Onder leiding van Michael Hofstetter, die sinds vorige zomer de eerste gastdirigent van het koor is, presenteert het Tölzer Knabenchor voor het eerst op het label Christophorus, een cd met motetten uit de 17de -en 18de eeuw van 5 leden van de Bach-familie. Op het programma staan motetten van Johann Bach (1604-1673), Johann Michael Bach (1648-1694), Johann Christoph Bach (1642-1703), Johann Ludwig Bach (1677-1731) en Johann Sebastian Bach (1685-1750).
Johann Bach, de eerste en dus oudste musicus van de beroemde Bach-familie, was een oudoom van Johann Sebastian Bach. Hij werd geboren in Wechmar en was een broer van Christoph en Heinrich Bach. In 1635 werd hij organist in Schweinfurt en vervolgens vestigde hij zich als organist te Erfurt. Hij huwde twee maal en zijn kinderen maakten allemaal als stadsmuzikant, dirigent of kerkorganist, een carrière in de muziek. Johann Michael Bach, de vader van Maria Barbara Bach (1684-1720), de eerste vrouw van Johann Sebastian Bach en een verre bloedverwant van hem, werd, net als zijn broer Johann Christoph Bach (1642-1703), in de familie Bach zeer gerespecteerd om zijn muzikale kwaliteiten. In Gehren was hij instrumentbouwer en bekleedde hij de positie van stadsorganist en ambtenaar. Zijn broer, Johann Christoph Bach, was samen met Johann Sebastian, Johann Christian en Carl Philipp Emanuel Bach, één van de beroemdste componisten uit de componistenfamilie Bach. Hij was organist in Arnstadt, Eisenach en Ohrdruf. De violist, 
Johann Ludwig Bach (foto), de oudste zoon van Johann Jacob Bach, volgde het Gymnasium van Gotha maar verbleef het grootste deel van zijn leven in Meiningen, waar hij achtereenvolgens hofmusicus (1699), cantor (1703) en kapelmeester (1711) was, en vanwaar zijn bijnaam, de “Meininger Bach”.
Sebastian Bachs motetten waren de eerste werken die nog voor de Bach-revival door de heruitvoering van de “Matthäus Passion” in 1829, de ononderbroken traditie van de Bach renaissance inluidden. En dit ook omdat ze niet enkel voor de eredienst, maar voor een vroege, burgerlijke cultuur waren gecomponeerd. Bachs Motetten zijn monumenten van de laat barok en bieden grote artistieke en technische uitdagingen voor de uitvoerders. De motetten voor vijfstemmig koor en voor dubbelkoor, gecomponeerd in de eerste jaren van Bach in Leipzig, vormden een eigen groep werken die zich onderscheidde van zijn andere religieuze muziek. Ze waren niet bedoeld voor de reguliere kerkliturgie, maar voor privé-begrafenisdiensten. Daarom werden ze op maat gemaakt volgens de wensen van de opdrachtgever en de eigen ideeën van Bach. Samen, en in tegenstelling tot de “moderne” cantates, hadden ze een eerder conservatieve tendens en stonden ze in de traditie van de waardige, oude, vocale polyfonie, die zijn hoogtepunt bereikte in de 16de eeuw. Vijf van de zes bestaande motetten zijn in opdracht gemaakt, alleen BWV 225 lijkt voor een andere gelegenheid gecomponeerd te zijn.
Het waren Kantoren-Motette met een 4-stemmig deel voor de Bijbelse tekst en een contrapuntisch deel dat het koraaldeel bevatte. Het refrein werd niet gedragen door een orkest, maar door een eenvoudige instrumentale begeleiding met basso continuo. Bach had in 1730 aangegeven dat “zu jeweden musicalischen Chor…wenigstens 3 Sopranisten, 3 Altisten (dat wil zeggen falset zingende mannenstemmen), 3 Tenoristen und eben so viel Bassisten (gehören), damit, so etwa einer unpaß wird, wenigstens eine 2 chörigte Motette gesungen werden kann”. Dit impliceert dat de werken door solozangers werden uitgevoerd. Om de klank van het koor te verbeteren, versterkte Bach de baslijn met een basso continuo. Tijdens de uitvoeringen in de kerk werd elke stem met een instrument verdubbeld die met de zang meespeelde (‘colla parte’).
Om het ontbrekend orkest te compenseren, waren de vocale partijen ingewikkelder en gedetailleerder dan gebruikelijk. Daarenboven werden in een kleine ruimte alle mogelijke technieken, contrapuntisch en concertovorm, meerstemmig koor en dubbelkoor gebruikt. Met op het eerste gezicht eerder bescheiden middelen, creëerde de geniale vakman Bach, even belangrijke, waardevolle en expressieve muziek als in zijn grootschalige werken.
Tracklist:
Johann Bach:
Unser Leben ist ein Schatten
Sei nun wieder zufrieden, meine Seele
Johann Michael Bach: Halt, was Du hast; Nun hab ich überwunden
Johann Christoph Bach: Herr, nun lässest Du Deinen Diener
Johann Ludwig Bach: Unsere Trübsal
Johann Sebastian Bach: Lobet den Herrn alle Heiden BWV 230
Bach Motetten Johann Johann Michael Johann Christoph Johann Ludwig Johann Sebastian Tölzer Knabenchor Michael Hofstetter cd Christophorus CHR 77467