Op basis van niet eerder gebruikt archiefmateriaal en verslagen van generaties familieleden, zet Rashid Khalidi gangbare interpretaties van het Israëlisch-Palestijns conflict op hun kop. Hij schetst het patroon van een oorlog tegen de Palestijnen, van de Balfourverklaring in 1917, tot de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948, de Israëlische invasie van Libanon in 1982 en het steeds weer falend vredesproces.
Naast de meer traditionele bronnen en methodes die een historicus hanteert, put de auteur in dit boek uit familiearchieven, verhalen die van generatie op generatie in zijn familie zijn doorgegeven, en zijn eigen ervaringen als activist in verschillende kringen en als iemand die is betrokken geweest bij onderhandelingen tussen Palestijnse groeperingen en met Israëli’s.
“Ik heb ervoor gekozen om geen alomvattend onderzoek naar de Palestijnse geschiedenis te schrijven, maar me te richten op zes mijlpalen in de strijd om Palestina”, schrijft Khalidi. “Deze zes gebeurtenissen, vanaf de Balfourverklaring die het lot van Palestina beslechtte, tot de bezetting van de Gazastrook door Israël en de terugkerende oorlogen tegen de bevolking van Gaza aan het begin van deze eeuw”, zo vervolgt hij, “werpen licht op de koloniale aard van de honderdjarige oorlog tegen Palestina en op de doorslaggevende rol van externe machten in het voeren van die oorlog. Ik heb dit verhaal gedeeltelijk verteld via de ervaringen van Palestijnen die de oorlog hebben meegemaakt, onder wie veel leden van mijn eigen familie die bij enkele van de beschreven gebeurtenissen aanwezig waren. Ook mijn eigen herinneringen aan voorvallen waarvan ik getuige was heb ik erin opgenomen, en materialen die eigendom zijn van mijn familie en andere families: een scala aan persoonlijke verhalen. Het is altijd mijn uiteindelijke doel geweest om te laten zien dat dit conflict heel anders moet worden bekeken dan in de heersende opvattingen meestal gebeurt.”
In ”De Honderdjarige Oorlog tegen Palestina” beschrijft Rashid Khalidi door zich te concentreren op deze zes mijlpalen, die hij karakteriseert als “oorlogsverklaringen” aan het Palestijnse volk, de zionistische aanspraak op Palestina in de eeuw van 1917–2017, als laat kolonialisme en een instrument van het Brits en later Amerikaanse imperialisme. In zijn boek stelt Khalidi, dat de strijd in Palestina niet moet worden opgevat als een strijd tussen twee gelijkwaardige nationale bewegingen die vechten om hetzelfde land, maar eerder als “een koloniale oorlog die door verschillende partijen tegen de inheemse bevolking wordt gevoerd om hen te dwingen afstand te doen van hun vaderland aan een ander volk tegen hun wil”.
Rashid Khalidi toont bv. aan dat de Verenigde Staten, in 1947, Groot-Brittannië vervingen als de imperiale macht, met hun stappen om internationale steun te verzamelen om ervoor te zorgen dat de VN-verdelingsresolutie wordt aangenomen, die de oprichting van een Joodse staat op 56% van het Arabische meerderheidsland goedkeurde, en daarmee in strijd was met het recht van de Palestijnen op “nationale zelfbeschikking”, zoals gegarandeerd in het VN-Handvest. Het werd gevolgd door burgerlijk geweld, de oprichting van de staat Israël, de Eerste Arabisch-Israëlische oorlog en de Nakba, waarin ongeveer 700.000 Palestijnen vluchtten of werden verdreven naar naburige Arabische staten. Land dat eigendom was van en verlaten was door vluchtende en verdreven Palestijnen, werd door de Israëlische regering onteigend om uitsluitend ten behoeve van het Joodse volk te worden gebruikt, toegevoegd aan bestaande Joodse nederzettingen of onder controle te komen van de Israel Lands Authority en het Joods Nationaal Fonds.
In 2 hoofdstukken belicht hij de koloniale rol van de VS in de goedkeuring door de regering van Lyndon B. Johnson van Israëls preventieve aanvallen op Egypte, Jordanië en Syrië in de oorlog van 1967, evenals in haar steun aan Resolutie 242 van de VN-Veiligheidsraad, rond de verovering van Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook, het Sinaï-schiereiland en de Golanhoogte, en wijst hij op de medewerking van de VS aan de Israëlische agressie, met hun steun aan de Israëlische invasie van Libanon in 1982 onder leiding van Menachem Begin, om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie en het Palestijns nationalisme uit te wissen.
Rashid Ismail Khalidi gaat ook in op de meedogenloze Israëlische reactie op de Eerste Intifada, de meedogenloze uitbreiding van Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever en in Gaza, de Oslo-akkoorden, en slotte behandelt hij het Israëlisch geweld met dodelijke wapens die door de VS aan Israël werden geleverd, tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza: verzet tegen de Tweede Intifada en de drie aanvallen van het Israëlisch leger op Gaza in 2008, 2012 en 2014.
“De honderdjarige oorlog tegen Palestina” is geen verhaal van slachtofferschap, noch probeert het de fouten van Palestijnse leiders of de opkomst van nationalistische bewegingen aan beide kanten te ontkennen. Maar door de geschiedenis op een heldere manier in kaart te brengen vanuit Palestijns perspectief, geeft dit boek een vernieuwende kijk op een conflict dat tot op heden voortduurt. Zeker lezen! “The Hundred Years’ War on Palestine, History of Settler Colonialism and Resistance, 1917–2017” werd vertaald door Annemie de Vries.
Rashid Ismail Khalidi (1948) is een Palestijns-Amerikaanse historicus van het Midden-Oosten en Edward Said Professor of Modern Arab Studies aan Columbia University. Hij was van 2002 tot 2020, redacteur van het Journal of Palestine Studies toen hij samen met Sherene Seikaly, co-editor werd. Hij was voorzitter van de Middle East Studies Association en doceerde aan de Libanese University, de American University of Beirut, Universiteit van Georgetown en de Universiteit van Chicago. Eerder schreef hij “Palestinian Identity: The Construction of Modern National Consciousness”, “Under Siege: P. L.O. Decisionmaking During the 1982 War,” “The Iron Cage: The Story of the Palestinian Struggle for Statehood”, en “Sowing Crisis: The Cold War and American Dominance in the Middle East”.
Rashid Khalidi De honderdjarige oorlog tegen Palestina, een geschiedenis van kolonialisme en verzet 408 bladz. uitg. De Bezige Bij ISBN 9789403117126