In tegenstelling tot de grootsheid en het profiel van zijn orkest- en koorwerken, zag Johannes Brahms het orgel als een instrument ‘voor thuisgebruik’, en een instrument waarin hij zijn meest intieme gevoelens toevertrouwde. De eerdere stukken waren oefeningen in contrapunt, geïnspireerd door Brahms’ vriendschap met Clara Schumann, en ondanks hun academische titels waren ze doordrenkt met kenmerkende muzikale ideeën en lyrische expressiviteit. De latere Chorale Preludes met hun thema’s lijden en dood, kunnen als autobiografisch worden gezien, waarbij de oudere Brahms spirituele kracht zocht in de ‘pure stijl’ van de protestantse traditie.

Johannes Brahms leverde naast zijn vele werken voor solostemmen, kamerensembles en orkest, eerder een vrij kleine bijdrage van vijftien werken aan de orgelliteratuur. Verschillende preludes en fuga’s ontstonden in 1856-57, terwijl Brahms nog een jonge twintiger was. Tot het begin van de zomer van 1896, componeerde hij daarna niets voor het instrument, toen hij een reeks van 11 koraalvoorspelen componeerde, die als op.122 werden uitgegeven, en die hij opdroeg ter nagedachtenis aan Schumanns weduwe, Clara, die op 20 mei dat jaar was overleden. Desalniettemin deelden de preludes en fuga’s en de koraal preludes, zo ver uit elkaar gecomponeerd in jaren, verschillende kwaliteiten. Niet in de laatste plaats een polyfone gestrengheid, volledige beheersing van contrapunt en eerbied voor de Duitse barok en renaissance in de muziek, die Brahms meer als zijn artistiek erfgoed beschouwde dan zijn recente voorgangers, Beethoven en Schumann. Ze deelden ook met zijn religieuze koorwerken, zoals het Deutsches Requiem, een gemoedstoestand van nederige toewijding en geweldige, melodische schoonheid.

De belangrijkste werken van Brahms voor het orgel zijn de “11 Chorale Preludes Op. 122 “, zijn allerlaatste composities, gepubliceerd vijf jaar na zijn overlijden in 1897. De gekozen koralen hadden net als zijn prelude en fuga “O traurigkeit”, (“O Traurigkeit, o Herzeleid! Ist das nicht zu beklagen? Gott des Vaters einig Kind, wird ins Grab getragen”), alle te maken met het lijden en de dood van Christus. Voorbeelden zijn “Mein Jesu, der du mich”, “Herzliebster Jesu, was hast du verbrochen” en “O Welt, ich muß dich lassen”.

Gecomponeerd na het overlijden van zijn geliefde Clara (foto), was de stemming grimmig en somber, waardoor ze als het ware zijn eigen dood voorspelden. De stijl was gebaseerd op het contrapunt van Bach, en de muziek drukte nederig de devotie van de woorden van de koraaltekst uit. De Preludes 4, 5, en 8-11 werden overigens in 1902 door Ferruccio Busoni, bewerkt voor piano solo. De Prelude nr. 8 is een prelude op het bekend koraal, “Es ist ein Ros’ entsprungen”.

Organist en professor Konstantin Volostnov is mentor voor verschillende internationale orgelacademies, internationaal jurylid en oprichter van een aantal festivalprojecten. Als organist trad hij internationaal op en trad op onder leiding van Vladimir Ashkenazy, Charles Dutoit, Mikhail Pletnev, Kent Nagano, Jean-Christophe Spinosi en Howard Griffiths. Volostnov ontving de eerste prijs op de St Albans International Organ Competition 2009, de International E.F. Walcker Competition 2008, Schramberg en de Alexander Goedicke International Competition for Organists 2008.

In 2013 ontving hij een diploma cum laude van de Hochschule für Musik und Darstellende Kunst, Stuttgart, waar hij onder de voogdij stond van Ludger Lohmann, nadat hij eerder was afgestudeerd aan het Tsjaikovski Staatsconservatorium van Moskou, waar hij orgel studeerde bij Alexey Parshin en piano en historische muziek bij Yuri Martynov. Volostnovs discografie omvat 19 albums, waaronder zijn bestverkochte drievoudige album met Bachs complete toccata’s, sonates en concerto’s (Firma Melodia), evenals opnames gemaakt op de orgels van het Moskouse Internationale Centrum voor Podiumkunsten en de kathedraal van Riga, en het Cavaillé-Coll-orgel van de Grote Zaal van het Conservatorium van Moskou.

Brahms Complete Organ Works Eleven Chorale Preludes Preludes and Fugues Konstantin Volostnov, Organ cd Naxos 8579147