In het oude Griekenland of Rome werden filosofen gezien als natuurlijke autoriteiten op prangende vragen. In “Doe en denk als Plato” laat Nathanaël Masselot zien wat we van de grote, Griekse denker Plato nog steeds kunnen leren en hoe we dat kunnen toepassen in ons leven. Hij schreef met “Doe en denk als Plato”, een boek over wijsheid als levenskunst en met “Doe en denk als Nietzsche”, een boek met levenslessen. Twee aanraders.
Filosofie wordt vaak gezien als een zingevingssysteem dat alles in één klap probeert te verhelderen. In die zoektocht naar inzicht en waarheid zijn we manipuleerbaar, bv. door goeroes, pseudo intellectuele charlatans en obscurantisten. Het is de taak van de filosofie om inzicht van illusie te onderscheiden. Daarvoor gebruiken we de ‘analytische’ stijl van filosoferen.
Filosofie bakent door het denkbare af te bakenen het ondenkbare af. Zij moet het ondenkbare door het denkbare begrenzen. Dit ondenkbare noemde Wittgenstein, in navolging van Mauthner, het mystieke, het onuitsprekelijke. Men wijst het onzegbare aan door het zegbare duidelijk te stellen. Dit onzegbare is het mystieke en het mystieke is het ethische, het leven en het ik. Het subject is een grens van de wereld, en niet hoe de wereld is, is mystiek, maar dàt ze is! De zin van de wereld moet erbuiten liggen. De oplossing van het mysterie van het leven in ruimte en tijd is gelegen buiten ruimte en tijd. Volgens Wittgenstein was de juiste methode in de filosofie niets te zeggen dan wat gezegd kan worden.
“The idea of perfection”, was het eerste essay van Murdochs “The Sovereignty of Good”. De belangrijkste invloed in “The Sovereignty of Good” was Plato. Maar, dit in een tijd waarin, een moralistische platonist, bizar, verdacht en bourgeois was. Maar, de joods-Franse filosofe, Simone Weil (1909-1943), die in haar “Cahiers” (Engelse vert. Notebooks), Murdoch in 1956 had beoordeeld, had een belangrijke invloed op Murdochs lezing van Plato en op haar filosofie in het algemeen. Weils concept van aandacht voor de werkelijkheid, met inbegrip van zowel andere mensen als een transcendent “Goed”, voorzag Murdoch van een alternatief voor de conventionele opvatting van de acties van een autonome vrijheid, als basis van moraliteit.
“Doe en denk als Plato” bevat levenslessen rond ethiek, schoonheid, kennis en rechtvaardigheid, geïnspireerd op het gedachtegoed van deze denker uit de Griekse oudheid. Plato was en bleef bekend als de filosoof van de oplossingen, beroemd om zijn 13 dialogen, waarin hij o.a. door het ‘zich herinneren’ van de vormen of ideeën van de ideeënwereld (anamnese), duidelijke antwoorden gaf op vragen over vriendschap, gerechtigheid, plezier, moed en liefde. Elk mens, zo stelde Plato, heeft namelijk van nature die herinnering in sluimerende toestand meegekregen vanuit het prenataal contact met de vormenwereld, maar ontwikkelt deze niet noodzakelijkerwijs. Zelden dogmatisch, dwingt Plato ons om in schoonheid te handelen en te denken. Maak via het boek van Masselot gebruik van zijn kennis om de beste versie van jezelf te worden en maak tevens kennis met het sofisme en met de presocratische filosofen en personages in Plato’s dialogen, Parmenides en Heraclitus, de omstreden Alcibiades, Thrasymachus (in Plato’s dialoog, “De Staat”) en geduchte retoricus, Callicles (in Plato’s dialoog, “Gorgias”) en Protagoras (in Plato’s gelijknamige dialoog).
In het boek van Nathanaël Masselot maakt Plato nl. in de voetsporen van Socrates en de socratische maieutiek en hermeneutiek, een sensationele intrede in de wereld van persoonlijke ontwikkeling. Maieutiek van het Oudgrieks maieutikè technè, de kunde van de vroedvrouw, was in de dialogen van Plato de manier waarop men iemand anders of zichzelf kon helpen om ware kennis, nl. de kennis over de platoonse ideeënwereld, te ‘baren’.
Volgens Plato kon de werkelijkheid niet goed of voldoende gekend worden door middel van tekens, en verbale tekens gaven de ware aard van dingen in de natuur dan ook onvolledig weer. De studie van tekens leert dan ook niets over de werkelijkheid, maar geeft alleen inzicht in de denkbeelden van en in de mens. Bovendien is het krijgen van kennis door middel van verbale tekens indirect en ondergeschikt aan onmiddellijke kennis, via de nous, het vermogen ideeën intuïtief te begrijpen. Als het ging om inzicht in de werkelijkheid, was Plato kritisch Ook beeldende kunst, poëzie en allegorie verwierp hij, omdat deze slechts kopieën waren van de ideeën die we over de werkelijkheid hebben. De beelden die wij in ons hoofd hebben van de werkelijkheid waren volgens de filosoof in de eerste plaats afkomstig van de ziel zelf, en waren dus niet het gevolg van zintuiglijke indrukken.
