Het clavichord, een huisinstrument, deed in Bachs tijd, zijn intrede deed in de kamermuziek. Naast het klavecimbel en huisorgel, speelde het een belangrijke rol. Het klavichord leidde na zijn hoogtijdagen rond het midden van de 18de eeuw, echter een duister bestaan. Zijn eenvoudige constructie, waarbij door het indrukken van een toets, een kleine metalen pin, een tangent, de snaar in trilling bracht, creëerde het een unieke klank. Behalve het orgel was het trouwens hét favoriet instrument van Johann Sebastian Bach, die er veel van zijn werken aan en voor componeerde.

Na zijn baanbrekende opname van enkele van Johann Sebastian Bachs belangrijkste klavierwerken wendt András Schiff, een van de grote Bach-vertolkers van onze tijd, zich tot het favoriet instrument van de componist. Volgens Schiff is de klank van het klavichord een uitnodiging tot “een nieuwe wereld, een stille oase in onze rumoerige, rusteloze tijden. Dankzij het clavichord speel en hoor ik Bach nu anders. Als intiem en persoonlijk instrument – een zeer zachtaardig wezen, ideaal om alleen voor zichzelf te spelen – kan het ook”, zoals Schiff opmerkt, “een veeleisende en meedogenloze ‘leraar’ zijn. Op het klavichord hebben we alleen onze vingers tot onze beschikking, zij moeten de muziek produceren met de fijnste gradaties van aanslag”.

De vroege pianowerken staan hier centraal en brengen ons dichter bij de klanken van Bachs tijd en de cantabile kunst van het klavichord. Het programma opent met het Capriccio sopra la lontananza del fratro dilettissmo, gaat door met de 2-stemmige Inventies en 3-stemmige Sinfonias, en eindigt met een uitstekende interpretatie van de Chromatische Fantasie en Fuga BWV 903. Het historisch instrument dat voor de opname werd gebruikt, werd in 2003 gebouwd door Joris Potvlieghe en is een replica van een Jacob Specken-clavichord uit 1743. De dubbel cd werd opgenomen in de Kamermuziekzaal van het Beethovenhuis in Bonn.

Sir András Schiff werd in 1953 in Boedapest geboren en neemt sinds eind jaren ’90 op voor ECM. Naast zijn veelgeprezen opnames van Beethovens 32 pianosonates en de Diabelli variaties, Bachs Goldbergvariaties en het Wohltemperierte Klavier, bevat zijn ECM-discografie werken van Schumann, Janáček en vooral Franz Schubert, wiens sonates en pianostukken hij heeft opgenomen op historische instrumenten. Sir András Schiff werd geboren in een joods gezin, als het enig kind van twee overlevenden van de Holocaust. Hij begon met pianoles op vijfjarige leeftijd en studeerde aan de Franz Liszt Academie voor Muziek in Boedapest bij Elisabeth Vadász, en daarna bij Pál Kadosa en Ferenc Rados. Onder zijn klasgenoten waren de beroemde pianisten Zoltán Kocsis en Dezső Ránki. Gelijktijdig met zijn studie in Boedapest, studeerde hij tijdens de zomer ook bij Tatiana Nikolayeva en Bella Davidovich aan de Hochschule für Musik Franz Liszt in Weimar.

Daarna studeerde hij in Londen bij George Malcolm, een pionier in het spelen op historische klavierinstrumenten. Schiff maakte met Malcolm zelfs een opname van vierhandige klaviermuziek van Mozart op een pianoforte dat ooit van Mozart zelf was! Schiff studeerde ook piano en kamermuziek bij György Kurtág. Hij was in 1974, de vierde prijswinnaar op de Tchaikovsky International Piano Competition, en in 1975 won hij de derde prijs op de International Pianoforte Competition in Leeds. Hij emigreerde vanuit Hongarije in 1979, maar kon omwille van zijn lange afwezigheid om te toeren, niet voldoen aan de verblijfsvereisten voor Amerikaans staatsburgerschap . In 1987 werd hij Oostenrijks staatsburger en vestigde zich in Londen en in Salzburg.

Tracklist:

Capriccio BWV 992

Inventions, BWV 772-786

Four Duets BWV 802-805

Ricercar à 3 from “Das Musikalische Opfer” BWV 1079

Sinfonias BWV 787-801

Chromatic Fantasia and Fugue BWV 903

  J.S. Bach András Schiff Clavichord 2 cd ECM New Series 2635/36 485 79 18