Bij Litzlberg ligt een klein kasteeleiland dat de schilder Gustav Klimt in de zomer regelmatig bezocht. Hij werd er geïnspireerd tot het schilderen van meerdere schilderijen van het meer. Maar, hij was niet de enige. Het kuuroord Bad Ischl was en is wereldvermaard. De Oostenrijks-Hongaarse keizer Franz Jozef I en zijn echtgenote Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije kwamen hier kuren en ook de adel en de rijken kwamen zich hier te goed doen aan de lucht en de kuurbaden. In haar boeken beschrijft de auteur de fascinerende geschiedenis van de villa’s en hun bewoners.
De Attersee of Kammersee is het grootste meer van het paradijselijke, Oostenrijkse Salzkammergut, een indrukwekkend berglandschap met turquoise water. In het midden van de 19de eeuw werden er raderstoomboten geïntroduceerd om post en goederen naar de dorpen rond het meer te bezorgen. Tegenwoordig zijn de stoomboten een toeristische trekpleister. Sinds het midden van de 19e eeuw was de Attersee dé place to be van de middenklasse en een populaire bestemming voor de jaarlijkse “Sommerfrische”. 
Industriëlen, bankiers, artsen, wetenschappers, dichters, musici, kunstenaars en excentriekelingen bevolkten in de zomer Unterach, Weissbach, Steinbach, Attersee en Seewalchen. Onder hen waren veel prominente gasten, Charlotte Wolter, Ignaz Brüll, Johannes Brahms, Felix Salten, Gustav Klimt en Gustav Mahler, evenals operadiva’s en sterren van de cabaret podia, zoals de zangeres Maria Jeritza die net zo veel van Unterach hield als de librettist van “De lustige Weduwe”, Victor Léon, of de sopraan Hilde Güden. Maar ook veel mensen wier namen zijn vergeten, brachten de zomermaanden door aan de Attersee. En dit in gehuurde of zelfgebouwde huizen en villa’s van soms indrukwekkende architectonische kunst.
In de Belle Époque was de Attersee bekend om zijn kunstenaarskolonies, terwijl beroemdheden en zakenmagnaten eerder bij de keizer in Bad Ischl bijeenkwamen. Gustav Klimt, schilderde als zomergast aan de Attersee, uitzichten uit de regio rond Litzlberg (foto), en de late impressionist Albert Weisgerber, schilderde hier in 1911 zijn bekendste zelfportret “Selbstbildnis am Attersee”. Gustav Mahler hield van zijn vakanties aan de Attersee en verbleef er in de zomermaanden van de jaren 1893 tot 1896 in het Gasthof Föttinger in Steinbach am Attersee. Daar had de dirigent en componist zijn eigen componeer huisje aan het meer, dat vandaag nog te bezoeken is. Hij haalde inspiratie voor zijn Derde symfonie “Ein Sommermorgen-Traum”, door te zwemmen in het meer. Met een flair voor spannende bestemmingen duikt ook Marie-Theres Arnbom in haar boek, vanuit 33 locaties, het verleden van het meer in. Schitterend.
Arnbom schreef ook over “Die Villen von Bad Ischl”. Bad Ischl, het prachtige hart van Salzkammergut, was en is het summum van zomerse frisheid. De aanwezigheid van keizer Franz Joseph trok aristocraten, kunstenaars, industriëlen en adel aan, die allen de locatie en de omgeving vormden, en de glorie van het verleden tot op de dag van vandaag voelbaar maken.
Grote representatieve hotels ontstonden, zomerappartementen waren beschikbaar, maar veel gasten hadden een voorkeur voor eigen villa’s. In het boek staan wel 50 villa’s in de kijker. Wie waren de bouwers, wie waren de huurders? De villa van de familie Starhemberg werd na 1945 een school, de Villa Seilern is nu een luxehotel. Het huis van de librettist Alfred Grünwald werd gesloopt en vervangen door een nieuw gebouw. Het eerste geprefabriceerd, houten huis van de maker van het Lustspiel “Im weißen Rößl”, Oskar Blumenthal, begroet joggers en fietsers op de Lauffener Waldweg, de Villa Spiegel maakt indruk op zijn kasteelachtige grootte. Waar woonde Alexander Girardi, waar Johann Nestroy? Hoe is de geschiedenis van de Schratt-Villa echt verlopen? En, wat is er gebeurd met de Haidenhof (foto) van de librettist en muziekuitgever, Armin Robinson? Al deze vragen worden beantwoord in het boek, dat een ontdekkingsreis voorstelt van de herenhuizen en villa’s langs zeven voorgestelde routes. Oude uitzichten op de villa’s worden gecombineerd met nieuwe foto’s, waardoor zowel het uitzicht op het oude als het huidige Bad Ischl wordt geopend. Magnifiek.
Marie-Theres Arnbom, geboren in 1968 in Wenen, is historicus, auteur, curator en cultureel manager. Ze publiceert boeken en bijdragen over hedendaagse en cultuurhistorische onderwerpen en is curator voor musea. Ze richtte het kindermuziekfestival St. Gilgen op als integraal onderdeel van de muziekzomer in Salzkammergut en – samen met Christoph Wagner-Trenkwitz – het onderzoeksinstituut voor operette en entertainmenttheater. Ze werkt onder andere aan de geschiedenis van Joodse intellectuelen en probeert hun ideeënwereld nieuw leven in te blazen.
Marie-Theres Arnbom Die Villen vom Attersee Wenn Häuser Geschichten erzählen Duits geïllustreerd 288 bladz. Uitg. Amalthea Signum ISBN 978-3-99050-123-8
Marie-Theres Arnbom Die Villen von Bad Ischl Wenn Häuser Geschichten erzählen Duits geïllustreerd 272 bladz. Uitg. Amalthea Signum ISBN 978-3-99050-069-9
