Ooit waren de opnames van Amerikaanse orkesten voor Vox door “Elite Recordings”, legendarisch. Deze cd uitgave is de New 192 kHz/24 bit high definition van de originele, analoge master tapes van “Elite” uit 1980.
Van “Leonore” (1805) tot “Fidelio” (1814) waren er drie opeenvolgende versies van Beethovens enige opera. Beethovens enige opera, het Singspiel “Fidelio”, op een libretto van Joseph Sonnleithner (foto), gebaseerd op een Frans origineel, “Léonore, ou L’Amour conjugal” van Jean-Nicolas Bouilly (foto), werd voor het eerst uitgevoerd in Wenen in het Theater an der Wien in november 1805, een week na de bezetting van de stad door de troepen van Napoleon. De opera gaat over een politieke gevangene, Florestan, die door zijn vrouw Leonore, vermomt als jongen, (‘Fidelio’), in de gevangenis dienst doet, op het nippertje gered wordt.
De naam “Fidelio” werd in 1805 gebruikt om mogelijke verwarring met de opera’s over hetzelfde onderwerp door Paër en Gaveaux te vermijden. Ook Beethoven zelf gaf de voorkeur aan de titel Leonore, die werd gebruikt voor de herziene versie van 1806. Voor de uitvoering van 1814 maakte Beethoven met de hulp van Georg Friedrich Treitschke, directeur van het Theater an der Wien, aanzienlijke wijzigingen. Deze versie is een geaccepteerd onderdeel geworden van het modern operarepertoire, voorafgegaan door de Fidelio Overture, geschreven voor de versie van 1814. Het werd voor het eerst opgevoerd in het Kärntnertortheater in mei 1814, opnieuw onder de naam, “Fidelio”.
De première vond plaats op 20 november 1805 in het Theater an der Wien in Wenen, onder leiding van de componist. Bij deze uitvoering werd de ouverture Leonora nr. 2 in C-groot gespeeld. De eerste gereviseerde versie werd op 29 maart 1806 in hetzelfde theater voor het eerst uitgevoerd, opnieuw onder leiding van de componist, met de ouverture Leonora nr. 3 eveneens in C.
Van de vier bestaande ouvertures is de Leonore II van 1805, de modernste en de meest overtuigende. Ze is vooral overtuigend in die mate dat ze, vooruitlopend op het symfonisch gedicht, het drama muzikaal voorbereidt, en er op anticipeert. De melodische beweging die uit de langzame introductie daalt, symboliseert de afdaling van Florestan naar de kerker na zijn arrestatie. Daarom is het ook deze melodie, die voor het eerst te horen is in Akte III, die als het hoofdthema van de expositie dient. Na een complexe doorwerking komt het reddend trompetgeschal. De uitkomst van het drama verschijnt hier in de muzikale inhoud. Om die reden zou een re-expositie een dramatische interpretatie zijn vanuit een dramaturgisch oogpunt, wat Beethoven perfect begreep. In Leonore III, bedoeld voor de voorstelling van 1806, introduceerde hij een re-expositie en sneed hij de doorwerking sterk in, hoewel deze behoorlijk boeiend en muzikaal veeleisend was. Feit is dat Leonore II vanuit een formeel en expressief oogpunt, het meest gedurfde en boeiende drama vertegenwoordigde, en het meest consequente op dramatisch niveau.
“Die Ruinen von Athen” werd gecomponeerd om in 1812, de opening van het nieuw Duits theater in Pest te vieren. Opdrachtgever tot de bouw was Franz Joseph Karl, aartshertog van Oostenrijk. Gecomponeerd om het gelijknamig toneelstuk van August von Kotzebue te begeleiden, was de toneelmuziek substantieel genoeg om een soort Singspiel in één akte te zijn. Beethovens muziek bij “Die Weihe des Hauses” uit 1822 was een aanpassing van zijn eerder werk, “Die Ruinen Athen”, op 113 uit 1811. Ter gelegenheid van de heropening van het Josefstadt Theater (foto) in Wenen op 3 oktober 1822, paste de marine oorlogscommissaris Carl Meisl (1773-1853) (foto), het oorspronkelijk toneelstuk van August von Kotzebue (foto) aan. Meisl wijzigde de tekst zodat de bestaande muziek van Beethoven niet meer volledig overeenkwam met de nieuwe tekst en voegde de tekst “Wo sich die Pulse”, toe, waarvoor Beethoven nieuwe muziek schreef (WoO 98).
Beethoven bracht weinig verandering aan zijn bestaande “Begleitmusik, maar voegde een finaal koor toe met vioolsolo en ballet, (“Heil unserm König”), herzag een mars (op. 114), en componeerde een nieuwe ouverture (op. 124). Het was het eerste werk van Beethoven na zijn studie van Bach en Händel en werd daarom sterk door hen beïnvloed. Beethoven droeg de ouverture op aan de Russische Prins Nikolaus von Galitzin (foto). “Die Ruinen von Athen” met veel gesproken dialogen en monologen, had ook een aantrekkelijke aria, duetten en koren, en bevatte de beroemde, guitige Turkse Mars (“Marcia alla turca”). In zijn Zes variaties op een origineel thema, op. 76 uit 1809, gebruikte Beethoven de Turkse Mars als thema. Hoewel het onderwerp van het werk was geworteld in de Griekse mythologie, was het werk in werkelijkheid expliciet politiek van aard en vierde het de stad Pest als ‘het nieuwe Athene’.
De Pools-Amerikaanse dirigent en componist Stanisław Skrowaczewski (1923-2017) studeerde als kind piano en viool. Hij debuteerde op jonge leeftijd met een uitvoering van Beethovens derde pianoconcert, maar een blessure aan zijn hand beëindigde echter vroegtijdig zijn solocarrière. Na deze korte carrière als pianist legde hij zich toe op dirigeren, eerst in Polen (1946-1959), daarna in de Verenigde Staten. Hij studeerde compositie bij Nadia Boulanger in Parijs, won in 1956, de Santa Cecilia competitie (Fondazione musicale Santa Cecilia) voor dirigenten, en was van 1960 tot 1979, de legendarische dirigent van het Minneapolis Symphony Orchestra (nu het Minnesota Orchestra). Van 1984 tot 1992, was hij ook dirigent van het Hallé Orchestra in Manchester. Na de Tweede Wereldoorlog werd Skrowaczewski dirigent van de orkesten van Wrocław en Katowice, het Krakau Filharmonisch orkest en het Nationaal orkest Warschau. Op uitnodiging van George Szell dirigeerde Skrowaczewski zelfs enkele concerten met het Cleveland Orchestra. In 1960 verliet hij Polen en werd hij chef dirigent van het Minneapolis Symphony Orchestra als opvolger van Antal Doráti. Deze positie bekleedde hij tot 1979. Tussen 1995 en 1997 was Skrowaczewski tevens artistiek adviseur van het Milwaukee Symphony Orchestra.
Tracklist:
1 Leonore Overture No. 1, Op. 138
2 Leonore Overture No. 2, Op. 72a
3 Leonore Overture No. 3, Op. 72b
4 Fidelio, Op. 72: Overture
Die Ruinen von Athen (The Ruins of Athens), Op. 113 :
5 Overture
6 Turkish March
7 March and Chorus: Schmückt die Altäre
Beethoven Overtures & Incidental Music Bach Society Minnesota Minneapolis Symphony Orchestra Stanisław Skrowaczewski cd Vox Audiophile Edition VOX-NX-3017