In 2016, richtte de barokvioliste Midori Seiler met bevriende musici, het Köthen BachCollektiv op. Het werd de hedendaagse versie van het hoforkest van Köthen, dat 300 jaar geleden geleid werd door Johann Sebastian Bach. Bach verzamelde destijds in Köthen nl. virtuoze musici en componisten om zich heen en creëerde muziek die tot op de dag van vandaag mensen inspireert. Deze schitterende muziek van Bach, maar ook een Sonate van Augustin Reinhard Stricker, een Concerto van Joseph Spiess en een Suite van Georg Linike, die alle destijds in Köthen werden gecomponeerd, werden nu opgenomen door het Köthener BachCollektiv o.l.v. Midori Seiler en Mayumi Hirasaki. De verschijnt op 14 april 2023.
Na Mühlhausen en Weimar (1707-1716), volgden in het leven van Johann Sebastian Bach, rivaliserende vorsten, Italiaanse invloeden en hofintriges in Köthen, dat omwille van zijn landelijke ligging, “Koeien-Köthen” (foto) werd genoemd, Bach was daar van 1717 tot 1723, in dienst van Leopold von Anhalt-Köthen (foto), vorst van Anhalt-Köthen. Hoewel het hof calvinistisch was, spendeerde Leopold het meeste geld aan muziek. Leopold had o.a. een schitterend muziekensemble samengesteld met virtuozen uit Berlijn en zelf speelde hij viool, viola da gamba en klavier.
Johann Sebastian Bach werkte maar zes jaar als hofmuziekdirecteur in de stad Köthen, maar desondanks wordt deze periode beschouwd als zijn meest creatieve periode. Er ontstonden nl. grote instrumentale cycli, de beroemde Brandenburgse Concerten, kamermuziek en concerti. Vijf jaar eerder overleed de Pruisische koning Friedrich I in Berlijn. Zijn toenmalig hoforkest werd na de gebruikelijke rouwperiode opgeheven en veel musici waren op zoek naar werk. Onder hen bevonden zich de voorganger van Bach in Köthen, Augustin Reinhard Stricker (ca. 1675–1719), de violist Joseph Spieß (?–1730) en de voormalig concertmeester van het Berlijns hoforkest, Johann Georg Linike (ca. 1680-1762). Allen wilden ze naar Köthen om er in het hoforkest te spelen. Zo ontstond in Köthen een collectief van buitengewone virtuozen, die elkaar in hun spel wilden overtreffen. Er werd geëxperimenteerd en het improviseren werd aangemoedigd.
Augustin Reinhard Stricker was de voorganger van Johann Sebastian Bach als kapelmeester aan het hof van Leopold, prins van Anhalt-Köthen en de toegewijde van Johann Matthesons verhandeling “Das beschützte Orchester” uit 1717. Zijn eerste gedocumenteerde dienstverband begon in februari 1702 toen hij werd aangesteld als Cammer-Musicus in de nieuw opgerichte Hofkapelle van koning Frederik I van Pruisen in Berlijn. Zoals toen gebruikelijk was, werd het orkest na het overlijden van Frederik I in 1713 met het voltallig personeel van het hof ontslagen. Enkele van de nu werkloze musici zouden spoedig worden aangenomen door de jonge prins Leopold, die net vanuit Italië naar Köthen was teruggekeerd. In 1714 stichtte de prins een Hofkapelle en benoemde Stricker tot Kapellmeister. Stricker zou deze functie ongeveer drie jaar bekleden. Begin 1717 nam Stricker nl. ontslag om te verhuizen naar het hof van Saksen-Coburg in Gotha.
Johann Georg Linike kwam vanuit een muzikaal gezin uit de Mark Brandenburg en was een leerling van Johann Theile in Berlijn. Tijdens de treurplechtigheden van de koningin Sophie Charlotte van Hannover trad hij op als violist en tot 1713, was hij tweede kapelmeester van de muziekkapel aan het hof in Berlijn. Toen Frederik Willem I van Pruisen Koning van Pruisen werd, is deze kapel in 1713 opgeheven en Linike vertrok naar Weißenfels, waar hij tot 1721, kapelmeester in de hofkapel van hertog Johan George van Saksen-Weißenfels werd. Mogelijk had hij in die periode ook contact met de Kapelle van Bach in Köthen. Linike’s broer, Christian Bernhard (1673-1751), was immers cellist in die kapel.
Na veel onderzoek heeft Midori Seiler een programma samengesteld dat een levendig beeld geeft van de vaardigheden van die virtuozen. Sommige werken moesten weliswaar worden herschreven of getranscribeerd omdat niet alles bewaard is gebleven. “De focus van mijn arrangementen lag op specifieke vioolkenmerken, die vaak in strijd waren met die van het spelen op klavecimbel, en op de grootst mogelijke muzikale rijkdom die inherent was aan de overgebleven versies voor klavecimbel”, legt Midori Seiler uit. “Hoewel het aanmatigend was om een meester als Bach te transcriberen, was het in de barok gebruikelijk om waardering op die manier te uiten”.
Als lid van de Berlijnse “Akademie für Alte Musik” maakte Midori Seiler (1969) van 2005 tot 2014, deel uit van de internationale doorbraak van het ensemble. Na haar opleiding bij Helmut Zehetmair en Sándor Végh, en een periode als docente aan het Mozarteum in Salzburg, werd ze professor aan het Franz Liszt-conservatorium in Weimar. Als houder van de Saksische Mozart prijs heeft ze een lange samenwerking met Concerto Köln genoten.
Bach’s Vituosos Midori Seiler Köthener Bachcollektiv cd Berlin Classics 0302926BC