“Habe deine Lust an dem Herren” en “Verleih uns Frieden”, twee nieuwe Christophorus cd’s met Duitse barokmuziek uit de 17de eeuw. Eentje van de sopraan Miriam Feuersinger en eentje van het “Johann Rosenmüller Ensemble”. Aanraders!

Samen met het ensemble “Les Escapades”, presenteert de schitterende sopraan op haar nieuwe cd “Habe deine Lust an dem Herren”, cantaten van Johann Rosenmüller en tijdgenoten. Arno Paduch, de leider van het “Johann Rosenmüller Ensemble”, specialist in Duitse muziek van de vroeg barok, heeft op zijn beurt voor zijn cd “Verleih  uns Frieden”, een programma samengesteld met muziek gecomponeerd voor verschillende gelegenheden tijdens de Dertigjarige Oorlog.

De belangrijke muzikale betekenis van Johann Rosenmüller (ca.1619-1684), van wie gezegd werd dat hij de Italiaanse sensualiteit en de Duitse ernst in zijn composities op de meest harmonieuze manier combineerde, was al onbetwist onder zijn tijdgenoten. Hij studeerde aan de theologische faculteit van de Universiteit Leipzig en in 1651 werd hij organist van de Nikolaikerk in Leipzig. Algauw besefte de gemeenteraad dat hij een enorm talent bezat. Rosenmüller kreeg daarom een positie aangeboden aan de beroemde Thomasschule in Leipzig en werd beschouwd als de toekomstige opvolger van de zieke kantor, Tobias Michael. Zijn toekomst zou op dat moment zijn veiliggesteld als in de lente van 1655, niet een schandaal de muziekscene in Leipzig schokte. Johann Rosenmüller werd nl. gevangengezet wegens vermeende homoseksuele activiteiten en werd beschuldigd van ontucht met koorknapen. Hij kon weliswaar uit de gevangenis ontsnappen en vluchtte naar Italië. Hij woonde 25 jaar in Venetië voor hij naar Duitsland terugkeerde.

Rosenmüller werkte in Venetië als trombonist aan de Basiliek van San Marco, als componist en als kapelmeester van het Ospedale della Pietà in Venetië. In Italië vond de synthese plaats tussen de Duitse en de Italiaanse muziekstijlen die Rosenmüller tot een beroemde en invloedrijke componist maakte. In 1682 keerde Rosenmüller terug naar Duitsland als kapelmeester van Hertog Anton Ulrich van Brunswijk-Wolfenbüttel (foto). In september 1684 overleed Rosenmüller in Wolfenbüttel.

De hertog reisde verschillende keren naar Venetië, waar de Italiaanse opera zijn passie werd. In 1688 liet hij een opera bouwen naast het slot in Wolfenbüttel en in 1690 liet hij ook het oude raadhuis van Braunschweig ombouwen tot opera. De bouw werd gefinancierd door de uitgifte van aandelen. De loges werden niet zoals in Venetië verkocht, maar verhuurd. In de door zijn vader opgerichte “Bibliotheca Augusta” stelde Anton Ulrich, Leibniz aan als bibliothecaris. Anton Ulrich schreef twee romans en verscheidene gedichten en legde een indrukwekkende kunstverzameling aan, die later zou uitgroeien tot het schitterend Anton Ulrich Museum.

Zijn zoon en opvolger August Wilhelm (foto), was homoseksueel en interesseerde zich vooral in kunst, opera en architectuur. In 1689 werd begonnen met de bouw van een opera in Braunschweig. Bij zijn aantreden werd het operagebouw vernieuwd. Er werden opera’s opgevoerd in Wolfenbüttel en Salzdahlum, het buitenverblijf van de hertooglijke familie, waar operaballetten van Campra en Lully werden opgevoerd. Hij nam Johann Adolf Hasse en Carl Heinrich Graun in dienst en wanneer hij in 1725 Hamburg bezocht, werd hij door het stadsbestuur onthaald met een speciaal voor hem, door Telemann gecomponeerde opera.

De Oostenrijkse sopraan Miriam Feuersinger (°1978) (foto) is een specialiste van Duitse barokmuziek en werd in 2014 bekroond met de beroemde Duitse “Echo Klassik” voor haar cd met cantaten van Graupner. Bijna alle concerti van Rosenmüller en zijn tijdgenoten gekozen voor deze nieuwe cd zijn wereld première opnamen. U ontdekt Italiaanse sensualiteit, gecombineerd met Duitse expressie. Uitzonderlijk interessant en bijzonder mooi. Niet te missen.

