Cleopatra Selene was een prinses die een gevangene werd, een gevangene die een koningin werd, een Egyptische die een Romeinse werd, en een vrouw die een zelfstandige en machtige heerseres werd in een tijd waarin vrouwen in heel het Romeinse Rijk politiek gesproken officieel gemarginaliseerd werden. In ‘De dochter van Cleopatra’, de eerste moderne biografie van Cleopatra Selene, een dochter in de schaduw van haar moeder, reconstrueert Jane Draycott haar levensverhaal.

In 1895 brachten archeologen bij het opgraven van een villa buiten Pompeii een schat aan Romeins zilverwerk aan het licht. Onder de schatten bevond zich een kom met een vrouwenfiguur met dik, krullend haar, diepliggende ogen, een licht gebogen neus en een sterke kaak, en een hoofdtooi met een olifantenkop. Moderne geleerden geloven dat deze vrouw een afbeelding is van Cleopatra Selene, de dochter van de bekende Cleopatra en Marcus Antonius.

Met deze ontdekking als uitgangspunt herschiep Jane Draycott het leven en de tijden van een opmerkelijke vrouw. In tegenstelling tot haar broers en zussen, die ofwel werden geëxecuteerd als een bedreiging voor de nieuwe heerser van Rome, Augustus, of gewoon werden vergeten, overleefde Cleopatra Selene en bloeide. Haar leven werpt een nieuw en onthullend licht op de politiek en cultuur van Rome en Egypte, evenals op de relatie tussen Rome en Mauretanië, een van de belangrijkste geallieerde koninkrijken.

Ze was een van de meest fascinerende vrouwelijke heersers uit de oudheid, Cleopatra Selene II (40 v.Chr.-ca. 5 n. Chr.), een van de drie kinderen en de enige dochter van Cleopatra en Marcus Antonius. Ze kwam ter wereld als een Egyptische prinses. Nadat Cleopatra en Marcus Antonius verslagen werden in de Slag bij Actium in 31 v.Chr., werd ze als gevangene naar Rome gebracht. Daar groeide ze op in het gezin van Octavia, de zus van de latere keizer Augustus, tevens de ex-vrouw van haar vader. Cleopatra Selene huwde met Juba II, de koning van Numidië.

Als enige dochter van de Romeinse Triumvir Marcus Antonius en de beroemde Egyptische koningin Cleopatra VII, werd van Cleopatra Selene verwacht dat ze de traditionele vrouwelijke deugden hoog zou houden, goed trouwen en zonen baren, en om het bewind van haar ouders te legitimeren en te versterken. Maar met de dood van hun ouders door zelfmoord, werden de prinses en haar broers de erfgenamen van Egypte, een claim die hen regelrecht op het oorlogspad van de Romeinse keizer plaatste.

De Ptolemaeën of Ptolemaeërs was een uit Macedonië stammende koninklijke dynastie die van 305 v.Chr. tot 30 v.Chr., na de dood van Alexander de Grote, over Egypte regeerde. Deze dynastie ging ten onder toen Cleopatra VII en Marcus Antonius werden verslagen door een Romeinse legermacht onder leiding van de jonge Octavianus. Ondanks de slechte naam van haar familie, maakte Cleopatra Selene zich na verloop van tijd geliefd door haar opmerkelijk intellect en politiek inzicht. In plaats van haar ter dood te brengen, huwde Augustus haar uit met de Numidische prins Juba, zoon van de afgezette regent Juba I, en installeerde ze beiden als klantheersers van Mauretanië in Afrika. Daar regeerde Cleopatra Selene bijna twintig jaar met succes, waarbij ze de handel en de kunst promootte. Numidië en Mauretanië zijn het huidige noorden van Algerije en een klein deel van Tunesië en Marokko. “Cleopatra’s Daughter: From Roman Prisoner to African Queen” werd vertaald door Roelof Posthuma.

Jane Draycott is historicus en archeoloog met een bijzondere interesse in Grieks-Romeins Egypte. Ze heeft diploma’s in archeologie, oude geschiedenis en klassiekers, heeft gewerkt in academische instellingen in het Verenigd Koninkrijk en Italië, en heeft opgravingen gedaan van dorpen uit de Bronstijd tot loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog in heel Europa. Jane is momenteel docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Glasgow.

Jane Draycott De dochter van Cleopatra Egyptische prinses, Romeins gevangene, Afrikaanse koningin 288 bladz. geïllustreerd uitg. Omniboek ISBN 9789401917827