluitcomposities behoorden tot de muzikale hoogtepunten van zijn tijd, niet alleen vanwege hun contrapuntische inhoud, maar ook vanwege de enorme technische eisen die hij stelde aan de fluitist. In sommige gevallen, overschreed Bach zelfs bijna de grenzen van de mogelijkheden van het instrument, maakte hij gebruik van het volledig toonbereik van het instrument en leidde hij de dwarsfluit zelfs naar veraf gelegen toonaarden.
Het jong, Leuvens ensemble voor oude muziek Musica Gloria kreeg lovende kritieken voor zijn debuut-cd op het Pan Classics-label. Toen stond de hobo centraal in het programma, deze keer mag de uitstekende fluitist van het ensemble, Beniamino Paganini, zijn stempel drukken. De cd is een gevarieerde bloemlezing van fluitmuziek van Bachs componerende zonen, waarbij elk stuk, ondanks de familiebanden, typische compositorische kenmerken van elk van hen vertoont.
Beniamino Paganini (1994) is een gepassioneerd traversospeler, klavecinist, ensembleleider en muziekdocent. De Belgische muziekpers heeft hem uitgeroepen tot Jonge Musicus van het Jaar 2020. Hij behaalde zijn masterdiploma’s traverso (2016), klavecimbel (2017) en Maestro al Cembalo (2019) en bachelor musicologie (2018), allemaal met grote onderscheiding. Beniamino is oprichter en samen met Nele Vertommen artistiek leider van Musica Gloria.
Musica Gloria is een jong en bruisend professioneel ensemble voor oude muziek dat internationale topkwaliteit nastreeft. Door de jaren heen heeft Musica Gloria een solide basis opgebouwd met als missie luisteraars te ontroeren met liefdevolle, levendige, kleurrijke en historisch geïnformeerde uitvoeringen, op (kopieën van) historische instrumenten. Het ensemble schuwt bekende meesterwerken niet en speelt ook graag onterecht onbekende composities. Musica Gloria trad op voor organisaties als Klara, BOZAR, AMUZ, MAfestival, Musica Antica en Concertgebouw Brugge.
Tracklist:
Johann Sebastian Bach: Orchestersuite Nr. 2
Wilhelm Friedemann Bach: Flötensonate e-moll
Carl Philipp Emanuel Bach: Flötenkonzert Wq. 169
Johann Christoph Friedrich Bach: Trio für Flöte, Viola & Bc e-moll
Johann Christian Bach: Quintett für Flöte, Oboe, Violine, Viola & Bc D-Dur op. 11 Nr. 6
The Bachs & The Flute Beniamino Paganini (traverso) Musica Gloria cd Pan Classics PC10441