Op de cd staan composities van Johann Rosenmuller (1619-1684), Antonio Bertali (1605-1669), Giovanni Legrenzi (1626-1690), Johann Balthasar Erben, Nicolaus Adam Strungk, Georg Christoph Strattner, Augustin Pfleger en Christian Flor (1626-1697). De uitvoerders zijn naast Miriam Feuersinger, Cosimo Stawiarski en Christoph Riedo, viool, Sabine Kreutzberger, Franziska Finckh, Adina Scheyhing, en Barbara Pfeifer, viola da gamba (samen het gamba ensemble “Les Escapades”), Simon Linné, theorbe en Evelyn Laib, orgel. Warm aanbevolen.

Verleih Uns Frieden – Musik Zum Dreißigjährigen Krieg

Met de zogenaamde tweede Praagse Defenestratie (foto) op 23 mei 1618, waarbij een groep protestantse edelen de katholieke vertegenwoordigers van koning Ferdinand II uit het raam van de burcht in Praag duwden, nu 400 jaar geleden, escaleerde een conflict dat al jaren smeulde tussen de overwegend protestantse Boheemse adel en de katholieke soevereine autoriteit. Het was het begin van de Dertigjarige Oorlog, één van de langste en meest destructieve conflicten in de geschiedenis van de mensheid. Het resulteerde in acht miljoen doden door geweld, hongersnood en plagen, en door militaire gevechten die voornamelijk op Duitse bodem plaats hadden. Pas in 1648 kwam het met de Vrede van Westfalen tot een einde.

Op de cd “Verlei huns Frieden” staan 13 composities, o.a. muziek voor politieke aangelegenheden, zoals een “Te Deum” opgedragen aan keizer Ferdinand II voor de viering van de slag bij de Witte Berg van Johann Sixt von Lerchenfels, het tweekorig motet met basso continuo “Da pacem Domine” voor de Mühlhausen Kurfürstentag van 1627 van Schütz, of Andreas Dübens begrafenis motet “Bonum certamen certavi” voor de Zweedse koning Gustav Adolf, die gedood werd in de Slag bij Lützen. Maar het programma bevat ook composities die de gruwelen van de oorlog beschreven. Twee treffende voorbeelden zijn Johann Hildebrands ingetogen maar ontroerende monodie “Ach Gott! Wir haben’s nicht gewusst”, die de hopeloosheid van de situatie tot uitdrukking bracht, of het geestelijk Konzert van Matthias Weckmann “Wie liegt die Stadt so wüste”. Heel bijzonder. Niet te missen.

Arno Paduch (°1965) (foto) is een Duitse cornet-speler (“Zinkenist”), dirigent en musicoloog. Na de middelbare school in het Duitse Friedberg, studeerde Paduch musicologie aan de Goethe-universiteit in Frankfurt en later cornetto en historische uitvoeringspraktijk aan de Schola Cantorum Basiliensis in Bazel. Nog als student, ontving hij in 1992 een lesopdracht voor cornet en ensemblespel aan de oude muziekafdeling van de Universiteit van Muziek en Theater in Leipzig, die hij tot op heden heeft gehouden. In 1995 richtte Paduch het Johann Rosenmüller Ensemble Leipzig op, gespecialiseerd in muziek uit de 17e en 18e eeuw. Als dirigent en cornet-speler speelt hij veelvuldig concerten op verschillende plaatsen en vroege muziekfestivals in heel Duitsland en Europa.

Rosenmuller Bertali Legrenzi Habe deine Lust an dem Herren Sacred Concertos Miriam Feuersinger  Les Escapades cd Christophorus – CHR 77425

Johann Rosenmüller Ensemble, Arno Paduch Verleih Uns Frieden – Musik Zum Dreißigjährigen Krieg 1618-1648 cd Christophorus CHR 77424

https://www.stretto.be/2018/06/27/geistliche-konzerte-van-sebastian-knupfer-door-het-johann-rosenmuller-ensemble-o-l-v-arno-paduch-op-het-label-christophorus/#more-10190

https://www.stretto.be/2018/09/19/prachtige-duo-kantaten-van-christoph-graupner-door-miriam-feuersinger-en-franz-vitzthumop-het-label-christophorus-hemels-mooi/