Egisto Tango (1873-1951) was een Italiaanse dirigent, die onder meer de premières dirigeerde van Bartóks The Wooden Prince en Bluebeard’s Castle. Zijn carrière begon in Venetië en hij dirigeerde in La Scala en in de New York Metropolitan Opera, voor hij de baan aanvaardde bij de Nationale Opera van Boedapest (1913-1919). Bartóks creatief vermogen ontwikkelde zich in de zomer van 1915, dankzij het stormachtig en inspirerend contact met Klára Gombossy. Er brak opnieuw een vruchtbare periode aan, waarvan de Suite voor piano op. 14 (1916) en het (pas in 1926 voor het eerst opgevoerd) ballet, “De Wonderbaarlijke Mandarijn” (1918) getuigden. Ook voltooide hij het ballet “De Houten Prins” (1917). In dat jaar had hij met de uitvoering van deze geniale muziek, zijn eerste succes.

Stel u voor, het (meester)werk was aanvankelijk geweigerd door de Hongaarse dirigenten van de Opera van Boedapest, maar een Italiaanse gastdirigent, Egisto Tango (foto), durfde het aan. Tijdens de repetities was er weliswaar bij de uitvoerenden veel weerstand tegen de muziek. Zij vonden het ‘onspeelbaar’, maar de uitvoering werd desondanks een groot succes. Een jaar later had Bartók een soortgelijk succes met de opera “Hertog Blauwbaards burcht”. Daarna kreeg hij al snel internationale bekendheid en maakte hij vele concertreizen door Europa en Amerika. Ook in Nederland werd zijn werk vanaf het begin van de jaren twintig veelvuldig uitgevoerd.

“De Houten Prins”, bestaande uit zeven dansen, verbonden door muzikale intermezzi, vertelt een romantisch liefdesverhaal met mystieke kanten die prachtig gestalte krijgen in de muziek. “De Houten Prins” is de verbeelding van een sprookje van Béla Balázs, overigens ook de schrijver van het libretto van de opera “Hertog Blauwbaards Burcht”, over een prins die een houten duplicaat van zichzelf maakt om de aandacht van een prinses te trekken. Een prins wordt verliefd op een prinses, maar wordt tegengehouden door een fee, die een bos en een beek tegen hem laat oprijzen. Om de aandacht van de prinses te trekken, hangt de prins zijn mantel aan een staf en maakt er een kroon en haarlokken aan vast. De prinses ziet deze “houten prins” en komt ermee dansen. De fee wekt de houten prins tot leven en de prinses loopt ermee weg in plaats van met de echte prins, die in wanhoop vervalt. De fee krijgt medelijden met hem terwijl hij slaapt, kleedt hem aan, en brengt de houten prins weer tot leven. De prinses keert terug en wordt eindelijk verenigd met de menselijke prins.

Bartók componeerde deze muziek bij dit verhaal nadat de opvoering van zijn opera niet haalbaar bleek. Hij hoopte dat een combinatie van de twee werken gemakkelijker te programmeren zou zijn in de plaatselijke opera. Uiteindelijk kwam de uitvoering van De Houten Prins tot stand door de tomeloze inzet van de jonge dirigent Egisto Tango. Hij bedong veel repetitietijd voor het technisch moeilijk stuk en de première werd een groot succes. Hoewel het stuk van al Bartóks werken de grootste bezetting vereist (het bevat zelfs saxofoons), is het ondanks de complexiteit, gemakkelijker toegankelijk dan veel van zijn andere, latere meer bekende werken.

Voor het feestelijk concert ter ere van de 50ste verjaardag van de eenwording van de steden Boeda en Pest tot hoofdstad en residentiestad Boedapest, in de herfst van 1923, componeerde Béla Bartók, zijn ‘Dans Suite’ voor orkest, een ‘nogal gevoelige kwestie’, zoals de hij in een privébericht zelf uitlegde. Zijn muziek dwarsboomde nl. op ingenieuze wijze, de cultureel-politieke bedoelingen van zijn ‘ultrachristelijke-nationalistische’ opdrachtgevers…

Cristian Măcelaru is een van de beste internationale dirigenten van zijn generatie. Hij werd aan het begin van het seizoen 2019/20 benoemd tot chef-dirigent van het WDR Sinfonieorchester en in september 2020 tot muzikaal directeur van het Orchestre National de France. Cristian Măcelaru was eerder benoemd tot artistiek directeur van het Cabrillo Festival of Contemporary Music in Californië in 2017 en is sinds 2021 ook artistiek directeur van het George Enescu Festival in Roemenië. Măcelaru treedt op als gastdirigent bij vele toonaangevende orkesten in Amerika en Europa, waaronder de New York Philharmonic, Los Angeles Philharmonic, The Cleveland Orchestra, Chicago Symphony Orchestra, Royal Concertgebouworkest, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, Staatskapelle Dresden en Gewandhausorchester Leipzig. Măcelaru begon als violist en werd op negentienjarige leeftijd de jongste concertmeester in de geschiedenis van het Miami Symphony Orchestra. Later stapte hij over naar de Houston Symphony als concertmeester en maakte zijn dirigeerdebuut in Puccini’s Madama Butterfly bij Houston Grand Opera in 2010. Zijn internationale carrière als dirigent begon in 2012 toen hij Pierre Boulez verving bij het Chicago Symphony Orchestra.

Tracklist :

1. Introduction
2. First Dance. Dance Of The Princess In The Forest
3. The Prince Sets Off And Falls In Love
4. Second Dance. Dance Of The Trees
5. Third Dance. Dance Of The Waves
6. The Prince Has An Idea
7. Fourth Dance. Dance Of The Princess With The Wooden Prince
8. The Prince Despairs
9. The Prince Is Restored
10. Return Of The Princess – Fifth Dance
11. The Wooden Prince Falls To The Ground – The Radiant Prince Appears – Sixth Dance
12. Seventh Dance. The Despair Of The Princess
13. The Happy End

Dance Suite :

14. Moderato
15. Allegro Molto
16. Allegro Vivace
17. Molto Tranquillo
18. Comodo
19. Finale. Allegro

Bartók The Wooden Prince & Dance Suite  WDR Sinfonieorchester Cristian Măcelaru cd Linn CKD 714