Na het opnemen van de Sonates voor viool en piano van Ludwig van Beethoven, een drieluik dat talloze prijzen won, zetten Andrew Wan en Charles Richard-Hamelin hun vruchtbare samenwerking verder met de opname van complete sonates voor viool en piano van Robert Schumann. Een perfecte samenwerking, die ontstaan is tussen de concertmeester van het Montreal Symphony Orchestra en de pianist, die in 2015, de zilveren medaille won op de Frédéric Chopin Internationale Pianowedstrijd.
De naam Robert Schumann wordt over het algemeen gelieerd aan pianomuziek, aan liederen en aan Clara, geboren Wieck, zijn vrouw en talentvolle pianiste, met wie hij een tumultueuze relatie had. Maar, het leven van Schumann werd vaak vertroebeld door perioden van depressie en emotionele beroering, en wel in die mate dat hij de laatste twee jaar van zijn leven doorgebracht in een inrichting, gekweld door opwellingen van paranoia en waanzin, gecombineerd met geheugenverlies. Ondanks of misschien wel dankzij zijn turbulente, emotionele toestand, is Schumann erin geslaagd om honderden composities te voltooien, variërend van grootse orkestwerken tot intieme liederen en zelfs een volwaardige opera. Robert Schumann was in veel opzichten typerend voor de tijd waarin hij leefde.
Hij combineerde in zijn muziek een aantal van de belangrijkste kenmerken van de romantiek, zoals hij dat deed in zijn leven. Schumanns literaire gevoeligheid was uitzonderlijk ontvankelijk voor de ideeën en de wereld van fantasieën en sprookjes. Zijn poëtische “Hausmusik” voor huishoudelijke consumptie, vertegenwoordigde een beweging van de uiterlijke naar de innerlijke gevoelswereld. Schumann was een meester van de uitgesproken intieme, romantische dichterlijkheid. Ondanks zijn wrok dat Clara’s populariteit als pianiste zijn eigen bekendheid als componist overtrof, slaagde Schumann erin om zijn gefrustreerde emoties in compositorische productiviteit te veranderen.
De drie sonates voor viool en piano werden alle gecomponeerd tussen 1851 en 1853. Ze hebben – vooral nr. 3 – tot op zekere hoogte geleden onder dezelfde verwaarlozing en onbegrip die het lot is geweest van andere werken uit deze periode in het leven van de componist, slechts een paar jaar voor hij overleed in een psychiatrische inrichting. In dezelfde jaren zagen een aantal andere werken voor viool het licht, waaronder het Vioolconcert en de Fantasie voor viool en orkest. De concertante werken zijn geschreven voor de violist Joseph Joachim, maar wellicht was het een brief van Ferdinand David, concertmeester van het Gewandhausorchester Leipzig, die de aanzet gaf tot het componeren van kamermuziekwerken voor viool, “waarom schrijf je niet iets voor viool en piano? … Hoe prachtig zou het zijn als je zoiets zou kunnen schrijven, dat je vrouw en ik voor je zouden kunnen spelen.”
Schumanns eerste Vioolsonate op.105 bv., brandend van inspiratie, drukte de innerlijke spanning van de componist uit, bewegend tussen de gedrevenheid en de twijfel die hij samenvatte in de twee literaire archetypen, Florestan en Eusebius. Alle drie vioolsonates dateren uit de jaren kort voor zijn ineenstorting, zelfmoordpoging en daaropvolgende opname in het gesticht in Endenich, waar hij zijn laatste dagen doorbracht, beroofd van het gezelschap van zijn geliefde Clara. Het eerste privé-optreden was in oktober 1851 door Clara Schumann en Wilhelm Joseph von Wasielewski (foto). Robert Schumann had nl. in 1850, Wasielewski aangesteld als concertmeester van de Düsseldorfse Musikverein. Hij ontwikkelde al snel een sterke band met de Schumanns en speelde kamermuziek met hen in het openbaar en privé. De sonate kreeg uiteindelijk zijn officiële première door Clara Schumann en Ferdinand David in maart 1852.