Plato beantwoordt de vragen die worden opgeworpen door onze dagelijkse interacties. Zijn filosofie werpt licht op onze handelingen, onze twijfels, onze gedachten, zonder ons ooit een onbetwistbare waarheid op te dringen. Zijn kostbare voorschriften die bijna 2500 jaar geleden zijn geschreven, zijn nog steeds niet verouderd en bevatten o.a. door het gebruik van mythe en allegorie, een zeldzame scherpte om ons dagelijks leven te verbeteren. Leer daarenboven ook dat “Platoonse liefde”, stond voor het zich aangetrokken voelen tot en het bewonderen van iets of iemand, nog zonder proprioceptie of positiezin, nl. nog zonder het vermogen om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen, een fase binnen het Platoons/Socratisch onderzoek naar ware kennis, nl. van het onderzoek van welke diepere, grotere, achterliggende, oorzakelijke principes, ideeën of vormen, verscholen liggen voorbij de waarneembare werkelijkheid. Lees “Lesje in platonische proprioceptie (positiezin)” in hoofdstuk 2, “Doe en denk in schoonheid – de moraal” (bladz. 150).
“De combinatie van het militant denken van Plato en het leven van Socrates”, schrijft Masselot, “maakt van de dialogen van Plato een essentiële bouwsteen voor de filosofie en persoonlijke ontwikkeling, die ons ook nu nog inspireert en tot voorbeeld dient. Misschien is het dankzij de geestkracht van Socrates dat Plato zijn lezers zo hoog inschat dat hij ons in staat acht met de kracht van ons denken ons handelen te vernieuwen. Daarom spreekt Plato tegenwoordig zoveel mensen aan die op zoek zijn naar hulp, kracht en motivatie om beter te kunnen omgaan met problemen in de persoonlijke sfeer (frustratie, de zoektocht naar zingeving, vriendschappelijke en liefdesrelaties, de angst voor de dood enz.) waarmee ze in de bredere context van de moderne wereld onvermijdelijk worden geconfronteerd.”
‘Doe en denk als Nietzsche’ bevat dan weer levenslessen, geïnspireerd op de filosofische werken van de Duitse wijsgeer, om de beproevingen van het dagelijks leven rustig tegemoet te treden. Met tips die dagelijks van toepassing zijn om de juiste beslissingen te nemen en om zin te geven aan het leven.:max_bytes(150000):strip_icc()/nietzscheportrait-a6cfe34a104349e5b59991a1c94ea482.jpg)
“Kort samengevat”, schrijft Masselot, “biedt het denken van Nietzsche een diep menselijke kijk op het leven. Als je er onvoldoende voorbereid in duikt, bestaat de kans dat je in het begin het gevoel hebt kopje onder te gaan. Maar wees niet bang: zijn woorden zullen je weldra weer naar de oppervlakte stuwen voor een nieuw begrip van je eigen individualiteit. Hij bevrijdt je van een indrukwekkend aantal valse illusies en volgt met jou de weg van de gevangene die is bevrijd uit de grot van Plato. Met zijn steun ga je steeds weer door pieken en dalen, soms zelfs zonder het te merken. Intussen weef je steeds verder aan een teer web: het bewustzijn van je bestaan. Zo leer je je neigingen onder de loep te leggen en begrijp je jezelf stapje voor stapje beter als individu.” 
“Weldra ontdek je ook dat je klaar bent om van bovenaf naar de beschaving te kijken”, zo vervolgt hij. “Het denken van Nietzsche werpt licht op essentiële aspecten van het bestaan: kwalen, de soms wanhopige zoektocht naar de zin van het leven. Het verklaart en verscherpt je enthousiasme als je niet langer gebukt gaat onder de last van de tijd of de pijnlijke merktekens die de beschaving met een heet ijzer in je huid heeft gebrand. En je groeit uiteindelijk uit boven de oude, jammerlijk ‘menselijke’ gewoonten, waarvan je tot op het bot bent doordrongen.” “Agir et penser comme Platon” en “Agir et penser comme Nietzsche” werden vertaald door Ingrid Buthod-Girard. Warm aanbevolen.
Nathanaël Masselot is doctor in de filosofie, docent en filotherapeut. Eerder schreef hij “Philothérapie” en “Doe en denk als Nietzsche”. https://www.philotherapeute.fr/
Nathanaël Masselot Doe en denk als Plato. Wijs, denker, filosofisch, rechtvaardig, moedig. 264 bladz. uitg. Kosmos ISBN 978 90 439 2751 s2
Nathanaël Masselot Doe en denk als Nietzsche Vier het leven, wees ambitieus en word een groots mens 256 bladz. uitg. Kosmos ISBN 978 90 215 7717 0