Na hun cd, grotendeels gewijd aan de religieuze, meerstemmige werken gecomponeerd voor de basiliek van Santa Barbara in de periode waarin Claudio Monteverdi werkte voor de Gonzaga’s in Mantua, presenteert Odhecaton nu religieuze composities uit de latere jaren van de componist, geschreven voor de basiliek van San Marco waar hij in 1613, maestro di capella werd.
Monteverdi’s vocaal religieuze composities introduceerden de uitdrukking van krachtige en persoonlijke emoties in de wereld van de toenmalige kerkmuziek. Hoewel het hem een aantal jaren kostte om vervulling te vinden in zijn werk, werd Monteverdi tijdens zijn leven een gerespecteerd componist en wordt zijn muziek vandaag beschouwd als groots en vernieuwend. In Mantua en later in Venetië, verzamelden zich rond Monteverdi, Salomone Rossi, Biagio Marini, Dario Castello, Francesco Cavalli, Alessandro Grandi, Tarquinio Merula en Sigismondo d’India. In de de Serenissima Republica vormde de Monteverdi-stijl de muzikale overgang van de Renaissance naar de Barok. In 1613 verhuisde Monteverdi van Mantua naar San Marco in Venetië. Als maestro di cappella herstelde hij er de kwaliteit van zowel het koor als de instrumentalisten. Het muzikaal niveau was in Venetië nl. na het overlijden in 1609 van Giovanni Croce, gedaald als gevolg van het financieel wanbeleid van zijn voorganger, Giulio Cesare Martinengo. In de basiliek waren de autoriteiten bijgevolg opgelucht om opnieuw over een voorname musicus te beschikken.
Deze nieuwe opname presenteert beide stijlen van Monteverdi, de stile antico of strikt contrapuntische stijl, geïllustreerd door de Mis voor vier stemmen die postuum in 1650 werd gepubliceerd, en de stile moderno of concertato. De term stile moderno wordt toegeschreven aan Giulio Caccini, die het in zijn werk “Le nuove musiche” uit 1602, voor het eerst gebruikte en toepaste. Dit werk bestond uit verschillende monodieën. Nieuw was dat de begeleiding niet meer puur polyfoon was, maar volkomen ondergeschikt was aan de hoofdstem. Ook nieuw was dat versieringen precies werden voorgeschreven. De stile moderno vormde tevens het startpunt van de basso continuo-praktijk. De concertato stijl, die stemmen en instrumenten in dialoog combineerde en in elkaar verstrengelde, kenmerkt het hier opgenomen, monumentaal Gloria a 7, dat gecomponeerd werd voor virtuoze zangers en instrumentalisten. Monteverdi vormde zijn beroemd “Lamento d’Arianna” uit zijn verloren gegane opera “Arianna”, om tot een religieuze compositie.
De “Litanies tot de Maagd Maria”, gepubliceerd tussen 1620 en 1650, vertegenwoordigden de uitdrukking van een zachte Maria-stijl, gedomineerd door a capella koren, afgewisseld met korte solo passages. De magistrale compositie was bedoeld als gewijde relikwie, in functie van de gemeenschappelijke devotie. De devotie tot de Maagd Maria was nl. een machtige kracht in het Venetiaans religieus leven. Het gevoel dat de stad de bijzondere bescherming genoot van de Maagd werd versterkt toen paus Pius V verklaarde dat de overwinning van de Venetianen op de Turken in 1571, bij de slag bij Lepanto, te danken was aan de tussenkomst van de Madonna van de Rozenkrans. De vele polyfone toonzettingen van de Litanie van de Heilige Maagd waren bijgevolg het resultaat van de hernieuwde golf van Mariaverering die volgde op de overwinning bij Lepanto. Een sublieme cd!
Op de cd staan een Sinfonia van Biagio Marini en het Gloria in excelsis Deo à 7 voci, de Laetaniae della Beata Vergine a 6 voci, de Messa a 4 voci da Cappella en het Pianto della Madonna ‘Iam moriar, mi fili’ (uit “il Lamento dell’Arianna”), van Monteverdi.
Monteverdi in San Marco Paolo Da Col Odhecaton cd Arcana A447
