Hoewel België uiteraard bijlange nog niet bestond, is Ambiorix tegenwoordig een van de beroemdste figuren uit de (Keltische) geschiedenis van België. Robert Nouwen, doctor in de Oude Geschiedenis, is al lang gefascineerd door Ambiorix. In zijn fascinerend boek trekt hij een haarscherpe grens tussen de feiten en de mythe.
De naam Ambiorix kreeg bekendheid dankzij Caesars “De Bello Gallico” maar ook vandaag is hij nog steeds deel van het collectief geheugen. Suske & Wiske deden nog eens een hervertelling met “Lambiorix” en recenter was er zijn passage in “Het verhaal van Vlaanderen”. De Vlaamse canon haalde hij niet, maar dat maakt Robert Nouwen goed met dit diepgravend boek over Ambiorix.
Eburonen, Nerviërs en Menapiërs bleven tot de verbeelding spreken. Nog in de jaren ’60 van de vorige eeuw, noemden de Franstalige studenten aan de prestigieuze, maar toen nog uitsluitend Franstalige Université catholique de Louvain, de Vlamingen die er studeerden, les Ménapiens. De Eburonen “tussen Maas en Rijn”, werden geregeerd door twee koningen, Ambiorix en Catuvolcus. In 54 v. C. lokte Ambiorix een anderhalf Romeins legioen in een hinderlaag, roeide dit legioen vrijwel uit en trok op naar het kamp van Cicero. Caesar wist weliswaar een nieuwe ramp te voorkomen en zinde op wraak. Vijftigduizend goed opgeleide en zwaarbewapende Romeinse soldaten lieten in de jaren daarna een spoor van dood en vernieling achter. De Eburonen verdwenen in de nevelen van de geschiedenis en Ambiorix vluchtte de Rijn over. Van hem werd nooit meer iets vernomen…
Wist u dat het eigenlijk helemaal niet zeker is of deze Ambiorix wel echt heeft bestaan? Julius Caesars “De Bello Gallico” is nl. de enige authentieke bron, waarin zijn naam wordt vermeld en alle historici hebben hun documentatie uitsluitend daaruit geput. Dit geldt trouwens voor alle informatie over de Gallische oorlogen. Wil u weliswaar alles weten over deze historisch-mythische figuur, een historische sensatie, kan u voortaan terecht in dit schitterend boek van Robert Nouwen. Hij vertelt in zijn boek nl. o.a. over de taxusboom in het land van Ambiorix, een land van landbouwers, veetelers en ambachtslieden en Gallische krijgers, het leger van Caesar en de slachtpartij onder de Usipeti en Tencteri, de figuur en het goud van Ambiorix, de aanval op het kamp van Quintus Tullius Cicero, gevolgd door de wraak op Ambiorix, de nederlaag van Vercingetorix, en genocide, slavernij en goudroof tijdens de repressie (44 voor Christus-14 na Christus).
Quintus Tullius Cicero (ca. 103 v.Chr.-43 v.Chr.), de jongere broer van de beroemde redenaar Marcus Tullius Cicero, diende nl. in 54-53 v.Chr. als legaat (gezant) onder Caesar in de Gallische Oorlog. Toen zijn legioen in Nervië in huidig België in winterkwartier lag, werd het aangevallen door een coalitie van Eburonen, Atuatuci, Nerviërs en een aantal kleinere Gallische en Germaanse stammen. Quintus Tullius liet zich echter – in tegenstelling tot Sabinus en Cotta vóór hem – niet uit zijn versterkte kamp lokken. Zijn troepen hadden grote moeite om de woeste aanvallen van de Galliërs af te slaan, maar hielden stand tot ze door Caesar werden ontzet.
Na dit alles stelt de auteur zich de vraag of Ambiorix wel echt bestaan heeft en heeft hij het verder over de folklore rond Ambiorix in dienst van het nationaal verleden en over het 19de eeuws Ambiorixstandbeeld in de mooie stad Tongeren, in de Belgische provincie Limburg, de stad van het magnifiek Gallo-Romeins Museum. De plaatsnaam Tongeren is immers terug te voeren tot het Latijnse “Atuatuca Tungrorum”. De beschrijving van “Atuatuca” in “De origine et situ Germanorum” van Tacitus, doet nl. vermoeden dat Tongeren kan worden vereenzelvigd met “Atuatuca”, de vesting van de Atuatuci tussen de Schelde en de Maas in het huidige Midden-België, waar Julius Caesar in 54 v. Chr. een anderhalf Romeins legioen, 7000 tot 12000 infanteriesoldaten! voor de winter liet inkwartieren… Schitterend. Niet te missen!
De Vlaamse historicus en publicist, Robert Nouwen (1959) studeerde geschiedenis en archeologie aan de Katholieke Universiteit Leuven waar hij in 1993 onder de leiding van Prof. Dr. Hubert Devijver zijn doctoraat behaalde over “De Tungri in het Imperium Romanum”. Hij was gedurende vier jaar werkzaam in het onderwijs. Van 1987 tot 2009 was hij professioneel actief in de museumsector, eerst als conservator van het Gallo-Romeins Museum Tongeren (1987-1998). In die hoedanigheid coördineerde hij de inhoudelijke uitwerking van de eerste grote uitbreiding van het Provinciaal Gallo-Romeins Museum te Tongeren. Als collectiebeheerder van het Openluchtmuseum Bokrijk (1998-2009) tekende hij onder meer verantwoordelijk voor de bouw van een nieuw en vooruitstrevend museumdepot. 
Van 2009 tot februari 2014 was hij archivaris van de Provincie Limburg. Van 2014 tot begin 2019 was hij directeur erfgoedcollecties van de Koninklijke Bibliotheek van België. Op dit ogenblik is hij bestuurssecretaris – consulent erfgoed. Tevens is hij docent bij de Davidsfonds Academie. Hij is lid redacteur bij de Maaslandse Monografieën en Limburg – Het Oude Land van Loon. Van Limburg-Het Oude Land van Loon was hij hoofdredacteur tussen 1995 en 2005. Hij publiceerde talrijke bijdragen op het vlak van Gallo-Romeinse archeologie en geschiedenis, landelijke geschiedenis van de 19de en de vroege 20ste eeuw en museologie. Robert Nouwen is lid van Koninklijke Academie voor Oudheidkunde van België.
Robert Nouwen Ambiorix tegen Caesar 238 bladz. geïllustreerd Sterck & De Vreese ISBN 9789464710557