Gezien zijn eerste twee opnamen voor Alpha (“The Tempest” (Diapason d ‘Or) en “Azahar” (Choc de Classica)), zijn herzieningen van het repertoire, en het naast elkaar plaatsen van muziek in verschillende stijlen en uit verschillende perioden, heeft Simon-Pierre Bestion zich inmiddels met zijn ensemble “La Tempête”, op de hedendaagse muziekscene gevestigd als één van de meest creatieve vertolkers. Hier biedt hij met de Libanese zanger gespecialiseerd in Byzantijns gezang, in de rol van de evangelist, een radicaal nieuwe kijk op de vurige mystiek van deze muziek vol vitaliteit en warmte.
In 1623, toen de Dertigjarige oorlog woedde, werd Europa verscheurd door de confrontatie tussen protestantse en katholieke volken. Schütz en Schein, goede vrienden met een diepgeworteld luthers geloof, waren grondig in overeenstemming met de geest van hun tijd toen ze deze werken, doordrenkt met soberheid en nederigheid componeerden. Toch werden deze twee grote geesten nog steeds gedreven door een brandende passie, paradoxaal genoeg heel erg gehecht aan de Italiaanse stijl, wat hier heel duidelijk te horen is.
Sedert de invoering van de Lutherse Reformatie 1539 in Leipzig, speelden in het Leipzig van die dagen vier Stadtpfeifer en drei Kunstgeiger. De pfeifers bespeelden de zink, dulciaan, cornet, fagot, Posaunen (trombones dus, maar toen nog sackbut) en trompet. Men vond de klank van de zink trouwens het blaasinstrument dat het best leek op de menselijke stem.
Johann Hermann Schein (1586-1630) was van 1616 tot 1630 cantor in Leipzig in opvolging van de geleerde Sethus Calvisius, die ook astronoom en wiskundige was. De cd geeft een mooi beeld van de Lutherse, devote, introspectieve spiritualiteit aan de vooravond van het Maniërisme, die hoofdzakelijk bestond uit de dialectische natuur van het Luthers geloof, zijnde “Gesetz und Evangelium”, “Sünde und Gnade” en “Verdammnis und Erlösung”. Hier staat de “Auferstehung” (Verrijzenis) centraal.
De verbinding van “lutherische Innerlichkeit” met Italiaanse affectiviteit, leverde vanuit de muzikale contemplatie rond “Seelenpein als Urquelle”, de gevoelsvolle “musica poetica” op. Voorbeelden daarvan zijn bewaard in twee verzamelingen van onschatbare waarde, de “Sammlung Bokemeyer” (naar Heinrich Bokemeyer (1679-1751)) en de “Sammlung Düben” (naar Gustav Düben (ca.1628-1690) in Uppsala. In Scheins “Cymbalum Sionium” uit 1615, in zijn “Banchetto musicale” uit 1617, en in zijn “Opella nova” uit 1618, zijn in zijn koralen, beïnvloed door de monodische stijl van de Concerti ecclesiastici van Lodovico da Viadana, treffende voorbeelden te vinden van de balans die hij zocht tussen Generalbass (continuo), dissonanten en uitgesproken chromatiek, die de grenzen van de “ungleich temperierter Stimmung” aftastte. Zijn lamento “Ich will schweigen”, gecomponeerd voor het overlijden van Dorothea Maria, Herzogin von Sachsen Weimar, is daarvan een treffend voorbeeld.
Simon-Pierre Bestion (foto) koos het werk van Schütz als leidraad en confronteerde het met muziek van Schein. Verdeeld over 21 Tracks worden fragmenten uit de “Historia der Auferstehung Jesu Christi”, op. 3, SWV 50 van Heinrich Schütz, afgewisseld met prachtige madrigalen uit “Israelis Brünlein” van Johann Hermann Schein. De composities worden aan elkaar geregen door instrumentale overgangen, gecomponeerd door Bestion. Door de prachtige expressiviteit van zijn muziek en de teksten die uit het Oude Testament komen, fungeren Scheins “Fonteinen van Israël” als interpunctie en ademhaling. Van de zesentwintig madrigalen in deze verzameling, heeft Bestion er negen uitgekozen. De zang, rijk aan psalmodie en melismen, naar de Gregoriaanse traditie, bracht hem op het idee om een evangelist uit de Byzantijnse traditie te kiezen als verteller over de verrijzenis.
Georges Abdallah is een Libanese zanger met een “Byzantijnse” vocale traditie. De cultuur en muzikale vorming, gekoppeld aan een voorouderlijke christelijke ritus in het Midden-Oosten, lag dicht bij onze eigen Europese muzikale wortels. “Hij zingt met ornamenten die niets te maken hebben met de muziek van Schütz, maar die een herinnering oproepen aan de oorsprong onze westerse muziek, geërfd van het Gregoriaans, incluis de hypnotiserende kant van zijn recitatie”, aldus Bestion. “Met de keuze van een Byzantijnse zanger voor de rol van de verteller had ik de intentie om alle spiritualiteit, alle magie van het verhaal te benadrukken”. Samengevat, biedt de cd een uiterst originele en zeer persoonlijke herinterpretatie van twee Duitse barokwerken, beïnvloed door Italiaanse muziek, in een oosters kleedje. De uitvoerders zijn Claire Lefilliâtre (sopraan), Fiona McGown (mezzo-sopraan), Vincent Lièvre-Picard (tenor), Sébastien Obrecht (tenor), Lisandro Nesis (tenor), Victor Sicard (bas-bariton) en Georges Abdallah (vocals), begeleid door een al even magnifiek klinkend, rijk historisch instrumentarium. Een ontzettend, ontzettend mooie cd. Warm aanbevolen.
SCHÜTZ SCHEIN LARMES DE RÉSURRECTION LA TEMPÊTE Simon-Pierre Bestion cd Collection Château de Versailles ALPHA394