Niet echt tevreden over deze eerste Sonate en ondanks zijn fragiele psychische toestand, vond Schumann toch nog de creatieve energie om in een zeer korte tijd, opnieuw een gepassioneerd kamermuziekwerk te voltooien. Net als in de eerste sonate werden in de tweede sonate, de koortsachtige expressieve en introverte taal, een rusteloze uitdrukking, zelfs in de langzame beweging, waar de viool en de piano onophoudelijk en obsessief met elkaar converseren. Dit gold des te meer voor de dicht polyfone derde sonate, die misschien meer dan de vorige twee, de demonen van Schumann onthulde. Door beiden gespeeld met volledige toewijding in een fantasierijke en improvisatorische stijl met poëtische lenigheid, precisie, zilverachtige zuiverheid en tonale helderheid, trouw aan Schumanns fantasie en romantische geest, is deze opname een meerwaarde voor de Schumann discografie. Warm aanbevolen.
Andreas Wan (1983) studeerde af aan de Juilliard School met Bachelor of Music, Master of Music en het Artist Diploma en is momenteel lid van het New Orford String Quartet, Associate Professor of Violin aan de Schulich School of Music aan McGill University en artistiek directeur van de Prince Edward County Chamber Music Festival. In 2008, werd hij benoemd tot concertmeester van het Orchestre Symphonique de Montréal (OSM) en in 2019, won hij de Deeltijdonderwijsprijs aan de Schulich School of Music. Als solist trad hij wereldwijd op. Zijn discografie omvat Grammy-genomineerde en Juno, Felix en Opus bekroonde releases op de labels, Analekta, Onyx, Bridge en Naxos, met de Seattle Chamber Music Society, New York’s Metropolis Ensemble, Charles Richard-Hamelin en het New Orford String Quartet.
In het najaar van 2015, bracht hij een live-opname uit van alle drie vioolconcerti van Saint-Saëns met de OSM en Kent Nagano voor het Analekta-label, met lovende kritieken. Zijn recente live-album met werken voor viool en orkest van Bernstein, Moussa en Ginastera met Nagano en de OSM, won in 2021 de Juno-prijs voor beste klassieke opname voor groot ensemble. Andrew Wan speelt op een Michel’Angelo Bergonzi-viool uit 1744, geleend van de David Sela Collection, met een Dominique Peccatte-boog uit 1860 van Canimex.
Charles Richard-Hamelin, geboren in Lanaudière, Quebec, Canada, kreeg zijn eerste pianolessen van zijn beroemde vader, de pianist, Marc-André Hamelin (1961). Hij studeerde aan de McGill University, waar hij in 2011, zijn bachelor behaalde, en voltooide in 2013, zijn master aan de Yale School of Music. In 2014 won hij de tweede prijs op de Montreal International Musical Competition en de derde prijs op de Seoul International Music Competition in Zuid-Korea. Het jaar daarop nam hij deel aan de XVII International Chopin Piano Competition (Warschau , 2015), waar hij de zilveren medaille en de Krystian Zimerman-prijs voor de beste uitvoering van een sonate ontving.
Na die wedstrijd toerde Richard-Hamelin door Canada met voornamelijk werken van Chopin. In 2016, won hij de Choquette-Symcox Award, uitgereikt door JM Canada Foundation en Jeunesses Musicales Canada, vergezeld van een excellentiebeurs, en nam deel aan een Jeunesses Musicales Canada-tournee in Quebec en Ontario. In 2018, brachten Richard-Hamelin en Andrew Wan een album uit, Beethoven: Violin Sonatas Nos. 6, 7 & 8, dat in 2019, genomineerd werd voor een Juno Award als Klassiek album van het jaar. In februari 2019 gaf hij een solo-optreden in de Koerner Hall in Toronto. Dit optreden werd opgenomen door CBC Radio 2.
Schumann The Three Violin Sonatas Andrew Wan Charles Richard-Hamelin cd Analekta AN29003